The Right of Way Agreement in the Electronic Communications Sector and the Legal Nature of the Right Acquired Through the Agreement

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 573 - 597, 30.09.2024

Osman Açıkgöz

https://doi.org/10.58733/imhfd.1545630

Öz

In the electronic communications sector, an operator providing public communication services is required to maintain continuous, full, and uninterrupted services. To achieve this, the operator must have a robust infrastructure, often needing to use both private and public properties. For this, a “Right of Way Agreement” is signed with property owners, allowing the operator to install communication infrastructure on, under, or above these properties. This right is crucial for expanding services, even to remote areas, and its legal nature is significant in the development of the electronic communications sector. This study will explore the legal nature of the Right of Way Agreement within the context of Turkish Civil Law.

Anahtar Kelimeler

Electronic Communications Sector, Electronic Communication Service, The Right of Way, Right of Way Agreement, Compulsory Channel Easement

Elektronik Haberleşme Sektöründe Geçiş Hakkı Sözleşmesi ve Sözleşmeyle Elde Edilen Hakkın Hukuki Niteliği

Öz

Elektronik haberleşme sektöründe kamu hizmeti niteliğindeki haberleşme hizmetini sağlayan işletmeci; sürekli, tam ve kesintisiz bir şekilde hizmeti sağlamakla yükümlüdür. Bunun için ciddi bir elektronik haberleşme altyapısına sahip olmak zorundadır. İşletmeci, elektronik haberleşme altyapısını tesis edebilmek için çoğu zaman özel ve kamu mülkiyetindeki taşınmazlardan yararlanmak zorundadır. Bu amaçla taşınmazların altında, üzerinde ve üstünde haberleşme alt yapısı kurma hakkını elde etmek için özel ve kamuya ait taşınmaz malikleri ile “Geçiş Hakkı Sözleşmesi” imzalamaktadır. Bunun neticesinde sözkonusu taşınmazlarda “geçiş hakkı” elde ederek, ülkenin en ücra yerlerine haberleşme hizmetini götürme imkânına kavuşmaktadır. Dolayısıyla geçiş hakkı, elektronik haberleşme sektörünün gelişimi bakımından üzerinde durulması gereken önemli konuların başında gelmektedir. Çalışmamızda, işletmeciye geçiş hakkı sağlayan geçiş hakkı sözleşmesi ile hukuki niteliği Türk Medeni Hukuku bağlamında inceleme konusu yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Elektronik Haberleşme Sektörü, Elektronik Haberleşme Hizmeti, Geçiş Hakkı, Geçiş Hakkı Sözleşmesi, Zorunlu Mecra İrtifakı

Kaynakça

• AKÇAAL, Mehmet, Eşya Hukuku, (Ders Kitabı), Yetkin Yayınları, Güncellenmiş ve Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, Ankara, 2021.
• ARIÖZ, Ali, Telekomünikasyon Sektöründe Serbestleşme Süreci, Rekabet Kurulu Uzmanlık Tezi, Ankara, 2015, (çevrimiçi) https://www.rekabet.gov.tr/Dosya/uzmanlik-tezleri/69-pdf, E.T. 10.08.2024.
• AYAN, Mehmet, Eşya Hukuku -II- Mülkiyet, Güncelleştirilmiş 9. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2016.
• BAK, Başak; “Özel Bir Zorunlu Mecra Geçirme İrtifakı Olarak Elektronik Haberleşme Hukukunda Geçiş Hakkı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fak. Dergisi, Y. 2018, C. 67, S. 4.
• BAŞPINAR, Veysel, Mülkiyet Hakkını İhlâl Eden Müdahaleler, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
• CİVELEK, Kurthan, Elektronik Haberleşme Sektöründe Geçiş Hakları: Yurtdışı Örnekleriyle Mukayeseli Olarak Türkiye Uygulamasının Değerlendirilmesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bilişim ve Teknoloji Hukuku Yüksek Lisans Programı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2018.
• ÇAVUŞOĞLU, Ahmet Erdinç, Telekomünikasyon Hizmetlerine İlişkin İmtiyaz Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklarda Tahkim, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul, 2007.
• EREL, Şafak N., Eşyaya Bağlı Borç, Ankara 1982.
• GÜZGÜ, Baki, Telekomünikasyon Alanında Kamu Hizmetinin Görülüşü Kapsamında Abonman Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2016.
• IRMAK, Ali İhsan, Türk Kamu Yönetiminde Bağımsız İdari Kurulların Yeri ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu Uzmanlık Tezi, Ankara, 2013.
• İÇÖZ, Özge, Telekomünikasyon Sektöründe Regülasyon ve Rekabet, Rekabet Kurulu Uzmanlık Tezi, Ankara, 2003.
• NOMER, Halûk Nami/ ERGÜNER, Serkan, Eşya Hukuku, (Ders Kitabı), Gözden Geçirilmiş Genişletilmiş 9. Bası, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2022.
• OĞUL, Ahmet, Geçiş Hakkı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Uzmanlık Tezi, Ankara, 2023.
• OĞUZMAN, M. Kemal/SELİÇİ, Özer/OKTAY-ÖZDEMİR, Saibe, Eşya Hukuku, (Ders Kitabı), Filiz Kitapevi, İstanbul 2022.
• ONARAN ERTAN, Bilge, Mülkiyet Hakkının Komşuluk Hukukundan Doğan Sınırlamaları, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2023.
• ÖRÜCÜ, Ersin, Taşınmaz Mülkiyetine Bir Kamu Hukuku Yaklaşımı, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1976.
• ÖZ, Selçuk, Ülkemiz Geçiş Hakkı Mevzuatının Getirdiği Yenilikler ve Öneriler, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Uzmanlık Tezi, Ankara, 2014.
• ÖZKAYA, Ayşe, Elektronik Haberleşme Sektöründe Tüketicinin Korunması Açısından Abonelik Sözleşmelerinin Öncelenmesi, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Uzmanlık Tezi, Ankara, 2011, s. 42; (çevrimiçi) https://www.btk.gov.tr/uploads/thesis/elektronik-haberlesme-sektorunde-tuketicinin-korunmasi-acisindan-abonelik-sozlesmelerinin-incelenmesi.PDF, E.T. 10.08.2024.
• ÖZSUNAY, Ergun, Zaruri Geçit Hakkı (Türk Hukukunda ve Mukayeseli Hukukta), İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1968.
• SİRMEN, Lâle, Eşya Hukuku, (Ders Kitabı), 10. Baskı, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2022.
• TEKİNAY, Selahattin Sulhi, Taşınmaz Mülkiyetinin Takyitleri II/1, Filiz Kitapevi, İstanbul, 1988.
• TOPUZ, Murat, Taşınmaz Mülkiyeti, Yetkin Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 2020.
• ZENGİN, Hüseyin Kağan, Mecra Hakkı, Yetkin Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2022.