SEYİT YAKUP TALİ’NİN HAYATI VE SANATÇI KİŞİLİĞİ

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 40 - 50, 01.05.2017

Humeyra Daştti

Öz

Seyit Yakup, Tahar’ın1 Daşt-i Kala ilçesinde dünyaya gelmiştir. Medrese eğitimi de gören Seyit Yakup, Daşt-i Kala İlk Okulu’nda başladığı resmî öğrenimini 1973 yılında Kunduz2 Yüksek Öğretmenlik Okulu’nun lisesinde tamamlar. Küçük yaşta şiir söylemeye başlayan Seyit Yakup, şiirlerinde Tali soyadını kullanmıştır. Şair kimliği ile tanınan Tali’nin en önemli eseri cihat yıllarında yazılan Senger Sesi adı eseridir. Afganistan cihadı döneminde mücahitlerin Pakistan temsilcisi olarak görev yaptığı sıralarda onların Pakistan’da çıkmakta olan dergilerinde marş ve slogan dolu şiirleri yayımlanmıştır. Dinî ve Toplumsal yönü ağır basan bir şair olarak karşımıza çıkan Seyit Yakup, Farsça ve Özbek Türkçesi olarak iki dilde şiirler yazmıştır. Klasik bir şair ve toplum için sanat anlayışına sahip olan Seyit Yakup Tali din ve Türkçülük düşüncesini içeren şiirler de yazmıştır. Ali Şir Nevai, Hafız-ı Şirazi, Sadi-i Şirazi ve Meşrep gibi klasik Türk ve Fars şairlerinin şiirlerini okuyan Tali, şiirlerinde metafizik, felsefi, siyasi, toplumsal ve bireysel konuları işlemiştir. Bu çalışmada Seyit Yakup Tali’nin hayatı ve sanatı kaynaklar çerçevesinde ele alınmıştır

Anahtar Kelimeler

Seyit Yakup Tali, Senger Sesi, Özbek Türkçesi, Türkçülük

Sayed Yaqub’s Life Background and Artistic Personality

Öz

Sayed Yaqub was born in Dashti district of Takhar province. Sayed Yaqub Tali attended Dashti Qala primary school. In addition, he also studied in a nongovernmental religious school. In 1973, he ended his studies in Kunduz Institute of Higher Education. In his teen, Sayed Yaqub Tali wrote poems and always used the name “Tali” as his last name. Sayed Yaqub Tali, who has been famous his poetry, wrote his masterpiece called Sanger Sesi. During Jihad in Afghanistan, Tali was representing Mujaheddin in Pakistan. Tali’s poems which were published in Mujaheddin Magazine of Pakistan were full of slogans. Sayeb Yaqub Tali was not only a religious, but also a social individual. Sayed Yaqub Tali wrote poems in two languages Uzbek and Persian. Tali was a classic poet; he produced his literary works for the sake of his people and society. Tali had also written such poems whose contents discussed Turkism. Tali after studying Ali Shir Nawayee, Hafiz Shirazi, Saadi Shirazi, and Meshreb’s poems, which were written in Persian and Turkish, counted them as the idol pieces of literature. Thecontents of Tali’s poems were full of metaphysical, philosophical, political, social, and individual issues. The main purpose of writing this article is introducing Sayeb Yaqub Tali’s biography as well as his artistic personality. This work is quite academic and does not discuss any sensational issues

Anahtar Kelimeler

Sayed Yaqub Tali, Senger Sesi, Uzbek, Turkism

Kaynakça

• TALİ, Seyyid Yakup Faruk (1990) Senger Sesi,1.baskı, Pişavur: Nurani Kütüphanesi Yayınları.
• Celal, Karime(2016) Afganistan Türk Şair ve yazarları, Lisans tezi, Kabil Üniversitesi Dil ve Edebiyat Fakültesi: Kabil.
• AKBARİ, Hasamuddin (2014) Seyyid Ykup Faruk Tali’nin Edebi ve Kültürel Faaliyetleri, Lisans tezi, Tahar Üniversitesi Dil ve Edebiyat Fakültesi: Tahar.
• HAKİ, Seyit Muhsin (2013) Seyyid Yakup Faruk Tali’nin Edebi ve Kültürel Faaliyetlerine Bir Bakış, Lisans tezi, Bağlan Üniversitesi Edebiyat ve Sosyal Bilimleri Fakültesi: Bağlan.
• TAŞMURAT, Şecauddin (2009) Tahar İlinin Çağdaş Özbek Şair Ve Yazarlar, Lisans tezi, Kabil Üniversitesi Dil ve Edebiyat Fakültesi: Kabil.
• Türk Dili Kurumu ( 2009) Yazım Kılavuzu, 26. Baskı, Ankara: TDK yayınları