A Legal Assessment of Mining Activities in Olive Groves

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 53 - 86, 13.06.2024

Hüseyin Melih Çakır

Öz

The Law No. 3573 on the Improvement of Olive Cultivation and the Grafting of Wild Types, which entered into force in 1939, is a law enacted with the aim of increasing our country's olive production by improving olive groves and promoting olive cultivation. Contrary to what is mentioned in public, Law No. 3573, which aims to increase production and export by improving olive groves, does not carry the identity of an "olive grove protection law." Significant changes were made to Law No. 3573 with Law No. 4086 dated 28.02.1995. It is possible to say that the most prominent and important amendment made in the Law is the allocation and subsequent transfer of the areas outside the borders of forests, which are suitable for olive cultivation, to olive cultivation by declaring them as olive grove areas in parcels of at least 25 acres, and allowing the allocation and subsequent transfer of these areas to the persons who demand and protecting these areas. Law No. 3573's protection regime is related to olive grove areas that are identified, declared and allocated. Olive grove area and olive grove express different legal statuses. Olive groves are considered agricultural land with trees; they are subject to the legal regime of the Law No. 5403 on Soil Protection and Land Use. Therefore, mining activities to be carried out in olive groves should be considered within the legal regime provided by Law No. 5403.

Anahtar Kelimeler

Olive Grove, Olive Grove Area, Mining Permission, Non-agricultural Use, Law No. 3573.

Zeytinliklerde Madencilik Faaliyetinin Yürütülmesine İlişkin Hukuki Bir Değerlendirme

Öz

1939 yılında yürürlüğe giren 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun, ülkemizin zeytin üretimini artırabilmek için zeytinliklerin ıslahı ve zeytinciliğin teşviki amacıyla yürürlüğe konulmuş bir kanundur. Zeytinlikleri ıslah ederek üretimini ve ihracatını artırmayı hedef tutan 3573 sayılı Kanun, kamuoyunda zikredilenin aksine, “zeytinlik koruma kanunu” hüviyeti taşımamaktadır. 3573 sayılı Kanun’da 28.02.1995 tarih ve 4086 sayılı Kanun’la önemli değişiklikler yapılmıştır. Kanun’da yapılan en göze çarpan ve önemli değişikliğin, orman sınırları dışında kalan ve zeytincilik faaliyeti için elverişli olan Devletin hüküm ve tasarrufunda olan alanların, en az 25 dönümlük parseller halinde zeytinlik saha olarak ilan edilmek suretiyle zeytin istihsaline ayrılması, talep eden kişilere tahsis ve sonrasında devir edilmesine imkan tanınması ve bu sahaların korunması olduğunu söylemek mümkündür. 3573 sayılı Kanun’un koruma rejimi, tespit, ilan ve tahsis olunan zeytinlik sahalara ilişkindir. Zeytinlik saha ve zeytinlik farklı hukuki statüleri ifade etmektedir. Zeytinlikler dikili tarım arazisi niteliğinde olup; 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun hukuki rejimine tabidir. Bu nedenle zeytinliklerde yürütülecek madencilik faaliyeti, 5403 sayılı Kanun’un öngördüğü hukuki rejim dahilinde ele alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Zeytinlik, Zeytinlik Saha, Maden İzni, Tarım Dışı Kullanım, 3573 sayılı Kanun.

Kaynakça

• Akıllıoğlu, Tekin, “Kamu Yararı Kavramı Üzerine Düşünceler”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi (İHİD), Cilt 9, Sayı 1-3, 2011.
• Anıl, Mesut, “Zeytin Yasasının Maden İşletmeciliği Üzerindeki Olumsuz Etkisi”, Editör Prof. Dr. Ali Şafak Balı, Maden Hukuku Sempozyumu, Astana Yayınları, Afyonkarahisar, 2015.
• Azrak, A. Ülkü, “Türkiye’de Madenlerin Hukuki Rejimi Üzerine Düşünceler”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi (İHİD), Cilt 1, Sayı 2, 1980.
• Bilgen, Pertev, “Kamu Hizmeti Hakkında”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi (İHİD), Cilt 1, Sayı 1, 1980.
• Can, Emre, İdari İşlemin Şekil Unsuru, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2016.
• Çağatay, Sıdıka Seda, “Metal Madencilik Faaliyetleri Arazi Edinim Süreci: Erzincan İli İliç İlçesi, Çöpler Altın Madeni Örneği”, Dönem Projesi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara, 2018.
• Çakmak, Münci, İdare Hukukunda Kuramsal Olarak Kamu Yararı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013.
• Göğer, Erdoğan, “Maden Hukuku”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1979.
• Gülan, Aydın, Maden İdare Hukukumuzun Ana İlkeleri ve Temel Müesseseleri, La-mure Yayınları, İstanbul, 2008.
• Kasapoğlu, İsmet, “Kamulaştırma, Madenciye İftira”, Madencilik Türkiye Dergisi, Sayı 8, 2010.
• Kaya, Cemil, Kararlarından Hareketle Kamu Yararı Kavramına Danıştay’ın Bakışı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2011.
• Onar, Sıddık Sami, İdare Hukukunun Umumî Esasları, Cilt 2, 3. Baskı, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, 1966.
• Onur, Selahattin, “Madencilik Sektöründeki Sorunların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu Raporu”, Komisyon Tutanak Özetleri, Dönem 23, Yasama Yılı: 4, Sayısı: 544, Ek: 4, 2010.
• Şahin, Ali Hamza, Danıştay Kararları Işığında Üstün Kamu Yararı Kavramı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022.
• Şahin, Mehmet Yunus, “Tasarı Beklentileri Karşılamıyor”, Madencilik Türkiye Der-gisi, Sayı 8, 2010.
• Tuğ, O. Çağım, “Madencilik ve Tarım Bir Arada: Efemçukuru Altın Madeni”, Madencilik Türkiye Dergisi, Sayı 32, 2012.
• Türk, Hikmet Sami, Devletçe İşletilecek Madenler Hakkında Kanun Üzerinde Açıkla-malar”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 36, Sayı 1-4, 1979.
• Uyanık, Halit, Ekonomik Kamu Yararı Kavramının Türk İdare Hukukundaki Anlam ve İşlevi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2013.
• Yıldız, Necati, “Zeytin Yönetmeliği”, Yurt Madenciliğini Geliştirme Vakfı, Sektörmaden Dergisi, Sayı 43, 2012.
• Yıldız, Taşkın Deniz, Türkiye’de Maden İşletme Faaliyetleri İzin Süreçlerinin Madencilik Sektörüne Etkileri, İksad Yayınları, Ankara, 2020.