İstinaf Kanun Yoluna Başvuruda Harç Ve Giderlerin Ödenmemesi Veya Eksik Ödenmesinin Sonuçları Ve Yargılama Sürecine Etkisi

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 1, 343 - 388, 26.03.2025

Mesut Ertanhan

https://doi.org/10.58733/imhfd.1615772

Öz

Dava açılması ve çekişmesiz yargı işlerine başvurularda olduğu gibi, ilk derece mahkemelerince hüküm verildikten sonra kanun yollarına başvurulması Hukuk Muhakemeleri Kanununa ve temel olarak Harçlar Kanununa göre, yargı harçlarına tabidir. İlaveten istinaf incelemesi için yapılabilecek masraflar için gider avansı da ödenmesi zorunludur.
Harçların bir kısmı istinaf kanun yoluna başvuru dilekçesinin verilmesi sırasında peşin ödenmekte, bir kısmı da istinafta karar verilmesinden sonra ödenir. Ayrıca istinaf sürecinde yapılan işlemlere bağlı olarak ödenen harçlar da vardır. Ancak istinaf başvurusunda alınacak karar ve ilam harcının belirlenmesi hususu tartışmalıdır.
Hukuk Muhakemeleri Kanununda harçların ve gider avansının istinaf başvurusu sırasında başvuran tarafından ödeneceği belirtilmiş ve ayrıca harç ve gider avansının ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde ne gibi işlem yapılacağı da düzenlenmiştir.
Buna göre ilgili tarafa kesin süre verilmekte, tamamlanmaması halinde başvurudan vazgeçmiş sayılacağı bildirilir. Harç ve giderlerin ödenmemesi veya eksikliğinin tamamlanmaması halinde istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmektedir. Bu hususta Harçlar Kanununda da genel anlamda bir hüküm bulunmakta ve söz konusu hükme göre harçlar ödenmedikçe davada başka safhaya geçilememekte, yani yargılama süreci devam ettirilememektedir.
Genel anlamda ifade etmek gerekirse, harçların ve gider avansının istinaf başvurusu sırasında ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, dava dosyası istinaf mahkemesine gönderilmez. Başvurucu eksiklikleri yapılan bildirime rağmen tamamlamazsa istinaf başvurusu yapılmamış sayılır. Bu karara karşı kanun koyucu yeniden istinafa gitme imkânı getirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Harç, Eksik Harç, İstinafa Başvuru, İstinaf Harç ve Giderleri, Başvurunun Yapılmamış Sayılması

The Consequenses Of Fully Or Partly Non-Payment Of Court Fees and Litigation Costs During Application For Appeal in Civil Case And Their Effects on The Trial Process

Öz

Like bringing a lawsuit and commencing another legal action, after making decision by any first intance court, the application for appeal as a legal remedy is subject to pay court fees and litigation expenses under provisions of Turkish Fees Code and Civil Procedure Code.
Some of court fees have to be paid during the application for appeal, and some of them are to be paid after the judgment of the court. In addition, there are court fees to be paid during the judicial process depending on legal transactions made by the judge or parties, too.
The Code of Civil Procedure states that the fees and advance of expenses shall be paid by the applicant at the time of filing the appeal and also regulates what action will be taken in case of non-payment or incomplete payment of advance fees and expenses. Accordingly, the relevant party is given a definite time, and if it is not completed, it is reported that it will be deemed to have abandoned the appeal application.
If the fees and expenses are not paid or completed, it is decided that the appeal application is deemed not to have been made. In this regard, there is a general provision in the Law on Fees and according to this provision, unless the fees are paid, another stage cannot be started in the judicial process, that is, the case cannot be continued.
Generally speaking, if the fees and advance on expenses are not paid or are paid incompletely at the time of the appeal, the case file will not be sent to the court of appeal. The party applying for the appeal is given a definite time, and if it is not completed, the appeal application is deemed not to have been made.

Anahtar Kelimeler

Court Fees, Non-Payment Court Fees, The Application For Appeal, Fees And Expences For Appeal, The Appeal Application Deemed Not To Have Been Made.

Kaynakça

• AKİL, Cenk, İstinaf Kavramı, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2010.
• AKKAYA, Tolga, Medeni Usul Hukukunda İstinaf, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2009.
• AKTEPE ARTIK, Sezin, “İstinaf Kanun Yolunda Kamu Düzeni Kavramı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Y. 2018, S. 134, s. 257-292.
• ALBAYRAK, Adem, Hukukta İstinaf Uygulaması, 3. Bası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017.
• ALBAYRAK Adem, / ARSLAN, Cihat, Hukukta İstinaf Uygulaması, Adalet Yayınevi, İstanbul, 2016.
• BOZTAŞ, Nevzat, Türk Medeni Usul Hukukunda İstinaf, Aristo Yayınları, İstanbul, 2020.
• ASLAN AKYOL, Leyla, “Anayasa Mahkemesinin 14.01.2010 Tarihli Kararı Çerçevesinde Yargı Harçlarına İlişkin Bazı Sorunlar ve Güncel Gelişmeler.”, Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2011, S.1, s. 32-52.
• ARSLAN, Ramazan / YILMAZ, Ejder / TAŞPINAR-AYVAZ, Sema / HANAĞASI Emel, İcra ve İflas Hukuku, 10. Bası, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2024.
• ARSLAN, Ramazan / YILMAZ, Ejder / TAŞPINAR-AYVAZ, Sema / HANAĞASI, Emel, Medeni Usul Hukuku, 10. Bası, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2024.
• ATALI, Murat / ERMENEK, İbrahim, Medeni Usul Hukuku, 6. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2024.
• ATALI, Murat / ERMENEK, İbrahim, İcra ve İflas Hukuku, 7. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2024.
• ATALI, Murat / ERMENEK, İbrahim / ERDOĞAN, Ersin, Medeni Usul Hukuku, 7. Bası Ankara, Yetkin Yayıncılık, 2024.
• ATALI, Murat / ERMENEK, İbrahim / ERDOĞAN, Ersin, İcra ve İflas Hukuku, 8. Bası, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2024. BUDAK, Cem / KARAASLAN, Varol, Medeni Usul Hukuku, 7. Bası, Filiz Kitapevi, İstanbul, 2023.
• ÇİFTÇİ, Murat Özgür, Medeni Yargılama Hukukunda İstinaf, 3. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
• COŞKUN, Mahmut, Hukuk Yargılamasında İstinaf ve Temyiz, 2. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2024.
• DEREN YILDIRIM, Nevhis, “İstinafa Başvuru Şartları”, MİHBİR 15. Antalya Toplantısı, 6-7 Ekim, 2017, Ankara 2018.
• ERGÜN, Zafer, Bölge Adliye Mahkemeleri Hukuk Dairelerinde Yargılama Usulü, İstanbul, 2005.
• ERMENEK, İbrahim, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Yürürlüğe Girmesinden Sonra Yargılama Giderlerine İlişkin Olarak Ortaya Çıkan Bazı Güncel Sorunlar ve Usul Ekonomisi İlkesi.”, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, MİHBİR Özel Sayısı, (2014), s. 215-243.
• ERTANHAN, Mesut, Yargılama ve Takip Giderleri, 2. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2023.
• ERTANHAN, Mesut, Kamu Görevlilerinin İmza, Paraf ve Elektronik İmzalarından Doğan Sorumlulukları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018.
• GENÇCAN, Ömer Uğur, Hukuk Davalarında İstinaf ve Temyiz Uygulaması, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2018.
• GÖRGÜN, L. Şanal / BÖRÜ, Levent / KODAKOĞLU, Mehmet, Medeni Usul Hukuku, 13. Bası, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2024.
• İPEKÇİ, Nizam, Hukuk, Ceza ve İdari Yargıda İstinaf Yargı Düzenine İlişkin Atıflar, Ankara 2016.
• KADAYIFÇI, Derya Ece, Medeni Usul Hukukunda İstinaf, Seçkin yayıncılık, Ankara, 2020.
• KARADEMİR AYDEMİR, Dilek, Medeni Usul Hukukunda Mahkemelerin Yetkisi, 2. Bası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019.
• KARAASLAN, Varol, “HMK m. 353/1-a Üzerine Bir İnceleme”, DÜHFD, Y. 2017, C. 22, S. 37, s. 219-239.
• KARAASLAN, Varol, “Kanun Yolları Sistemine Eleştirisel Bir Bakış”, MİHDER, Y. 2019/2, C. 15, S. 43, s. 441 vd.
• KAYA, Hasan, Yargılama Giderleri, Adalet Yayınevi, Ankara, 2022.
• KIYAK, Emre, Davanın Açılmasının Usul Hukukuna İlişkin Sonuçları, Legal Yayınları, Ankara, 2014.
• KOÇYİĞİT, İlker, “Davanın Açılması ve Dilekçeler Aşaması,” Türkiye Noterler Birliği Hukuk Dergisi, Y. 2015, S.2, s. 39-58.
• KURTOĞLU, Tülin, Özel Hukukta İstinaf ve Denetimi ve Uygulaması, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2017.
• KURU, Baki, Hukuk Usulü Muhakemeleri, C. II, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2001.
• KURU, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C.IV, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2001
• KURU, Baki / AYDIN, Burak, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medeni Usul Hukuku, 7. Bası, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2023.
• MERAKLI YAYLA, Deniz, “Medeni Usul Hukukunda İstinaf Kanun Yolunda Yeniden Tahkikat Yapılması”, Ankara, 2014.
• ÖZBAY, İbrahim / OKUMUŞ, Nagehan, “Kanun Yollarına İlişkin Son Değişiklikler ve Yargı Kararları Işığında Medeni Usul Hukukunda Katılmalı Kanun Yolu”, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a Armağan, Ankara 2009, s. 349-379.
• ÖZEKES, Muhammet / BORAN GÜNEYSU, Nilüfer, Deliller ve Hüküm Eksikliği Yönünden İstinaf İncelemesi ve Kararı, HMK 353/1-a-6, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2021.
• ÖZEKES, Muhammet, “İstinaf İncelemesi Sonunda Verilecek Kararlar”, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde İstinaf, Antalya 6-7 Ekim 2017, Medenî Usûl ve İcra-İflâs Hukukçuları Toplantısı XV, Ankara 2018.
• ÖZEKES, Muhammet, Medeni Usul Hukukunda Yeni Kanun Yolu Sistemi (İstinaf ve Temyiz), TBB Yayını, 2. Bası, Ankara, 2011.
• ÖZEKES, Muhammet, 100 Soruda Medenî Usûl Hukukunda Yeni Kanun Yolu Sistemi İstinaf ve Temyiz, Ankara 2016.
• ÖZMUMCU, Seda, “Davanın Açılmasına Bağlanan Hukuki Sonuçların Davanın Açılmamış Sayılması Halinde Değerlendirilmesi” İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Y. 2012, C. LXX, S. 2, s. 183-206.
• ÖZTEK, Selçuk, Türk Medeni Yargılama Hukukunda İstinaf ve Temyiz, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• ÖZTÜRK, İlhami, “Bir Hükmün Bozulmasını Takiben Verilen Kararda Yargı Harcından Bozulan Hüküm Dolayısıyla Ödenmiş Olan Harcın Mahsubu.” Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2015, C.5, S. 2, s. 139-164.
• ÖZTÜRK, İlhami, “Süresinde Ödenmeyen Karar ve İlam Harçlarına Gecikme Zammı Uygulanması.” Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2016, C. XX, S.1, s. 573-607.
• ÖZTÜRK, İlhami, Mahkeme Harçları, 2. Bası, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2023.
• PEKCANITEZ, Hakan / ATALAY, Oğuz / ÖZEKES, Muhammet, Medeni Usul Hukuku (Ders Kitabı), 12. Bası, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2024.
• PEKCANITEZ, Hakan, / ATALAY, Oğuz, / SUNGURTEKİN-ÖZKAN, Meral / ÖZEKES, Muhammet, İcra ve İflas Hukuku (Ders Kitabı), 11. Bası, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2024.
• PEKCANITEZ, Hakan / ATALAY, Oğuz / ÖZEKES, Muhammet, Medeni Usul Hukuku (Temel Bilgiler), 18. Bası, On İki Levha, İstanbul, 2024.
• PEKCANITEZ, Hakan, Medeni Usul Hukuku, C.II, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2017.
• PEKCANITEZ, Hakan, Medeni Usul Hukukunda Feri Müdahele, DEÜHF Yayını, İzmir 1992.
• RUHİ, Canan / RUHİ, Ahmet Cemal, Uygulamada Yargı ve İcra Harçları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018.
• RÜZGARESEN, Cumhur, Dosyanın İşlemden Kaldırılması, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2021.
• ŞAHİN, Çağatay Serdar, “Hukuk Muhakemeleri Kanunu Uyarınca İstinaf Yargılamasında Ön İnceleme Aşaması”, D.E.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan, C.21, Özel S., 2019, s. 2659-2701.
• TANRIVER, Süha, Medeni Usul Hukuku, C. I, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2024.
• TANRIVER, Süha, Medeni Usul Hukuku, C. II, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• TAŞPOLAT TAĞSAVUL, Melis, “İstinaf İncelemesi Sonucunda Verilecek Kararlar”, TBBD, Y. 2018, S.4, s. 313-355.
• TERCAN, Erdal / RÜZGARESEN, Cumhur, “Harçlar Kanunu m. 28/a ve m. 32’nin Mahkeme Kararları ve Yeni Kanuni Düzenlemeler Işığında Değerlendirilmesi”, Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. 2010, C. XIV, S. 1-2, s. 137-167.
• ÜSTÜNDAĞ, Saim, Medeni Yargılama Hukuku, C. I-II, 6. Basım, Alfa Basım Yayın, İstanbul, 1997.
• YAVAŞ, Murat, Medeni Usul Hukukunda Temyiz, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2015.
• YILDIRIM, M. Kamil, Hukuk Devletinin Gereği-İstinaf, Nesil Matbaacılık, İstanbul 2000.
• YILMAZ, Ejder, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, C. II, Yetkin Yayıncılık, 4. Bası, Ankara, 2021.
• YILMAZ, Ejder, İstinaf, 2. Baskı, Yetkin Yayıncılık, Ankara, 2005.
• YILMAZ, Zekeriya, Hukuk Davalarında Yargılama Harç ve Giderleri ile Vekâlet Ücreti, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2010.
• YÜCEL, Mehmet, İstinaf Kanun Yolu, Legal Yayın Evi, Ankara, 2023.