The Right to Health in the Case-Law of the European Court of Human Rights - I

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 2, 169 - 208, 01.09.2016

Selman Karakul

Öz

The right to health is not recognized in the European Convention on Human Rights ECHR or the Convention and its additional Protocols. Nevertheless the European Court of Human Rights ECtHR or the Court has developed a caselaw on the right to health and health-related issues in connection with the rights protected under the Convention such as the right to life, prohibition of inhuman and degrading treatment and the right to respect for private and family life. This paper analyses the general issues with regard to health and treatment services, privacy, protection of and access to personal data relating to medical and health conditions and lastly the health related issues concerning vulnerable groups in the light of ECtHR jurisprudence. It is intended to analyse the equality and prohibition of discrimination in health services, health and environment and bioethical issues in a subsequent paper

Anahtar Kelimeler

Right to health, Health-related rights, Positive obligations, European Convention on Human Rights, European Court of Human Rights.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Sağlık Hakkı – I

Öz

Sağlık hakkı Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde AİHS veya Sözleşme ve Ek Protokollerde düzenlenmemiştir. Bununla birlikte Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi AİHM veya Mahkeme sağlık hakkı ve sağlıkla ilgili konularda yaşam hakkı, insanlık dışı ve aşağılayıcı muamele yasağı, özel ve aile hayatına saygı hakkı gibi Sözleşme’de güvenceye alınan haklarla bağlantılı bir içtihat geliştirmiştir. Bu çalışma, AİHM kararları çerçevesinde sağlık ve tedavi hizmetleriyle ilgili genel sorunlar, gizlilik, sağlıkla ilgili kişisel verilerin korunması ve kişisel tıbbi kayıtlara erişim ile son olarak korunmaya muhtaç bazı grupların sağlık sorunları konularını incelemektedir. Sağlıkta eşitlik ve ayrımcılık yasağı, çevre ve sağlık, ayrıca biyoetik ile ilgili konuların daha sonraki bir çalışmada ele alınması planlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık hakkı, Sağlıkla ilgili haklar, Pozitif yükümlülükler, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi.

Kaynakça

• • Akandji-Kombé, Jean-François, Positive Obligations under the European Conventi- on on Human Rights, Council of Europe Publishing, Strasbourg, 2007.
• • Algan, Bülent, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Hakların Korunması, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2007.
• • Bobbio, Norberto, The Age of Rights, Çev: Allan Cameron, Polity Press, London, 1996.
• • Bulut, Nihat, Sanayi Devriminden Küreselleşmeye Sosyal Haklar, On İki Levha Ya- yıncılık, İstanbul, 2009.
• • Cabrera, Oscar A. / Ana S. Ayala, “Advancing the Right to Health Through Litigation”, Advancing the Human Right to Health, Ed: José M. Zuniga, Stephen P. Marks ve Lawrence O. Gostin, Oxford University Press, Oxford ve New York, 2013.
• • Ertan, İzzet Mert, Uluslararası Boyutlarıyla Sağlık Hakkı, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2012 .
• • Ertan, İzzet Mert, Sosyal Hakların Uluslararası Korunması ve Avrupa Sosyal Şartı Sistemi, Beta, İstanbul, 2015.
• • European Court of Human Rights, Factsheets - Detention and mental health, http:// www.echr.coe.int/Documents/FS_Detention_mental_health_ENG.pdf (26 Kasım 2016).
• • European Court of Human Rights, Factsheets - Health, http://www.echr.coe.int/Do- cuments/FS_Health_ENG.pdf (26 Kasım 2016).
• • European Court of Human Rights, Factsheets - Migrants in detention, http://www. echr.coe.int/Documents/FS_Migrants_detention_ENG.pdf (26 Kasım 2016).
• • European Court of Human Rights, Factsheets - Persons with disabilities and the ECHR, http://www.echr.coe.int/Documents/FS_Disabled_ENG.pdf (26 Kasım 2016).
• • European Court of Human Rights, Factsheets - Prisoners’ health-related rights, http:// www.echr.coe.int/Documents/FS_Prisoners_health_ENG.pdf (26 Kasım 2016).
• • European Court of Human Rights, “Health-related issues in the case-law of the Eu- ropean Court of Human Rights”, http://www.echr.coe.int/Documents/ Research_re- port_health.pdf (26 Kasım 2016).
• • European Court of Human Rights, http://hudoc.echr.coe.int/eng# (10 Aralık 2016).
• • Karakul, Selman, “Kişisel ve Siyasal Haklar ile Ekonomik ve Sosyal Haklar Arasındaki Zorunlu İlişki: Gelişen AİHM Pratiği”, Hukuk ve Adalet, Eleştirel Hukuk Dergisi, 5, 13, 2013.
• • Mann, Jonathan M. vd., “Health and Human Rights”, Health and Human Rights, 1, 1, 1994.
• • OECD ve Dünya Bankası, OECD Sağlık Sistemi İncelemeleri - Türkiye, 2008, http:// sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/OECDKITAP.pdf (26 Kasım 2016).
• • Office of the High Commissioner for Human Rights, “CESCR General Comment No. 14: The Right to the Highest Attainable Standard of Health (Art. 12)”, http://www. refworld.org/pdfid/4538838d0.pdf (26 Kasım 2016).
• • Palmer, Ellie, “Protecting Socio-Economic Rights through the European Conventi- on on Human Rights: Trends and Developments in the European Court of Human Rights”, Erasmus Law Review, 2, 4, 2009.
• • Shue, Henry, Basic Rights, Second Edition, Princeton University Press, Princeton, 1996 .
• • Steiner, Henry J. ve Philip Alston, International Human Rights in Context: Law, Po- litics, Morals, Second Edition, Oxford University Press, Oxford ve New York, 2000.
• • Tahmazoğlu Üzeltürk, Sultan, Anayasa Hukuku Açısından Sağlık Hakkı (Ulusal ve Uluslararası Boyutuyla), Legal Yayıncılık, İstanbul, 2012.
• • Tobin, John, The Right to Health in International Law, Second Edition, Oxford Uni- versity Press, Oxford ve New York, 2012.
• • Vasak, Karel, A 30-Year Struggle: The Sustained Efforts to Give Force of Law to the Universal Declaration of Human Rights, 30, 10, 1977.
• • Weston, Burns H., “Human Rights: Concept and Content”, Human Rights in the World Community: Issues and Action, Ed: Richard Pierre Claude ve Burns H. Wes- ton, University of Pennsylvania Press, Philadelphia, 2006.
• • World Conference on Human Rights, Vienna Declaration and Programme of Action, Vienna, 14-25 June 1993, http://www.ohchr.org/Documents/ ProfessionalInterest/ vienna.pdf (26 Kasım 2016).
• • World Health Organization, Constitution of the World Health Organization, http:// www.who.int/governance/eb/who_constitution_en.pdf (26 Kasım 2016).
• • Yıldırım, Hasan Hüseyin, Türkiye Sağlık Sistemi: Sağlıkta Dönüşüm Programı De- ğerlendirme Raporu, Sağlık-Sen Yayınları, Ankara, 2013.