Çalışma İlişkilerinin Dönüşümü ile Oluşan Bir Ara Kategori: Ekonomik Olarak Bağımlı Çalışanlar ve İtalyan Hukuku Örneği Üzerinden Türk Hukukuna İlişkin Değerlendirmeler

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 689 - 740, 30.09.2024

Olgu Özdemir Ertürk

https://doi.org/10.58733/imhfd.1545344

Öz

Gelişen çalışma hayatı içerisinde işverenlerin iş modelleri ve yönetim biçimlerindeki değişiklikler, çalışma ilişkisinin yeniden ele alınmasını gerektirmiş, böylece iş hukuku da süreçte evrilmiştir. Çalışma yöntemlerinin çeşitlenmesinin yanı sıra çalışma eyleminin kendisinin geçirdiği dönüşümle ortaya çıkan bir başka soru, korumanın kime sağlanacağı olmuştur. Günümüzde işgücü piyasalarındaki değişiklikler ve dışsallaştırma uygulamaları, bağımlı istihdam ve kendi hesabına çalışma arasındaki sınırları bulanıklaştırmıştır. Neredeyse tüm hukuk sistemlerinde işçi nitelendirmesi yapılması çeşitli zorluklarla karşılaşmıştır. Özellikle teknolojinin iş hayatında yaygın kullanımı, fiziksel ve kişisel bağımlılığı zayıflatarak, iş hukukunun geleneksel kavramlarına meydan okumaktadır. Ayrıca bağımsız çalışan kişiler de geleneksel iş görme modellerinin yerine daha çeşitli şekillerde faaliyet göstermeye başlamışlardır. Yeni iş modellerinin gelişimi, ekonomik olarak bağımlı çalışanların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu kişiler, gelirleri için büyük ölçüde tek bir işverene bağımlı olmalarına rağmen resmi olarak bağımsız kabul edilmektedirler. Bu çalışma, ekonomik olarak bağımlı çalışanlar kavramını, özellikle İtalya’daki hukuki düzenlemelerin gelişim süreci üzerinden incelemektedir. İtalya’nın uzun yıllardır uyguladığı ve zaman içinde ihtiyaçlara göre şekillendirdiği sistem, benzer çalışma kültürüne sahip olması nedeniyle Türk Hukuku için uygulama örneği teşkil edebilecek ve sonuçlarının değerlendirilmesi ile ders alınabilecek niteliktedir. Ayrıca çalışmada, Türk Hukukunda gri alanda kalan faaliyetlere dair güncel Yargıtay kararlarına değinilerek, iş görme eyleminin niteliği belirlenmekte güçlük çekilen kişiler açısından ara statünün kabulünün olası etkileri ve güncel kararların yarattığı hukuki belirsizlik ele alınarak çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik bağımlı çalışan, İşçi benzeri çalışma, İş hukuku, İtalyan hukuku, Sahte serbest çalışma

An Intermediate Category Formed by the Transformation of Labour Relations: Economically Dependent Workers and the Evaluation of Turkish Law on the Case of Italian Law

Öz

The evolution of business models and management has necessitated a reassessment of the labour relationship. Consequently, the labour law has undergone a process of evolution. A question that has emerged with the transformation of the act of work is to whom protection will be provided. The blurring boundaries between dependent and self-employment has been a consequence of latest changes in labour markets and externalisation practices. The concept of employment relationship has encountered various difficulties in almost all legal systems, particularly in the context of the widespread use of technology in business life, which challenges the traditional labour law by weakening physical and personal dependence. Additionally, the system witnessed the emergence of economically dependent workers, who are officially recognised as independent, although they are largely dependent on a single employer for their income. This study analyses the concept of economically dependent worker through the development of legal regulations, particularly in Italy. The system, which Italy has been implementing for years and been shaped according to the necessities over time, can serve as an example for Turkish Law since it has a similar labour culture and can be taken as a lesson by evaluating its results. Furthermore, by referring to the recent Court of Cassation decisions regarding the grey area in Turkish Law, the possible effects of the acceptance of the intermediate status for those who are in the grey zone, to be measured, and the legal uncertainty created by the current decisions are also discussed in the study.

Anahtar Kelimeler

Economically Dependent, Employee-Like Worker, Labour Law, Italian Law, False Self- Employment

Kaynakça

• ALES, Edoardo, “The Concept of ‘Employee’: The Position in Italy”, Restatement of Labour Law in Europe: Vol I: The Concept of Employee, Ed. Bernd WAAS / Guus Heerma VON VOSS, Hart Publishing, 2017, ss. 351-376.
• ALOISI, Antonio, “Platform Work in Europe: Lessons Learned, Legal Developments and Challenges Ahead”, European Labour Law Journal, C. 13, S: 1, 2022, ss. 4-29.
• ALP, Mustafa, “İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi”, Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemeleri’nin İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2019-2020, On İki Levha, İstanbul, 2024.
• ALPAGUT, Gülsevil, “Dijitalleşen Çalışma Yaşamında İş Sözleşmesinin Unsurları”, Ekonomik ve Teknolojik Gelişmelerin İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukukuna Etkileri, Ed. DOĞAN YENİSEY, Kübra / ERGÜNEŞ EMRAĞ, Seda, On İki Levha, İstanbul, 2021, s. 99-105.
• ALPAGUT, Gülsevil, “İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi Açısından Yargıtay’ın 2010 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi”, Yargıtay’ın 2010 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi Semineri, Kamu-İş, 2012, ss. 5-83.
• ALPAGUT, Gülsevil, “Özel Sağlık Kurumlarında Çalışan Hekimlerin Hukuki Statüsü ve Çalışma Koşulları”, Özel Sağlık Sektöründe Çalışma Biçimleri: Sözleşmeler, Ed. Hasan Oğan, Türk Tabipleri Birliği Yayınları, İstanbul, 2019, ss. 25-42.
• AYKAÇ, Hande Bahar, “Platform Ekonomisi Çalışması: İş Hukukunda Yarattığı Sorunlar Üzerine Bir Değerlendirme”, Sicil İş Hukuku Dergisi, S: 44, 2020, ss. 69-95.
• BAKIRCI, Kadriye, “The Concept of ‘Employee’: The Position in Turkey”, Restatement of Labour Law in Europe: Vol I: The Concept of Employee, Ed. Bernd WAAS / Guus Heerma VON VOSS, Hart Publishing, 2017, ss. 721-745.
• BAŞTERZİ, Süleyman, “İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi Açısından Yargıtay’ın 2009 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi”, Yargıtay’ın 2009 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi Semineri, Kamu-İş, 2011, ss. 4-90.
• BAYCIK, Gaye / CİVAN, Orhan Ersun / TOLU YILMAZ, Hazal / BOSNA, Berrin, “Platform Çalışanlarını Yasal Güvenceye Kavuşturmak: Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, GSÜHFD, S: 1, 2021, ss. 713-801.
• BOGG, Alan, “Square Pegs in Round Holes? Collective Bargaining and the Self-Employed”, Comparative Labour Law & Policy Journal, C. 42, S: 2, 2021, ss. 409-448.
• BOSSE, Claire, “ILO Recommendation 198, the Employment Relationship Recommendation”, The Protection of Working Relationships: A Comparative Study, Ed. Frans PENNINGS/ Claire BOSSE, Kluwer Law International, 2011, ss. 15-28.
• CASALE, Giuseppe, “The Employment Relationship: A General Introduction”, The Employment Relationship: A Comparative Overview, Ed. Giuseppe
• CASALE 2011, ss. 1-8.
• CHERRY, Miriam A.: “Beyond Misclassification: The Digital Transformation of Work”, Comparative Labour Law & Policy Journal, C. 37, S:3, 2016, ss. 577-602.
• CHERRY, Miriam A.: “The Cautionary Tale of the Intermediate Worker Category in Italy : In Response to Del Conte and Gramano”, Comparative Labour Law & Policy Journal, C. 39, S: 3, 2018, ss. 639-644.
• CHERRY, Miriam A./ ALOISI, Antonio, “‘Dependent Contractors’ in the Gig Economy: A Comparative Approach”, American University Law Review, C. 66, S:3, 2016, ss. 635-689.
• COUNTOURIS, Nicola, The Changing Law of the Employment Relationship: comparative analyses in the European context, Routledge, New York, 2016.
• COUNTOURIS, Nicola, “The Employment Relationship: A Comparative Analysis of National Judicial Approaches”, The Employment Relationship: A Comparative Overview, Ed. Giuseppe CASALE, 2011, ss. 35-68.
• CUCHE, Paul, “Du rapport de dependance, element contitutif du contrat de travail”, Revue critique de legislation et de jurisprudence, C. 42, 1913, ss. 412-427.
• DE STEFANO, Valerio, “Not as Simple as It Seems: The ILO and the Personal Scope of International Labour Standards”, International Labour Review, C. 160, S: 3, 2021, ss. 387-406.
• DEAKIN, Simon, “Assessing the Italian Jobs Act: A Comment on Del Conte and Gramano”, Comparative Labour Law & Policy Journal, C. 39, S: 3, 2018, ss. 607-614.
• DEL CONTE, Maurizio / GRAMANO, Elena, “Looking to the Other Side of the Bench: The New Legal Status of Independent Contractors Under the Italian Legal System”, Comparative Labour Law & Policy Journal, C. 39, S: 3, 2018, ss. 579-605.
• DOĞAN, Sevil, İş Sözleşmesinde Bağımlılık Unsuru: Atipik İş İlişkileri Açısından Değerlendirilmesi, Seçkin Ankara, 2016.
• DULAY YANGIN, Dilek, “Hizmet Sözleşmesinin Özel Bir Türü Olarak Pazarlamacılık Sözleşmesi ve Unsurları (Hukuk Genel Kurulu Kararı İncelemesi)”, Prof. Dr. Savaş Taşkent’e Armağan, Ed. Kübra DOĞAN YENİSEY, On İki Levha, İstanbul, 2019, ss.841-889.
• DULAY YANGIN, Dilek: “Endüstri 4.0, Dijitalleşme ve İş Hukukunun Geleceği-Dijital Platformların Ortaya Çıkardığı Hukuki İlişkiler Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, İÜHFM, C. 78, S: 3, 2020, ss. 1209-1237.
• DVOULETÝ, Ondřej / NIKULIN, Dagmara, “Dependent self-employed individuals: are they different from paid employees?”, Employee Relations: The International Journal, C.45, S: 3, ss. 704-720.
• EICHHORST, Werner / BRAGA, Michela / FAMIRA-MÜHLBERGER, Ulrike/ GERARD, Maarten/ HORVATH, Thomas/ KAHANEC, Martin/ KAHANCOVÁ, Marta, Social Protection Rights of Economically Dependent Self-Employed Workers, European Parliament’s Committee on Employment and Social Affairs, 2013 (Çevrimiçi) https://ideas.repec.org//b/wfo/wstudy/46989.html , E.T. 03.06.2024.
• EKONOMİ, Münir: İş Hukuku Ferdi İş Hukuku, C. 1, 3. Basım, İstanbul Teknik Üniversitesi Matbaası, İstanbul, 1984.
• EROL, Abdullah, Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukuku’nda İş Sözleşmesinin Bağımlılık Unsuru, Seçkin, Ankara, 2020.
• EROL, Abdullah, Hukuki ve Sosyal Boyutlarıyla İşçi Benzeri Çalışan Kavramı, Gazi, Ankara, 2021.
• EUROFOUND, Non-Standard Forms of Employment: Recent Trends and Future Prospects, Dublin, 2018.
• EUROPEAN COMMISSION, ”Modernising labour law to meet the challenges of the 21st century” (Green Paper), COM/2006/0708 final (2006), (Çevrimiçi) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A52006DC0708 , E.T. 05.06.2024.
• EUROPEAN COMMISSION, Impact Assessment Accompanying the Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council on transparent and predictable working conditions in the European Union, SWD(2017) 478 final, Brüksel, 21.12.2017.
• EZER, Burcu, “Teslimat Platformu Kuryelerini İşçi Olarak Kabul Eden İspanyol Kraliyet Kararnamesi ‘El Real Decreto Ley 9/2021’ Üzerine Bir İnceleme”, İstanbul Hukuk Mecmuası / Istanbul Law Review, C. 80, S: 3, 2022, ss. 785-817.
• FREEDLAND, Mark/ KOUNTOURIS, Nicola, The Legal Construction of Personal Work Relations, Oxford University Press, 2011.
• MURCIA, Joaquín García, “The European Commission’s Green Paper on Labour Law”, International Labour Review, C. 146, S: 1-2, 2007, ss. 109-114.
• MURCIA, Joaquín García, RODRIGUEZ CARDO, Ivan Antonio, “The Concept of ‘Employee’: The Position in Spain”, Restatement of Labour Law in Europe: Vol I: The Concept of Employee, Ed. Bernd WAAS / Guus Heerma VON VOSS, Hart Publishing, 2017, ss. 657-675.
• GEORGIU, Despoina, “The new EU Directive on Transparent and Predictable Working Conditions in the context of new forms of employment”, European Journal of Industrial Relations, C: 28, S:2, 2022, ss. 193-210.
• GRAMANO, Elena: “Italy”, Collective Bargaining for Self-Employed Workers in Europe : Approaches to Reconcile Competition Law and Labour Rights, Ed. Bernd WAAS / Christina HIESSL, , Wolters Kluwer, Hollanda, 2021, ss. 155-175.
• GROSHEIDE, Eva /TER HAAR, Beryl, “Employee-like worker: Competitive entrepreneur or submissive employee? Reflections on ECJ, C-413/13, FNV Kunsten Informatie”, Labour law and social rights in Europe: the jurisprudence of international courts, selected judgements, Ed. Maciej ŁAGA/ Stefano BELLOMO/ Nicola GUNDT/ José María Miranda BOTO, Gdańsk University Press, 2017.
• GÜLVER, Ender, “Türk Borçlar Kanunu’nun Evde Hizmet Sözleşmesine İlişkin Hükümleri Üzerine”, İÜHFM, C. 72, S: 2, 2014, ss. 103-122.
• GÜZEL, Ali, “Fabrikadan İnternet’e İşçi Kavramı ve Özellikle Bağımlılık Unsuru Üzerine Bir Deneme”, Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, C. 4, S: 2, 1997, ss. 83-126.
• HEPPLE, Bob /VENEZIANI, Bruno, The Transformation of Labour Law in Europe: A Comparative Study of 15 Countries 1945-2004, Bloomsbury Publishing, 2009.
• HORODNİC, Ioana Alexandra/ WILLIAMS, Colin / HORODNIC, Adrian V., Extent of dependent self-employment in the European Union, European Labour Authority, 2023.
• ILO Ankara, “Motosikletli Kuryeler Odağında Teslimat Sektörü Çalışanlarında Psikososyal Risk Analizi ‘İki Tekerlek Bir Kask’”, 2022, (Çevrimiçi) https://www.ilo.org/tr/publications/motosikletli-kuryeler-odaginda-teslimat-sektoru-calisanlarinda-psikososyal. E.T. 05.06.2024.
• ILO, ILO Centenary Declaration for the Future of Work, 2019, (Çevrimiçi) https://www.ilo.org/resource/ilc/108/ilo-centenary-declaration-future-work , E.T. 05.06.2024.
• ILO, The Employment Relationship: International Labour Conference, 95th Session, 2006. Fifth Item on the Agenda, Geneva, 2005.
• KANYILMAZ POLAT, Ebru / GEZER AYDIN, Gonca: “Covid-19 Pandemisinde Evde Kalamayanların Çalışma Koşulları: Motokuryeler Üzerine Nitel Bir Analiz”, Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 24, S: 2, 2023, ss. 26-60.
• KAYA, Aydın, “Araç Çevirme Uygulaması Üzerinden Gerçekleştirilen Yolcu Taşıma Faaliyetleri Kapsamında Uber, Yolcu ve Sürücü Arasındaki İlişkinin Hukuki Niteliği”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S: 141, 2019, ss. 289-322.
• KOCHER, Eva, Digital Work Platforms at the Interface of Labour Law: regulating market organisers, Hart Publishing, Oxford, New York, 2022.
• KOUNTOURIS, Nicola: “The Concept of ‘Worker’ in European Labour Law: Fragmentation, Autonomy and Scope”, Industrial Law Journal, C. 47, S: 2, 2018, ss. 192-225.
• KUBAN, Arzu: “Yeni İstihdam Türleri Bakımından İşçi Kavramı”, İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda İşçi ve İşveren Kavramları ve Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1998, ss. 47-73.
• KUTLU, Merve: “Platform Çalışanlarının Hukuki Statüsü: Uber-Aslam ve Diğerleri Kararına İlişkin Bir Değerlendirme”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2021, ss. 271-310.
• KUTLU MUTLUER, Merve: “Şeffaf ve Öngörülebilir Çalışma Koşulları: 2019/1152 Sayılı Avrupa Birliği Direktifi ve Türk İş Hukukunda İşverenin Çalışma Koşulları Hakkında İşçilere Bilgi Verme Yükümlülüğü”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 28, S: 2, 2024, ss. 81-136.
• Ley del Estatuto del trabajo autónomo., C. 20/2007, C. 20/2007 § (2007), 11.05.2024.
• MAZZANTI, Caterina, “Economic Dependency and Contractual Imbalance of Self-Employed Workers in the Italian Legal Framework”, Italian Labour Law E-Journal, C. 14, S: 2, 2021, ss. 17-27.
• MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi/ ASTARLI, Muhittin/ BAYSAL, Ulaş, İş Hukuku, 7. Basım, Lykeion Yayınları, Ankara, 2022.
• MOORE, Sian / NEWSOME, Kirsty, “Paying for Free Delivery: Dependent Self-Employment as a Measure of Precarity in Parcel Delivery”, Work, Employment and Society, C. 32, S: 3, 2018, ss. 475-492.
• MÜHLBERGER, Ulrike, Dependent Self-Employment: Workers on the Border between Employment and Self-Employment, Springer, 2007.
• NOGLER, Luca, “Rethinking the Lawrie-Blum Doctrine of Subordination: A Critical Analysis Prompted by Recent Developments in Italian Employment Law”, International Journal of Comparative Labour Law and Industrial Relations, C. 26, S:1, 2010, ss. 83-101.
• OECD, “Employment- Self-employment rate”, (Çevrimiçi) https://data.oecd.org/emp/self-employment-rate.htm, E.T. 13.06.2024.
• PALLINI, Massimo, “Towards a New Notion of Subordination in Italian Labour Law?”, Italian Labour Law E-Journal, C. 12, S: 1, 2019, ss. 1-24.
• PEDERSINI, Roberto / COLETTO, Diego, Self-employed workers: industrial relations and working conditions, Dublin, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, 2009 (Çevrimiçi) https://boa.unimib.it/handle/10281/25762, E.T. 06.06.2024.
• PENNINGS, Frans, “The European Union and the Issue of the Employment Relationship”, The Protection of Working Relationships: A Comparative Study, Ed. Frans Pennings, Claire Bosse, Kluwer Law International B.V., 2011, s. 29-42.
• PERULLI, Adalberto, “Beyond Subordination: Four Arguments”, Defining and Protecting Autonomous Work: A Multidisciplinary Approach, Ed. Tindara Addabbo vd., Cham, Springer International Publishing, 2022, ss. 51-77.
• PERULLI, Adalberto, Economically Dependent / Quasi-Subordinate (Parasubordinate) Employment: Legal, Social and Economic Aspects, Brussels, Study for the EU Commission, 2003.
• PERULLI, Adalberto, “Subordinate, Autonomous and Economically Dependent Work: A Comparative Analysis of Selected European Countries”, The Employment Relationship: A Comparative Overview, International Labour Office, 2011, ss. 137-187.
• ROMÁN, Concepción / CONGREGADO, Emilio/ MİLLÁN, José María, “Dependent Self-Employment as a Way to Evade Employment Protection Legislation”, Small Business Economics, C. 37, S: 3, 2011, ss. 363-392.
• ROSIORU, Felicia, “Legal Acknowledgement of the Category of Economically Dependent Workers”, European Labour Law Journal, C. 5, S: 3-4, 2014, ss. 279-305.
• SCHOUKENS, Paul / BARRIO, Alberto, “The changing concept of work: When does typical work become atypical?”, European Labour Law Journal, C:8, S:4, 2017, ss. 306-332.
• SENGENBERGER, Werner, Decent Work: The International Labour Organization Agenda, Dialogue and Cooperation, Berlin, Friedrich-Ebert-Stiftung, 2001, (Çevrimiçi) https://library.fes.de/pdf-files/iez/global/02077.pdf , E.T. 05.06.2024.
• STERNLIGHT, Jean R.: “Disarming Employees: How American Employers Are Using Mandatory Arbitration to Deprive Workers of Legal Protection”, Brooklyn Law Review, C. 80, S: 4, 2015, ss. 1309-1356.
• STEVENS, Gerald M.: “The Test of the Employment Relation”, Michigan Law Review, C. 38, S: 2, 1939, ss. 188-204.
• STYLOGIANNIS, Charalampos, Collective Labour Rights for Self-Employed Workers: A Human Rights-Based Approach of Platform Work, Kluwer Law International, 2023.
• SUPIOT, Alain/ CASAS, María Emilia / DE MUNCK Jean/ HANAU, Peter / JOHANSSON, Anders L./ MEADOWS, Pamela/ MINGIONE, Enzo / SALAIS, Robert / VAN DER HEIJDEN, Paul, “A European Perspective on the Transformation of Work and the Future of Labor Law”, Comparative Labor Law and Policy Journal, C. 20, 1998, ss. 621-633.
• SUPIOT, Alain, Beyond Employment: Changes in Work and the Future of Labour Law in Europe (A report prepared for the European Commission), Oxford University Press, 2001.
• SUPIOT, Alain, “Les nouveaux visages de la subordination”, Droit social, C. 2, 2000, ss. 131-145.
• SÜMER, Haluk Hadi, “İş Sözleşmesinin Bağımlılık Unsuru (Karar İncelemesi)”, Sicil İş Hukuku Dergisi, S: 19, 2010, s. 63-73.
• ŞAHLANAN, Fevzi: “İşçi Sıfatının Belirlenmesinde Bağımlılık Unsuru (Karar İncelemesi)”, Tekstil İşveren Dergisi, Mayıs 2005.
• ŞAHLANAN, Fevzi, “Acenta Sözleşmesi ile İşçi Çalıştırılması (Karar İncelemesi)”, Tekstil İşveren Dergisi, Ocak-Şubat-Mart 2021, S:133.
• THOLOZAN, Olivier: “Le contrat de travail. Révision du louage de service en droit français.”, Revue de la Recherche Juridique - Droit prospectif, C. 2014-5, S: 28, 2015.
• THÖRNQUIST, Annette: “False Self-Employment and Other Precarious Forms of Employment in the Grey Area of the Labour Market”, International Journal of Comparative Labour Law and Industrial Relations, C. 31, S: 4, 2015, ss. 411-429.
• TIČAR, Luka: “The ILO Concept of Economic Dependence in Slovenian Labour Law”, Zbornik Pravnog Fakulteta u Zagrebu, C. 70, S: 4, 2020, ss. 513-557. TIRABOSCHI, Michele: “Italian Labour Law after the So-Called Monti-Fornero Reform (Law No. 92/2012)”, E-Journal of International and Comparative Labour Studies, 2012.
• TODOLÍ-SIGNES, Adrián: “Workers, the Self-Employed and TRADEs: Conceptualisation and Collective Rights in Spain”, European Labour Law Journal, C. 10, S: 3, 2019, ss. 254-270.
• TOLU YILMAZ, Hazal: Platform Çalışanlarının Hukuki Statüsü (İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Bakımından), On İki Levha, İstanbul, 2023.
• UŞAN, M. Fatih: “Parça Başına Çalışmanın Hukuki Niteliği ve Parça Başına Çalışan İşçinin Sorumluluğu”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 4, S: 2, 2000.
• WAAS, Bernd: “The New Legal Status of Independent Contractors: Some Comments From a German Perspective”, Comparative Labour Law & Policy Journal, C. 39, S: 3, 2018, ss. 627-638.
• WANK, Rolf: Arbeitnehmer und Selbständige, , C.H. Beck, Münih ,1988.
• WANK, Rolf: “Diversifying Employment Patterns – the Scope of Labor Law and the Notion of Employees”, Labour Law in Motion: Diversification of the Labour Force & Terms and Conditions of Employment, Ed. Roger BLANPAIN / Takashi ARAKI/ Shinya OUCHI, Kluwer Law International, 2005.
• WEIL, David, The Fissured Workplace, Harvard University Press, 2014.
• WILLIAMS, Colin / LAPAYRE, Frédéric: Dependent Self-Employment: Trends, Challenges and Policy Responses in the EU, International Labour Office, 2017.
• YILDIZ, Gaye Burcu: “Atipik Çalışma Kavramı Çerçevesinde Bağımlılık İlişkisinin Değerlendirilmesi”, Prof. Dr. Savaş Taşkent’e Armağan, Ed. Kübra DOĞAN YENİSEY, On İki Levha, İstanbul, 2019, ss. 781-810.
• YILDIZ, Gaye Burcu: “İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi”, Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemeleri’nin İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi-2021, On İki Levha, İstanbul, 2023, ss. 11-115.