Türk Hukukunda Merkezi Karşı Taraf Kuruluşlarının Temerrüt Haline İlişkin Düzenleme İhtiyacı ve Örnekler Işığında Öneriler

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 535 - 555, 31.12.2021

Harun Eryiğit

Öz

Merkezi karşı taraf kuruluşları piyasalardaki işlevleri gereği modern finansal sistemin en önemli yapı taşlarından birini oluşturmaktadır. Ancak finansal piyasalarda yaşanan büyük krizler bu kuruluşların da sorgulanmasına neden olmuştur. Bu kapsamda özellikle merkezi karşı taraf kuruluşlarının ödeme gücü yeterliliği ve bu yeterliliğin kaybı nedeni ile ortaya çıkacak temerrüt durumu yasa yapıcıların dikkatini çekmiş, konu özel olarak düzenleme altına alınmıştır. Ülkemizde merkezi karşı taraf kuruluşlarına ilişkin temel düzenlemelerin yapıldığı kanun ve ikincil mevzuatta bu yönde bir hükme yer verilmediği görülmüş, bu kapsamda ESMA bünyesinden seçilen merkezi karşı taraf kuruluşlarının prosedürleri incelenerek öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Merkezi Karşı Taraf Kuruluşu, Merkezi Takas Kuruluşu, Karşı Taraf Riski, Merkezi Karşı Taraf Kuruluşu’nun Temerrüdü, Merkezi Karşı Taraf Kuruluşu’nun İflası, ESMA, EMIR

Regulatory Necessitate regarding Default of Central Counterparties in Turkish Law and Proposals in the Light of Samples

Öz

By virtue of their functions in markets, central counterparties have been considered as an integrant part of modern financial system. Though major financial crises gave rise to questions about structure of these institutions. Based on this questions, the solvency of central counterparties and default situation which arises due to the loss of solvency has drawn the attention of lawmakers and the issue has been particularly regulated. However it is perceived that not such provisions have been took place in the law and secondary legislation in which the basic regulations regarding central counterparty organizations in Turkish legal system. In this framework the default situation of central counterparties is assessed in the light of central counterparty institutions selected from ESMA.

Anahtar Kelimeler

Central Counterparty Institutions, Central Clearing Institutions, Counterparty Credit Risk, Default of Central Counterparty Institutions, Insolvency of Central Counterparty Institutions, ESMA, EMIR

Kaynakça

• Amelie, Labbe, “Failure Is Not an Option”, International Financial Law Review, C.36, S. 3, 2017, s. 12-13.
• Angus Armstrong , “EU Membership, Financial Services And Stability”, National Institute Economic Review, S. 236, 2016, s. 31-38.
• Aslı, Yüksel/ Ülkü, Yüksel/ Ali Sait, Yüksel, Bankacılık Hukuku ve İşletmesi, Beta, 9. Bası, İstanbul, 2002.
• Bruno, Biais/Florian, Heider/Marie, Hoerova, “Clearing, Counterparty Risk and Aggregate Risk”, IMF Economic Review, C.60, S. 2, 2012, s. 193-222.
• Bliss, Robert/ Papathanassiou, Chryssa, “Derivatives Clearing, Central Counterparties And Novation: The Economic Implications”, Conferance on Issues Related To Central Counterparty Clearing, 2006.
• Christian, Chamorro-Courtland, “Brexit Scenarios: The Future of Clearing in Europe”, Columbia Journal of European Law, C. 25, S. 2, 2019, s. 169-221.
• Christian, Chamorro-Courtland, “The Trillion Dollar Question: Can a Central Bank Bail Out a Central Counterparty Clearing House Which Is Too Big to Fail”, Brooklyn Journal of Corporate, Financial, & Commercial Law, S. 6, C. 2, 2012, s. 433-486.
• Christian Chamorro-Courtland, “Counterparty Substitution in Central Counterparty (CCP) Systems”, Banking & Finance Law Review, C.26, S. 3, 2011, s. 517-538.
• Christian Chamorro-Courtland, “Central Counterparties (CCP) and the New Transnational Lex Mercatoria”, Florida State University Business Review, C.10, 2011, s. 57-116.
• Clifford Chance ,“EU Regulatory Developments”, Law and Financial Markets Review, C.7, S. 1, 2013, s. 61-66.
• David, Felsenthal/ Lily, Chu, “Regulation Of Cross-Border Swaps”, Harvard Business Law Review Online, C.3, 2013, s. 142-151.
• David, Graeber, “Borç İlk 5000 Yıl”, Çeviri: Muammer Pehlivan, Everest Yayınları, İstanbul, 2015.
• Erkan, Eren, “Merkezi Karşı Taraf Uygulaması ve Merkezi Karşı Taraf Üyelik Sözleşmesinin Hukuki Niteliği”, Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, C.5, S. 2, 2019, s. 171-191.
• Erkan, Eren, Türk Hukukunda Merkezi Takas Kuruluşları, Merkezi Karşı Taraf Uygulaması Ve Tezgâh Üstü Türev Araçların Merkezi Takası, Onikilevha, İstanbul, 2019.
• Hamdi, Yasaman, Banka Hukuku ile ilgili Makaleler, Mütalaalar, Bilirkişi Raporları, Vedat Kitapçılık, İstanbul,2005.
• Hasan Yaşar, Şababoğlu, “2008 Küresel Finansal Krizi Sonrası Tezgah Üstü Türev Piyasalara Yönelik Düzenlemeler”, Bankacılar Dergisi, Türkiye Bankalar Birliği, C.24, S. 84, 2013, s.95-114.
• Jeremy C. Kress, “Credit Default Swap Clearinghouses and Systemic Risk: Why Centralized Counterparties Must Have Access to Central Bank Liquidity”, Harvard Journal on Legislation, C.48, 2011, s.49-93.
• Joseph, Tanega/Andrea, Savi, “Central Clearing Counterparties for OTC-Users: A Theoretical Framework”, New York University Journal Of Law & Business, C.13, S. 3, 2017, s. 825-883.
• Mark J., Roe, “Clearinghouse Overconfidence”, California Law Review, C.101, S. 6, 2013, s. 1641-1704.
• Paolo, Saguato, “The Unfinished Business of Regulating Clearinghouses”, Columbia Business Law Review, C.2020, S. 2, 2020, s.449-531.
• Richard Squire, “Shareholder Opportunism in a World of Risky Debt”, Harvard Law Rewiev, C.123, 2009-2010, s. 1151-1213.
• Robert O, Keohane, “After Hegemony: Cooperation and Discord in the World Political Economy”, Princeton University Press, New Jersey, 1984.
• Ruben Lee, Running The World’s Markets: The Governance Of Financial Infrastructure, Princeton University Press, 2011.
• Sean J. Griffith, “Substituted Compliance and Systemic Risk: How to Make a Global Market in Derivatives Regulation”, Minnesota Law Review, C.98, 2014, s. 1291-1373.
• Sean J., Griffith, “Clearinghouse Hope Or Hype: Why Mandatory Clearing May Fail to Contain Systemic Risk” Harvard Business Law Review, Online 160, 2012-2013, s. 160-168.
• Seza, Reğisoğlu, Bankacılık Kanunu Şerhi, Yaklaşım Yayınları, C.2, Ankara, 2015.
• Steven L. Schwarcz, “Systemic Risk”, The Georgetown Law Journal, C.93, 2008, s. 193-249.