Bir Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolu: İlamsız İcra Takibi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 1, 235 - 258, 30.06.2021

Evren Koç

Öz

Alternatif uyuşmazlık çözüm yolları ile hukuki ihtilafların Devlet yargısına nazaran daha kısa sürede ve taraflarca daha etkin olarak çözüme kavuşturulması amaçlanmaktadır. Mevzuatta özel olarak düzenlenmiş olan tahkim, arabuluculuk gibi alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri bulunmakla birlikte, fonksiyonu ve sonuçları itibariyle Devlet yargısına alternatif oluşturacak nitelikte hukuki kurumların varlığı inkâr edilmemelidir. İcra ve İflas Kanunu’nda yer alan ilamsız icra yolu ile takip, para ve teminat alacaklılarına ilişkin olarak Devlet yargısına müracaat etmeden alacaklının alacağına ulaşmasını sağlamaktadır. Alacaklının icra dairesine başvurusu ile başlayan süreçte borçlunun kabulü ile borcu ödemesi ya da borçlunun malvarlığına haciz uygulanarak alacağın tahsil edilmesi mümkün olmaktadır. İcra ve İflas Kanununda yer alan ilamsız icra yolu ile takipte mevcut olan esaslar alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerine ilişkin doktrinde tespit edilen esaslarla uyum taşımaktadır. İlamsız icra takibi yargının iş yükünün artmasına engel olduğu gibi, uzun yargılama süreçlerinin de önüne geçmektedir. İlamsız icra takibinin, alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemi niteliğinin belirlenmesi, mevzuatta yer alan ya da ihdas edilebilecek alternatif çözüm yöntemlerinin uygulama alanını belirlemek için önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Alternatif uyuşmazlık çözüm yolu, İcra, İcra ve İflâs Hukuku, İlamsız İcra, Ödeme Emri.

An Alternative Dispute Resolution Method: Execution Proceeding without Judgment

Öz

The alternative dispute resolution method aims to resolve legal disputes within a shorter period and more effectively by the parties compared to State jurisdiction. Even there are alternative dispute resolution methods such as arbitration, mediation specially regulated with codification, the existence of legal institutions which
may assumed as an alternative to the State jurisdiction in terms of its function
and results shouldn’t be denied. With the execution without judgment which is
embedded in the Enforcement and Bankruptcy Law, the creditor is able to reach its
receivables without appealing to State jurisdiction regarding money and security
receivables. Within the process which starts with the application to the enforcement
office by the creditor, the receivable shall be collected with the acceptance of
the debtor or by enforcing seizure to debtor’s assets. The principles of the execution
without judgment in the Execution and Bankruptcy Law is in accordance with the
principles of alternative dispute resolution methods determined with the doctrine.
Enforcement proceedings prevents the increase of the workload of the judiciary
and long trial processes as well. To determine the nature of application of alternative
solution methods of enforcement proceedings without judgment is important
for the determination of the area of application of the alternative dispute resolution
method which is embeeed in the legislation.

Anahtar Kelimeler

Alternative dispute resolution method, Enforcement, Enforcement and Bankruptcy Law, execution without judgment, payment order.

Kaynakça

• Adli İstatistikler 2019, Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü, Ankara 2019. Ali Haydar Efendi, Dürerü’l Hükkam Şerhu Mecelleti’l Ahkam, C. 3, Diyanet İşleri Başkanlığı, İstanbul, 2020.
• Ansay, Sabri Şakir, Hukuk İcra ve İflas Usulleri, 5. Bası, Ankara 1960.
• Arslan, Aziz Serkan, İcra Takip İşlemleri, Yetkin Yayınları, Ankara 2018.
• Atalay, Oğuz, “İlamsız İcra, Yargısız İnfaz Olur Mu?”, Hukuki Perspektifler Dergisi, 2004/1; s. 67-69.
• Belgesay, Mustafa Reşit, İcra ve İflas Hukuku Birinci Cilt, İstanbul, 1945.
• Biçkin, İnci, “Genel Olarak Alternatif Uyuşmazlık Çözümü”, Hukuki Perspektifler Dergisi, 2006/7, s. 34-39.
• Block, Marc Jonas, “The Benefits Of Alternate Dispute Resolution For International Commercial And Intellectual Property Disputes”, Rudgets Law Record, Volume 44, 2016-2017, s. 2 (lawrecord.com).
• Budak, Ali Cem, “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a Göre Tüketici Hakem Heyetleri”, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Özel Sayı 2014, s. 77-103.
• Bulur, Alper, “Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ve Arabuluculuk Yöntemi”, Ankara Barosu Dergisi, 2007/4, s. 30-45.
• Cappelletti, Mauro, “Alternative Dispute Resolution Processes Within the Framework of the World-Wide Access-To-Justice Movement”, The Modern Law Review, Vol. 56, May 1993.
• Cerrahoğlu, Fadıl, “Cebri İcrada Temsil II”, İstanbul Ticaret Gazetesi, 22 Eylül 1972.
• Deynekli, Adnan/ Kısa, Sedat, İtirazın İptali, Turhan Kitabevi, Ankara, 2002.
• Ekmekçi, Ömer; Özekes, Muhammet; Atalı, Murat; Seven, Vural, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk, 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019.
• Favre, Antoine, Droit Des Poursuites, 3e édition, Fribourg, 1974.
• Fritzsche, Hans, Das Rechtsbot: Eine Eigentümlichkeit Ostschweizerischer Zivil – Prozesse, Schulthess, Zurich, 1905, s. 6-10.
• Gillieron, Pierre-Robert, Poursuite Pour Dettes, Faillite Et Concordat, Seconde édition, Payot, Lausanne 1988.
• Gören Ülkü, Nazlı, İcra Hukukunda Ödeme Emri, Arıkan Yayınları, İstanbul, 2007 (Ödeme Emri).
• Gören Ülkü, Nazlı, “İlamsız İcraya İlişkin Uygulamalar”, Yavuz Alangoya İçin Armağan, Alkım, İstanbul, 2007, s. 571-586 (İlamsız İcra).
• Greder, Marcel; Jornot, Gustave, Poursuite Pour Dettes et Faillite, 2eme édition, Geneve 1949.
• Ildır, Gülgün, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü (Medeni Yargıya Alternatif Yöntemler), Seçkin, İstanbul 2003.
• Jeardin, Nicolas, “Comment Commencer Une Poursuite”, JDT 2020 II p. 4,8 (Swisslex).
• Karslı, Abdurrahim, “Alman Hukukunda Mahnverfahren Usulünün Türk Hukukunda İlamsız İcra Usulü İle Karşılaştırılması”, Saim Üstündağ’a Armağan, Adalet Yayınları, İstanbul 2009, s. 311- 330.
• Kiraz, Taylan Özgür, İcra Mahkemesinde İtirazın Kaldırılması, Adalet Yayınları, 4. Baskı, Ankara, 2013.
• Koç, Evren, “Arabuluculuk Kanunu’nun Uygulanmasına İlişkin Tespitler”, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Sempozyumu I, Sümer Kitabevi, İstanbul, 2014.
• Konuralp, Cengiz Serhat, Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları: Tahkim, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, 2011.
• Konuralp, Haluk, Medeni Usul Hukukunda İspat Kurallarının Zorlanan Sınırları, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
• Kuru, Baki, İcra ve İflas Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2003.
• Kuru, Baki, “Ödeme Emri”, Makaleler, İstanbul, 2006, s. 521 – 527.
• Medeni Usul ve İcra-İflas Hukukçuları Toplantısı – VII: İlamsız İcra, TBB Yayınları, Ankara 2009.
• Message Du Conseil Fédéral À L’assemblée Fédérale Concernant Le Projet De Loi Fédérale Sur La Poursuite Pour Dettes Et La Faillite Adopté Par Le Conseil Fédéral Le 23 Février 1886 (Message du Projet), Feuille Fédérale Suisse Vol II 8 Mai 1866.
• Monnier, Félicien, “Louis Ruchonnet (1834–1893): Père De La Loi Fédérale Sur La-Poursuite Pour Dettes Et La Faillite”, BlSchK 2017, s. 187-192.
• Muşul, Timuçin, İcra ve İflas Hukuku, Cilt 1, 6. Baskı, Adalet Yayınları, İstanbul, 2013.
• Özbay, İbrahim, “Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 10, S. 3-4, 2006, s. 459-475.
• Özbek, Mustafa Serdar, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, Yetkin Yayınları, Ankara, 2013, s. 168 (AUÇ).
• Özbek, Mustafa Serdar, “Avukatlık Kanunu’nun 35/A Maddesine Göre Arabuluculuk”, Ankara Barosu Dergisi, 2001/3, s. 113-139 (Arabuluculuk).
• Özekes, Muhammet, Pekcanıtez Medeni Usul Hukuku, 15. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2017.
• Özekes, Muhammet, “Türk İcra Hukukunun Sorunları ve Temel Haklar Bakımından Değerlendirme”, Medeni Usul ve İcra-İflas Hukukçuları Toplantısı – VII: İlamsız İcra, TBB Yayınları, Ankara, 2009, s. 265-291.
• Özmumcu, Seda, “Karşılaştırmalı Hukuk Ve Türk Hukuku Açısından Zorunlu Arabuluculuk Sistemine Genel Bir Bakış”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 74, S. 2, 2016, s. 807 – 842.
• Öztek, Selçuk, “Türk İcra Hukukunun Eleştirisi”, Medeni Usul ve İcra-İflas Hukukçuları Toplantısı – VII: İlamsız İcra, TBB Yayınları, Ankara, 2009.
• Pekcanıtez, Hakan, “Tüketici Sorunları Hakem Heyeti”, İzmir Barosu Dergisi, 1996/3, s. 40-58.
• Pekcanıtez, Hakan; Atalay, Oğuz; Sungurtekin Özkan, Meral; Özekes, Muhammet, İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı, 6. Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019.
• Postacıoğlu, İlhan E., İcra Hukuku Esasları, İstanbul, 1982.
• Şanlı, Cemal, Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, 6. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 2019.
• Tanrıver, Süha, “Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Alternatif Çözüm Yolları ve Özellikle Arabuluculuk”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2006/64, s. 151-177.
• Türk, Ahmet, Maddi Hukuk ve İcra-İflas Hukuk Yönleriyle Menfi Tespit Davası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2006.
• Umar, Bilge, İcra İflas Hukukunun Tarihi Gelişmesi ve Genel Teorisi, İzmir, 1974.
• Üstündağ, Saim, İcra Hukukunun Esasları, 8. Bası, İstanbul, 2004.
• Üstündağ, Saim, İcra ve İflas Kanunu’nun Dünü ve Bugünü, Evrim Kitabevi, İstanbul, 1990.
• Walker, Wolf-Dietrich, “Avrupa İlamsız İcra Takibi” (Çev. Cenk Akil), Ankara Barosu Dergisi, 2011/1, s. 115-127.
• Yıldırım, Mehmet Kamil; Deren Yıldırım, Nevhis, İcra ve İflas Hukuku, 7. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 2016.
• www.kazanci.com.tr - www.lexpera.com.tr - www.swisslex.com - www.tbmm.gov.tr