SİYASAL İLETİŞİM BAĞLAMINDA MİLLİYETÇİ HAREKET PARTİSİ’NİN İNŞASI VE ALPARSLAN TÜRKEŞ’İN İLETİŞİM STRATEJİSİ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 282 - 302, 01.10.2018

Haluk Ölçekçi

Öz

Çeşitli dergi ve dernekler etrafında gelişimini sürdüren milliyetçi düşünce geleneği, çok partili dönemde geçirdiği uzun arayışın ardından partileşmiştir. Türk milliyetçiliği fikrinin hem ideolojik hem de siyasal anlamda CKMP ve ardılı MHP’de kurumsal temsilinin sağlanması, kitlelere açılma arayışlarını da beraberinde getirmiştir. Genel Başkan olduktan sonra CKMP’yi ideolojik bir zemine taşıyan Alparslan Türkeş, kısa süre sonra değişen ismiyle Milliyetçi Hareket Partisi’nin inşasında, Türk milliyetçiliğinin yüzyıllık fikri birikiminden faydalanmıştır. Farklı fikri muhtevaları Ülkücülük kavramı etrafında birleştirmeyi başaran Türkeş, bu süreçte ideolojik netleşmeyi sağlayarak MHP’yi siyasal tarihimiz açısından önemli bir aktöre dönüştürmüştür. Çoğunlukla tarih, kültür ve edebiyat çalışmalarıyla ilgilenen Türk milliyetçiliği ideoloji, yaşadığı siyasal değişim sürecinden ülkeyi yönetme iddiasıyla çıkmıştır. Milliyetçi Hareket Partisi, Türkiye’de politikanın iktidar kavgası yönünün yanı sıra ideolojik amaçlarla yapıldığına dair önemli bir örnektir. Türkeş partisinin temel referansı haline getirdiği Türk milliyetçiliğini, siyasal hedefleri bağlamında söylem alanına taşıyarak geniş kitleleri peşinden sürükleyen aksiyoner bir hareket yaratmıştır. Bu çalışmanın konusu, bir ideoloji partisi olarak MHP’nin üzerine inşa edildiği fikri alt yapıyı ortaya koymak ve süreç içerisinde öne çıkan kavram ve semboller üzerinden siyasal kimliğini irdelemektir. Türkeş’in küçük bir aydın çevreyle sınırlandırılmış bir fikir hareketi olan Türk milliyetçiliğinin kitlesel bir aksiyona dönüşmesinde ve halkla buluşmasında takip ettiği iletişim stratejileri ele alınacaktır

Anahtar Kelimeler

Siyasal İletişim, İletişim Stratejisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Alparslan Türkeş, Ülkücülük.

THE CONSTRUCTION OF THE NATIONALIST MOVEMENT PARTY IN THE CONTEXT OF POLITICAL COMMINUCATION AND THE COMMUNICATION STRATEGY OF ALPARSLAN TÜRKEŞ

Öz

The tradition of nationalist thought, which continued to develop around various magazines and associations, became a party after a long search in the multi-party period. The provision of the institutional representation of the idea of Turkish nationalism in both the ideological and political sense of the CKMP and the subsequent MHP has accompanied the search for masses. Alparslan Türkeş, who had carried the CKMP to an ideological level after being chairman, soon benefited from the centuries-old idea of Turkish nationalism in the course of the Nationalist Movement Party with its changing name. Achieving to integrate different philosophies around the nationalism concept, Türkeş transformed the MHP into an important actor in terms of political history by providing ideological clarification in this process. The ideology of Turkish nationalism, which is mostly concerned with the studies of history, culture and literature, has emerged with the claim of ruling the country through the process of political change. The Nationalist Movement Party is an important example of the fact that politics in Turkey is made for ideological purposes as well as for the struggle for power. Türkeş has created an actionary movement that trails the masses by bringing Turkish nationalism, which is the main reference of the party, into the field of discourse in the context of its political goals. The theme of this work is to put forward the idea that the MHP is built on as an ideology party and examine its political identity through the concepts and symbols that stand out in the process. The communication strategies that Türkeş used in transforming Turkish nationalism into a mass action and public presentation, which is a limited intellectual movement with a small intellectual environment, will be examined.

Anahtar Kelimeler

Political Communication, Communication Strategy, Nationalist Movement Party, Alparslan Türkeş, Nationalism.

Kaynakça

• Ağaoğulları, M. A., (1998). “Aşırı Milliyetçi Sağ”, Geçiş Sürecinde Türkiye, Belge Yayınları, İstanbul.
• Akpınar, H., (2005). Kurtların Kardeşliği CKMP’den MHP’ye (1965-2005), Bir Harf Yayınları, İstanbul.
• Aslandaş, A. S. ve Bıçakçı, B., (2002). Popüler Siyasi Deyimler Sözlüğü, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Atsız, H.N., (1992). Makaleler I, Baysan Yayıncılık, İstanbul.
• Aydın, N., (2008). İnsan Hakları Demokrasi ve Medya, Kum Saati Yayın Dağıtım, İstanbul.
• Aziz, A., (2007). Siyasal İletişim, Nobel Yayınevi, Ankara.
• Bahar, İ., (2011). Alparslan Türkeş ve Ülkücü Hareket: Üçüncü Yol, Hareket Yayınları, İstanbul.
• Bass, B. M., (1990). Bass & Stodgill’s Handbook of Leadership, New York: The Free Press.
• Cumhuriyet Ansiklopedisi. (2002). Cilt 1 / 1923 – 1940, Cilt 2 / 1941 – 1960, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Can, K., (2003). “Ülkücü Hareketin İdeolojisi”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Milliyetçilik
• C.IV, İletişim Yayınları, İstanbul. Çalık, M., (1995). MHP Hareketi, Kaynakları ve Gelişimi 1965-1980, Cedit Neşriyat, Ankara.
• Darendelioğlu, İ., (1975). Türkiye’de Milliyetçilik Hareketleri, Toker Yayınları, İstanbul.
• Duverger, M., (1986). Siyasal Rejimler, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Eagleton, T., (1996). İdeoloji, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Edinger, L. J., (1972), “Political Science and Political Biography”. Glenn D. Paige (Ed.) Political
• Leadership: Readings for an Emerging Field. New York: The Free Press. 213-239. Ete, H., vd., (2014). Ülkücülükten Tepkisel Milliyetçiliğe MHP’nin İdeolojisi ve Seçmen Eğilimleri
• (Ed. Ete, H., Taşdelen, H., Ersay S.O.), SETA Yayınları, İstanbul. Güngör, E., (2002). Türk Kültürü ve Milliyetçilik, Ötüken Yayınevi, İstanbul.
• Güngör, E., (1990). Dünden Bugünden Tarih-Kültür-Milliyetçilik, Ötüken Yayınevi, İstanbul.
• İnceoğlu, M., (2000). Tutum-Algı İletişim, İmaj Yayınları, Ankara.
• Kadıbeşegil S., (2006). İtibar Yönetimi, MediaCat Yayınları, İstanbul.
• Kafesoğlu, İ., (1999). Türk Milliyetçiliğinin Meseleleri, Ötüken Yayınları, İstanbul.
• Kapani, M., (1992). Politika Bilimine Giriş, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• Karpat, K.H., (1996). Türk Demokrasi Tarihi, Afa Yayıncılık, İstanbul.
• Kılıç, M., (2007). Erken Cumhuriyet Dönemi Türk Milliyetçiliğinin Tipolojisi, SDÜ Fen Edebiyat
• Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (16), 113-140. Laçiner, Ö., (1989). “Diriliş”, Birikim, 1, 17-21.
• Landau, J., (1981). Pan-Turkism in Turkey: A Study in Irredentism, London: C. Hurst and Co.
• Landau, J., (1979). Türkiye’de Sağ ve Sol Akımlar, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Lasswell, H. D., (2007). The Structure And Function of Communication in Society, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 24, 215-228.
• Lewis, B., (1992). İslam'ın Siyasal Dili, Rey Yayınları, İstanbul.
• Mckae, D., (1985). Weber, Afa Yayınları, İstanbul.
• Mete, Ö. L., (2003). “Türk Milliyetçiliği‟ne Sivil Bir Bakış”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce
• Milliyetçilik Cilt 4, İletişim Yayınları, İstanbul. Milli Hareket, (1969). “Milliyetçi Hareket ve Üç Hilal”, Milli Hareket Dergisi, Nisan 1969.
• MHP Seçim Bildirisi (1973). MHP Genel Merkezi Yayınları, 1973.
• MHP Tüzüğü, (1973). Emel Matbaası, Ankara.
• MHP Programı, (1973). Kudretli, Müreffeh ve Büyük Türkiye İçin MHP Programı, Arı Matbaası, Ankara.
• Mutlu, E., (1998). İletişim Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları/Ark, Ankara.
• Nalbantoğlu, M., (1994). Alparslan Türkeş ile Tarihi Aydınlatan Sohbetler, Hamle Yayınları, İstanbul.
• Nihat, M. ve Cemiloğlu, E., (1995). Türk Siyasi Hayatında Milliyetçi Hareket –Tarihi Gelişim
• Partileşme ve İdeoloji-, 2001 Turkuaz Ajans, Ankara.
• Toprak, Z., (1984). Fikir Dergiciliğinin Yüzyılı, Türkiye’de Dergiler ve Ansiklopediler (1849-1984)
• Gelişim Yayınları, İstanbul. Türkdoğan, O., (1969). Milliyetçi Hareket Partisi’nin Anatomisi, Devlet Dergisi, 25 Ağustos 1969.
• Ölçekçi, H., (2013). Türkiye’deki Milliyetçi Fikir Hareketlerinin Dönüşümü, Yayınlanmamış Doktora
• Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Özerkan, Ş., ve İnceoğlu, Y., (1997). İletişimde Etkileme Süreci, Pan Yayıncılık, İstanbul.
• Özkan, A.,(2004). Siyasal İletişim, Partiler, Seçimler, Stratejiler, Nesil Yayınları, İstanbul.
• Özkır, Y., (2015). Türkiye’de Siyasal İletişim 2007-2015, (Ed. Çağlayan, İ. Ve Özkır, Y.), SETA Yayınları, İstanbul.
• Öznur, H., (1999). Ülkücü Hareket, C.1, Alternatif Yayınları, Ankara.
• Soydaş, A. U., (2010). Kültürlerarası İletişim Farklı Kültürel Ortamlarda Çalışma ve İletişim
• Parşömen Yayıncılık, İstanbul. TDK Sözlük, (1988). Başbuğ, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• Tunçay, M., (2012). Türkiye Cumhuriyetinde Tek Parti Yönetiminin Kurulması: 1923-1931, Tarih
• Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul. Turgut, H., (1995). Türkeş’in Anıları: Şahinlerin Dansı, ABC Basın Ajansı Yayınları, İstanbul.
• Türkeş, Alparslan (1980). Dokuz Işık, Emel Matbaacılık, Ankara.
• Türkeş, Alparslan (1976). Temel Görüşler, Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Türkeş, Alparslan (1968). 1944 Milliyetçilik Olayı, Arkın Kitabevi, İstanbul.
• Türkkan, R. O., (2006). İkna ve Uzlaşma Sanatı, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul. Süreli Yayınlar Cumhuriyet, 01.08.1965 Yeni Gazete, 09.02.1969 Tercüman Gazetesi, 09.02.1969 Milliyet Gazetesi, 10.02.1969 Hürriyet Gazetesi, 10.02.1969 Yeni Gazete, 10.02.1969 Yeni Gazete, 17.08.1969 Tercüman Gazetesi, 25.08.1969
• Milli Hareket Dergisi, Mart 1969