EYLÜL OLAYLARI: İSTANBUL’DA 1955 ANTİ-YUNAN HAREKETLERİ

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 51 - 63, 01.05.2017

Irini Sarıoğlu

Öz

Yakın tarihte 1954 - 1964 arasındaki zaman diliminde İstanbul'un Rum toplumuna karşı aşırı milliyetçi tutum kaydedimistir. Türk basını ile hareketlenmiş azınlık karşıtı duygular dönemin siyasi ve ekonomik unsurlari ile birleştiğinde Eylül 1955 olaylarınin gerçeklesmesine neden olmustur. Eylül 1955 olayları sadece Istanbul Rum nüfusu için değil Türkiyenin uluslararası imajını da olumsuz şekilde etkilemistir. 1955'ten itibaren Demokrat Parti hükümeti gittikçe zorlaşan ekonomik bir durumla karşı karşıya kalmış ve özellikle yüksek enflasyon nedeniyle hayat standardı düşen kesimin güvenini kaybetmiştir; şüpheli metotlarla muhalefeti susturma çabaları ise basının, aydınların ve öğrencilerin de Demokrat Parti'den soğumasına yol açmıştır. Örneğin Alman Dışişleri'nin bir raporuna göre daha olaylardan 15 gün evvel, muhalefeti kontrol amacıyla 7 Eylül 1955 günü İstanbul, verilmiştir. 1956 yılında muhalefeti baskı altına almak için Basın ve Toplantı Yasası'na getirilen kısıtlamalar da büyük ölçüde 6-7 Eylül olaylarıyla gerekçelendirilmiştir. Menderes hükümetinin azınlıklara karşı baştaki liberal politikası, gittikçe zorlaşan ekonomik koşullarla değişir ve ilişkiler gerginleşmiştir

Anahtar Kelimeler

Eylül 1955 Olayları, İstanbul Rum Azınlığı, 1955 Olayları

The September Events: The Anti-Greek Riots of 1955 in İstanbul

Öz

In recent history the time between 1954 and 1964 has been recorded as a period of persecutions and extreme nationalistic behavior against the Greek community of Istanbul. In spite of an increase in US contributions towards sustaining the expansion of Turkey’s military defense capability throughout 1955, the Turkish government’s economic affairs continued to deteriorate. The financial crisis of the time coupled with the anti-minority sentiment that was being stirred up by the Turkish press induced the leadership of Turkey to conceive and design the practical details of the anti-Greek events of 1955 with catastrophic consequences, both material and psychological, primarily for the Greek population but also for Turkey itself. Once again the Greek minority of Istanbul was used as a bargaining chip for the demands of Turkey in Cyprus, but also as leverage in the ongoing talks concerning the Muslim minority of Greek Thrace. During that time the sentiments that were aroused were so strong that the “threats against the ‘infidel’ continued for a long time after the ‘events.’” In addition, according to the British representative in Istanbul, it was “unfortunately true that the recent ‘events’ had intensified the preexisting religious fanaticism and intolerance of the Turkish nation.”

Anahtar Kelimeler

Anti-Greek riots, Greek minority of Istanbul, 1955 events

Kaynakça

• Alexandris A., 1992, The Greek Minority of Istanbul and Greek-Turkish Relations 1918-1974, Athens.
• Berkeş N., 1964, the development of secularism in turkey, montréal.
• Ceylan F.E., 1996, The Incidents of September 6/7 1955, unpublished MA thesis, Bosphorous University, Istanbul.
• Demir H. & Akar R., 1994, Istanbul’un Son Sürgünleri, 1964’te Rumlarιn Sιnιrdιşι Edilmesi, Istanbul.
• Divani L., 1995, Greece and Minorities, The UN System of International Protection, Athens. (in Greek)
• Dosdoğru H., 1993, 6/7 Eylül Olayları, Istanbul.
• Ökte F.,1951, Varlık Vergisi Faciası, Istanbul.
• Lewis B., 1968, The Emergence of Modern Turkey, London.
• Mango A., 1999, Atatürk, London.
• Millas H., 1988, Türk- Yunan ilişlilerinde Bir Önsöz, Ankara.
• Özer K.,1995, Türkiye’de Gayrimüslim Azιnlιk Basιnι, unpublished MA thesis, University of Istanbul.
• Poulton H., 1997, Top Hat, Grey Wolf and Crescent - Turkish Nationalism and the Turkish Republic, London.
• Rustow D. A., 1956, Politics and Westernization in the Near East, Princeton.
• Sarris N., 1992, Foreign Policy & Political Developments during the First Turkish Republic, the Turkish Military Regime's Rise to Power (1923-1950), Athens. (in Greek)
• Tuncay M., 1967, Türkiye’de Sol Akιmlar, Ankara.
• Yücel, 1993, Milli Eğitimle ilgili Söylev ve Demeçler, Kültür Bakanlιğι ed., Ankara.
• Yücel, 1994, Türkiye’de Orta Öğretim, Kültür Bakanlιğι ed., Ankara.