İsviçre Bankacılık Kanunu’ndaki Değişiklikler Çerçevesinde Bankaların Kripto Para Kabulü ve Mevduat Sözleşmesi ile İlişkisi

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 275 - 295, 13.06.2024

Meryem Solmaz Bilici

Öz

Kripto para teknolojisi gittikçe gelişmekte ve insanların ödeme veya yatırım aracı olarak kripto paraya yönelik ilgilerinin arttığı görülmektedir. Bununla birlikte kripto paranın hem teknik hem de nitelik olarak geleneksel paradan farklılıklar arz etmesi, kanun koyucuları bu konuyu düzenleme altına almaya yöneltmektedir. Bu çerçevede İsviçre Bankacılık Kanunu’nda son yıllarda değişiklikler yapılarak banka veya banka dışı finans aktörlerinin kripto para kabul edebileceği düzenlenmektedir. Ancak banka tarafından kabul edilen kripto paraların, geleneksel paranın bankaya yatırılmasıyla oluşan mevduat ilişkisini meydana getirip getiremeyeceği belirsizdir. Zira mevduat ilişkisinin söz konusu olabilmesi için “para” ve “paranın mülkiyetinin bankaya geçmesi” unsurlarının sağlanması gerekir. Banka ile müşteri arasında bu unsurları içermeyen bir saklama ilişkisinin, mevduat ilişkisi olarak değerlendirilmesi mümkün değildir. Bu sebeple banka veya banka dışı finans aktörleri tarafından halktan toplanan kripto paraları mevduat olarak değil, saklama varlıkları olarak kabul etmek ve bu çerçevede bankaya emanet edilen kripto varlıkların mevduat sigortası kapsamında olmadığını vurgulamak gerekir.

Anahtar Kelimeler

Kripto para, mevduat sözleşmesi, kanun değişikliği, İsviçre Bankacılık Kanunu.

Kaynakça

• Akdemir Altunbaşak, Tuğçe, “Blok Zincir (Blockchain) Teknolojisi ile Vergilendirme”, Maliye Dergisi, Sayı 174, 2018.
• Alexander, Kern, Principles of Banking Regulation, Cambridge University Press, Bir-leşik Krallık, 2019.
• Alt, Rainer; Stefan Huch, Fintech Dictionary: Terminology for the Digitalized Financial World, Springer Gabler, Wiesbaden, 2022.
• Arora, Anu, Banking Law, Pearson Education Limited, Edinburgh, 2014.
• Bagus, Philipp; David Howden, “Consumer Rights and Bank Contracts”, Journal of Banking Regulation, Sayı 24, 2023.
• Battal, Ahmet, Güven Kurumu Nitelendirmesi Işığında Bankaların Hukuki Sorumluluğu. Ankara, 2001.
• Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Kripto Para Araştırma Raporu, Ankara, 2020, https://www.btk.gov.tr/uploads/pages/arastirma-raporlari/kripto-para-raporu-5f11dfe709c25.pdf (Erişim Tarihi: 26.11.2023).
• Coen, Neasa, “Cryptocurrency For Charities – Risk Or Opportunity?”, https://www. ifcreview.com/articles/2021/july/cryptocurrency-for-charities-risk-or-opportunity/ (Erişim Tarihi: 16.05.2023).
• Çeker, Mustafa, Hukuki Yönüyle Banka Mevduatı, Karahan Kitabevi, Adana, 2004.
• Finma, Guidelines for Enquiries Regarding the Regulatory Framework for Initial Coin Offerings (ICOs), 16.02.2018, https://www.finma.ch/en/~/media/finma/doku-mente/dokumentencenter/myfinma/1bewilligung/fintech/wegleitung-ico.pdf (Erişim Tarihi: 26.11.2023).
• Gün, Umut, Blockchain (Blokzinciri) Teknolojisinin Bankacılık ve Finans Hukuku Çerçevesinde Değerlendirilmesi, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2021.
• Kaplanhan, Fatih, “Kripto Paranın Türk Mevzuatı Açısından Değerlendirilmesi: Bitcoin Örneği”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı. 353, Şubat 2018, s. 105-123.
• Kara, Uğur, İnternet Bankacılığında Bankaların Özen Yükümlülüğü, Seçkin Yayınları, Ankara, 2021.
• Kokkinis, Andreas; Andrea Miglionico, Banking Law: Private Transactions and Regulatory Frameworks, Routledge, 2021.
• Lemma, Valerio, FinTech Regulation Exploring New Challenges of the Capital Mar-kets Union, Palgrave Macmillan, İsviçre, 2020.
• Maume, Philipp; Lena Maute; Mathias Fromberger, The Law of Crypto Assets, C.H. Beck, Münih, 2022.
• Monnerat, Lucien, Krypto-Banken: Eine Übersicht der Lizenzpflichten nach dem Bankengesetz bei Entgegennahme von Kryptozahlungsmitteln für Kundenkonti mit besonderer Beurteilung der FinTech-Bewilligung nach Art. 1b BankG, Schulthess Juristische Medien AG, Zürih, 2022.
• Schwintowski, Hans-Peter, Bankrecht, 5. Baskı, Carl Heymanns Verlag, Köln, 2018.
• Solinos, Matteo, “Trustless’ Distributed Ledgers and Custodial Services”, Ed. Iris H-Y Chiu ve Gudula Deipenbrock, Financial Technology and Law, Routledge, 2021.
• Staub, Herman, Handelgesetzbuch Grosskommentar, 3. Baskı, Cilt 3, Walter de Gruyter, Berlin, 1981.
• Stupp, Eric; Peter Ch. Hsu, “Switzerland”, The International Comparative Legal Guide to Fintech 2017, Global Legal Group, Mayıs 2017.
• Şener, Oruç Hami, Banka Mevduatı ve Hukuki Niteliği, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
• Taisch, Franco, Finanzmarktrecht, 2. Baskı, Schultess Juristische Medien AG, Zürih, 2010.
• Turan, Olcay, “Kripto Paranın Hukuki Düzenlemesi”, 16th International Conference on Knowledge, Economy and Management Proceedings, https://openaccess.izu. edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12436/4495/56-69%20Olcay%20Turan. pdf?sequence=1&isAllowed=y (Erişim Tarihi: 26.11.2023).
• Wewege, Luigi; Michael C. Thomsett, The Digital Banking Revolution: How Fintech Companies Are Transforming the Retail Banking Industry Through Disruptive Fi-nancial Innovation, 3. Baskı, Walter de Gruyter Inc, Berlin, 2020.