CEZA MUHAKEMESİ KANUNU’NDA YENİ BİR USUL OLARAK ÖNGÖRÜLEN İFADE VERME TAAHHÜDÜ

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 13, 255 - 272, 30.09.2022

Enes Bakkaloğlu

Öz

Bu çalışmada; 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 94. maddesine 3. fıkra olarak 08.07.2021 tarihli değişiklikle eklenen ve yakın tarihte uygulanmaya başlandığı için bünyesinde tereddütler barındıran ifade verme taahhüdü müessesesi ele alınacaktır. Çalışma konusu; ifade verdikten sonra serbest bırakılmaya yönelik hakkında yakalama kararı çıkarılan şahısların, mesai saatleri dışında yakalanmaları üzerine yakalamanın haber verildiği Cumhuriyet savcısının kararıyla gözaltına alınmaları yerine, belirlenen ileri bir tarihte ifade vermek üzere rızaen adliyeye müracaat edecekleri taahhüdünden bahisle Cumhuriyet savcısının emriyle serbest bırakılmalarını düzenleyen müesseseye odaklanmaktadır. Oldukça öz biçimde, şahısların ifadeye yönelik yakalama emri çerçevesinde yakalanması, taahhütle serbest bırakılması ve taahhüdü ihlal durumunda 1000 TL’lik idari para cezası ile cezalandırılmalarını içermekte olan düzenleme, daha önceden benzeri bir kurum bulunmamasına bağlı olarak tamamıyla yeni bir müessesedir ve beraberinde getirdiği muğlaklık ortadadır. Çalışmada mevzubahis kuruma dair farklı ihtimaller ele alınacak ve henüz çok yeni olan taahhüt uygulamasında karşılaşılan örnek olaylar üzerinden konu somutlaştırılmaya çalışılacaktır. Bu surette, bireysel özgürlükleri ön planda tutma amacıyla ihdas edilen taahhüt müessesesi uygulanırken, adli işleyişin sekteye uğramaması için gerekli görülen fikirlere odaklanılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yakalama, gözaltı, ifade verme taahhüdü, taahhüdü ihlal, ifade, sorgu, gıyabî tevkif

A NEW METHOD IN PENAL PROCEDURE CODE THAT COMMITMENT TO GIVE A STATEMENT

Öz

In this study, the institution of the commitment to give a statement, which was added to the article 94 of the Criminal Procedure Law No. 5271 with the amendment dated 08.07.2021 as the 3rd paragraph and which has unsolved question marks on practice, will be discussed. The subject of the study; focuses on the institution that regulates the release of individuals for whom an arrest warrant has been issued to release them after giving their statement, instead of being taken into custody after their apprehension outside of working hours, by the order of the Public Prosecutor, who is informed of the arrest, with the commitment that they will apply to the courthouse with their consent to give their statements at a specified future date. Quite succintly, the regulation, which includes the arrest of individuals with the arrest warrant for getting their statements, their release with the commitment, and the punishment of an administrative fine of 1000 TL in case of violation of the commitment, is a completely new institution due to the absence of a similar institution before and the ambiguity it brings is obvious. In the study, different possibilities regarding the aforementioned institution will be discussed and the subject will be tried to be concretized through the case studies encountered in the practice of the commitment to give statement, which is still very new. In this way, while applying the institution of commitment to give statement, which was created with the aim of prioritizing individual freedoms, will be focused on the ideas that are deemed necessary in order not to interrupt the judicial process.

Anahtar Kelimeler

Apprehension, custody, commitment to give a statement, violation of the commitment, statement, interrogation, arrest in absentia

Kaynakça

• Adli Yargı Sınıflandırma Tablosu, Hakim ve Savcılar Kurulu - E.T. 05.01.2021 https://www.hsk.gov.tr/Eklentiler/Dosyalar/f034f8bf-0834-42c8-8fb0-4270b6cfe09e.pdf (çevrimiçi kaynak).
• ALAN, Esra, Güncel Sorunlar Işığında Yakalama ve Gözaltına Alma, Terazi Hukuk Dergisi, 2009 C.4 S. 34 - ET: 06.01.2022 Jurix Dergi Veritabanı: https://0964014d0ab50e27778abed2b29baac4a1454264.vetisonline.com/article/565(çevrimiçi kaynak).
• AYDIN, Ertan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Bağlamında Ceza Muhakemesi Hukukundaki Koruma Tedbirlerinden Yakalama, Gözaltına Alma ve Tutuklama, T.C. Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, Ankara 2020.
• CENTEL, Nur/ ZAFER, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku El Kitabı, Seçkin Yayınevi, İstanbul, 2015.
• ÇAPTUĞ, Mehpare, Hukuki Güvenlik İlkesinin Kavramsal Gelişimi, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Haziran, 2021, Y. 9, S. 17 – ET: 02.01.2022 Dergipark Veritabanı: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1844526 , s. 133-160(çevrimiçi kaynak).
• ERYILMAZ VAROL, Seçil, Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbiri Olarak Yakalama ve Gözaltı, Ufuk Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2020.
• GÖKCEN, Ahmet/ Balcı, Murat/ Alşahin,Mehmet Emin/ Çakır, Kerim, Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021.
• İBİCİOĞLU, Gözde, Türk Anayasalarında Yakalama, Gözaltı ve Tutuklama, On İki Levha Yayıncılıki İstanbul, 2019.
• Kanun metni ve gerekçelerine Türkiye Büyük Millet Meclisi aracılığıyla erişilmiştir. https://www2.tbmm.gov.tr/d27/2/2-3697.pdf(çevrimiçi kaynak).
• KAYA GÖÇMEN, Özen, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Ceza Muhakemesi Kanunu’ndaki Koruma Tedbirleri Üzerindeki Etkileri: Yakalama ve Gözaltı Koruma Tedbirleri Özelinde Bir Değerlendirme, AÜ SBE Doktora Tezi, Ankara 2021.
• ÖZTUĞUT, Alper, Yakalama ve Gözaltı, Başkent Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2020.
• ÖZTÜRK, Bahri/ TEZCAN, Durmuş/ ERDEM, Mustafa RUHAN/ Sırma Gezer, Özge/ Saygılar Kırıt, Yasemin/ Alan Akcan, Esra/ Özaydın, Özdem/ Erden Tütüncü, Efser/ Altınok Villemin, Derya/ Tok, Mehmet Can, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2021.
• ÖZTÜRK, Bahri/ KAZANCI, Behiye Eker/ GÜLEÇ, Sesim Soyer, Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirleri, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2013.
• TOROSLU, Nevzat/ FEYZİOĞLU, Metin, Ceza Muhakemesi Hukuku, Savaş Yayınevi, Ankara, 2016.
• ÜNVER, Yener/ HAKERİ, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 2016.
• Yargı kararlarına Ulusal Yargı Ağı Projesi aracılığıyla ulaşılmıştır. www.uyap.gov.tr (çevrimiçi kaynak).
• YENİSEY, Feridun/ NUHOĞLU, Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2017.