THE USE OF GENERAL CONTRACT TERMS AGAINST GOOD FAITH AS AN UNFAIR COMPETITION

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 8, 79 - 111, 30.09.2020

Fatma Subaşı

Öz

Unfair competition provisions are set forth under articles 53-63 of the Turkish Commercial Code “TCC” numbered 6102. While the purpose and general principle of unfair competition law are laid down in article 54 of the TCC, article 55 of the TCC also provides a non-exhaustive list of the unfair commercial acts or practices. One of these examples is the use of general contract terms violating the concept of good faith, which is regulated under article 55/1-f of the TCC. In addition to TCC, there is also a regulation in the Turkish Code of Obligations “TCO” numbered 6098. Articles 20-25 of the TCO regulate the general contract conditions. Firstly this study examines critically examines the general contract conditions in terms of the law of obligations. Then, it moves to analyse the Article 55/1-f of the TCC which sets a criterion in determining whether a general contract conditions is against good faith. Lastly this article aims to make a normative assessment by taking into account the both Articles 20-25 of the TCO and the Article 55/1-f of the TCC

Anahtar Kelimeler

Turkish Commercial Code, Unfair Competition, General Terms and Conditions

HAKSIZ REKABET HALİ OLARAK DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI GENEL İŞLEM KOŞULU KULLANMAK

Öz

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda haksız rekabet, m. 54 ile 63 arasında düzenlenmiştir. TTK m. 54 haksız rekabete ilişkin temel ilkeyi düzenlerken, m. 55 de başlıca haksız rekabet hallerini belirtmektedir. Haksız rekabet hallerinden birisi de TTK m. 55/1-f’de, “dürüstlük kuralına aykırı işlem şartı kullanmak” fiili olarak düzenlenmiştir. Genel işlem koşullarına ilişkin TTK’da yer alan düzenlemenin yanı sıra Türk Borçlar Kanunu’nda da düzenleme bulunmaktadır. Bu makalemizde ilk olarak genel işlem koşullarına ilişkin genel nitelikteki hükümleri içeren TBK m. 20-25 açıklanarak, genel işlem koşullarının denetimine ilişkin hususlar incelenmiştir. Bu kısımda TBK hükümlerinin tacirler açısından da uygulanıp uygulanmayacağı konusu, basiretli iş adamı gibi davranma yükümlülüğünü dikkate alarak çözümlenmiştir. Çalışmamızda ikinci olarak TTK açısından genel işlem koşulunun hangi durumda haksız rekabet oluşturacağı ve bu doğrultuda, “dürüstlük kuralına aykırı işlem şartı kullanmak” fiilinin söz konusu olması için gerekli unsurlar incelenmiştir. TTK m. 55/1-f’de, dürüstlük kuralına aykırılığın tespitinde yararlanılacak örnek kriterler de gösterilmiştir. Son olarak da bu çalışmamızda dürüstlük kuralına aykırı işlem şartı kullanmak fiili, TBK ve TTK’daki düzenlemeler bakımından bir bütün olarak değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Türk Ticaret Kanunu, Haksız Rekabet, Genel İşlem Koşulları

Kaynakça

• Açıkgöz, Osman: Tüketicinin Korunması Çerçevesinde Mobil Haberleşme Abonelik Sözleşmesinde Genel İşlem Koşulları, On İki Levha Yayıncılık, Akçaal, Mehmet: “Borçlar Kanunun Genel İşlem Koşullarına Dair Hükümleri Hakkında Bir İnceleme”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.18, S.1, 2014.
• Altop, Atilla: “Türk Borçlar Kanunu Tasarısındaki Genel İşlem Koşulları Düzenlemesi”, Prof. Dr. Ergon A. Çetingil ve Prof. Dr. Rayegan Kender’e 50. Birlikte Çalışma Yılı Armağanı, Çizgi Basım Yayım, İstanbul 2007, s. 254-260. Erdil, Engin: Haksız Rekabet Hukuku, Vedat Yayıncılık, İstanbul 2012.
• Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yayınları, 24. Baskı, Ankara 2019.
• Hatemi, Hüseyin/ Gökyayla, Emre: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 4.Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2017.
• Havutçu, Ayşe: Açık İçerik Denetimi Yoluyla Tüketicinin Genel İşlem Şartlarına Karşı Korunması, Güncel Yayınevi, İzmir 2003. [GİŞ]
• Havutçu, Ayşe: “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun Genel İşlem Şartlarına İlişkin Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, İzmir Barosu Dergisi, Nisan 2011, s. 29-46. [TBK Değerlendirme]
• Güven, Şirin: 6102 sayılı TTK’nun Haksız Rekabete Dair Düzenlemelerinin Amacı ve Koruduğu Menfaatler Çerçevesinde Dürüst ve Bozulmamış Rekabet Kavramı, Yeni Türk Ticaret Kanunu’nu Beklerken, MÜHF Hukuk Araştırmaları Dergisi, C.18, S.2, 2012, s. 175-187.
• Kara, Mustafa Sencer: “Genel İşlem Şartlarına İlişkin Haksız Rekabet Hükümleri”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.17, S.1-2, 2013.
• Karahan, Sami: Ticari İşletme Hukuku, Mimoza Yayınevi, 27.Baskı, Konya 2015.
• Kılıçoğlu, Ahmet M.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Turhan Kitabevi, 23. Baskı, Ankara 2019.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip: Borçlar Hukuku–Genel Bölüm, C.1, 7.Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2017. Nomer, Haluk N.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Beta Yayıncılık, 17.Baskı, İstanbul 2020.
• Nomer Ertan, Füsun: Haksız Rekabet Hukuku, İstanbul, On İki Levha Yayınları, Oğuzman, M. Kemal: “Dürüstlük Kuralına Başvurma Konusunda Bazı Yargıtay Kararlarının Eleştirilmesi”, Prof. Dr. Yaşar Karayalçın’a 65. Yaş Armağanı, İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara 1988, s. 407-415.
• Oğuzman, M. Kemal/Barlas, Nami: Medeni Hukuk, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2019.
• Oğuzman, M. Kemal/Öz, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt 1, Vedat Kitapçılık, 16.Baskı, İstanbul 2018.
• Poroy, Reha/Yasaman, Hamdi: Ticari İşletme Hukuku, Vedat Kitapçılık, 18.Baskı, İstanbul 2019. Reisoğlu, Safa:“Banka Uygulamaları Açısından Yeni Borçlar Kanunu’nun Genel İşlem Koşulları ve Eleştirisi”, Bankacılar Dergisi, S.77, 2011, s. 108-117. Reisoğlu, Safa:Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Beta Yayınları, 23.Baskı, İstanbul 2012. [Türk Borçlar Hukuku]
• Tekinay, Selahattin Sulhi/Akman, Sermet/Burcuoğlu, Haluk/Altop, Atilla: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Filiz Kitabevi, 7.Baskı, İstanbul 1993.
• Uzunallı, Sevilay: “Genel İşlem Şartlarının Haksız Rekabet Hükümleriyle Denetlenmesi”, İÜHFM, 2013, C.71, S.2, s. 383-420.
• Ülgen, Hüseyin/ Helvacı, Mehmet/ Kaya, Arslan/ Nomer Ertan, Füsun: Ticari İşletme Hukuku, Vedat Kitapçılık, 6. Baskı, İstanbul 2019.
• Yağcıoğlu, Ali Haydar: “Yeni İsviçre Haksız Rekabet Kanunu’nda Genel İşlem Koşullarının Açık İçerik Denetimi (UWG Art. 8)”, Prof.Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan, Cilt III, Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergisi, Cilt 8, Özel Sayı-2013, s. 3057-3098.
• Yavuz, Nihat: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Şerhi, C.1, Adalet Yayınevi, 2.Baskı, Ankara 2015.
• Yeniocak, Umut: “Borçlar Kanunu Hükümlerine Göre Genel İşlem Koşullarının Yargısal Denetimi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S.107, 2013, s. 75- 96.
• Yelmen, Âdem: Türk Borçlar Kanunu’na Göre Genel İşlem Şartları, Yetkin Yayınları, Ankara 2014. Yılmaz, Abdüssamet: Haksız Rekabet Hukukunda Genel İşlem Şartı Kullanımı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2015.
• Oğuzman, M. Kemal: “Dürüstlük Kuralına Başvurma Konusunda Bazı Yargıtay Kararlarının Eleştirilmesi”, Prof. Dr. Yaşar Karayalçın’a 65. Yaş Armağanı, İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara 1988, s. 407-415.
• Oğuzman, M. Kemal/Barlas, Nami: Medeni Hukuk, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2019.
• Oğuzman, M. Kemal/Öz, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt 1, Vedat Kitapçılık, 16.Baskı, İstanbul 2018.
• Poroy, Reha/Yasaman, Hamdi: Ticari İşletme Hukuku, Vedat Kitapçılık, 18.Baskı, İstanbul 2019. Reisoğlu, Safa:“Banka Uygulamaları Açısından Yeni Borçlar Kanunu’nun Genel İşlem Koşulları ve Eleştirisi”, Bankacılar Dergisi, S.77, 2011, s. 108- 117.
• Reisoğlu, Safa:Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Beta Yayınları, 23.Baskı, İstanbul 2012. [Türk Borçlar Hukuku]
• Tekinay, Selahattin Sulhi/Akman, Sermet/Burcuoğlu, Haluk/Altop, Atilla: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Filiz Kitabevi, 7.Baskı, İstanbul 1993.
• Uzunallı, Sevilay: “Genel İşlem Şartlarının Haksız Rekabet Hükümleriyle Denetlenmesi”, İÜHFM, 2013, C.71, S.2, s. 383-420.
• Ülgen, Hüseyin/ Helvacı, Mehmet/ Kaya, Arslan/ Nomer Ertan, Füsun: Ticari İşletme Hukuku, Vedat Kitapçılık, 6. Baskı, İstanbul 2019.
• Yağcıoğlu, Ali Haydar: “Yeni İsviçre Haksız Rekabet Kanunu’nda Genel İşlem Koşullarının Açık İçerik Denetimi (UWG Art. 8)”, Prof.Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan, Cilt III, Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergisi, Cilt 8, Özel Sayı- 2013, s. 3057-3098.
• Yavuz, Nihat: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Şerhi, C.1, Adalet Yayınevi, 2.Baskı, Ankara 2015.
• Yeniocak, Umut: “Borçlar Kanunu Hükümlerine Göre Genel İşlem Koşullarının Yargısal Denetimi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S.107, 2013, s. 75- 96.
• Yelmen, Âdem: Türk Borçlar Kanunu’na Göre Genel İşlem Şartları, Yetkin Yayınları, Ankara 2014. Yılmaz, Abdüssamet: Haksız Rekabet Hukukunda Genel İşlem Şartı Kullanımı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2015.