INFORMATION AND COMMUNICATION TECHNOLOGY (ICT) EDUCATION IN TURKEY AND CHANGING ROLES OF THE ICT TEACHERS

Yıl 2015, Sayı: 5, 434 - 448, 01.08.2015

Veysel Demirer Nurcan Sak

Öz

The importance of Information and Communication Technology (ICT) education in schools has begun to increase with emerging technologies. Realizing this in developed countries, ICT education has started at earlier ages. In particular, developments in the field of software provide a strategic and economic contribution to the countries. Therefore, many countries have begun to give programming training at earlier ages and many programming training projects have been implemented in this regard. Turkey should give an important to ICT and programming education to participate in this race not only in terms of consuming the technology but also developing and producing to technology. This study aims to investigate the current state of ICT education in Turkey from perspectives of the innovations. In this context, how ICT education has emerged in Turkey, how ICT has been integrated into educational environment, the current state of ICT classes and technology infrastructure, the roles of ICT teachers, coordinators and guides in ICT education and FATİH project, the current state of the ICT curriculum were investigated. In conclusion, suggestions for ICT education are given.

Anahtar Kelimeler

ICT education, ICT curriculum, FATİH Project, changing roles of the ICT teachers

TÜRKİYE'DE BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ (BT) EĞİTİMİ VE BT ÖĞRETMENLERİN DEĞİŞEN ROLLERİ

Öz

Gelişen teknolojilerle birlikte okullarda Bilişim Teknolojileri (BT) eğitiminin öneminin giderek arttığı ortadadır. Gelişmiş ülkelerde bu durum çoktan fark edilmiş ve BT eğitimi erken yaşlarda verilmeye başlanmıştır. Özellikle yazılım alanında yaşanan gelişmelerin ülkelere stratejik ve ekonomik katkılar sağladığını fark eden ülkelerde erken yaşta programlama eğitimleri verilmeye başlandığı gibi bu konuda birçok proje hayata geçirilmiştir. Ülkemizin de bu anlamda yarışa katılabilmesi ve sadece teknolojiyi tüketen değil geliştiren ve üreten bireyler yetiştirebilmesi adına BT ve programlama eğitimine gereken önem verilmelidir. Bu çalışma ile Türkiye’de BT eğitimi ve geldiği durumun gerçekleşen değişim ve dönüşümler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda, bazı ülkelerin BT eğitiminden kısaca bahsedildikten sonra Türkiye’de BT eğitiminin nasıl ortaya çıktığı, BT’nin eğitim ortamlarına nasıl entegre edildiği, BT sınıfları ve teknoloji altyapısının mevcut durumu, BT öğretmenleri, Formatör ve BT Rehber öğretmenlerinin BT eğitimindeki ve FATİH projesindeki rolleri, BT ve Yazılım dersi öğretim programının mevcut durumu incelenmiş ve bazı öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bilişim teknolojileri eğitimi, BT öğretim programı, FATİH Projesi, BT öğretmenlerinin değişen rolleri

Kaynakça

• Akgül, M. (2013, Kasım). FATİH projesi: Sorunlar, riskler ve endişeler, 19.01.2014 tarihinde http://dergi.bmo.org.tr/sayi-2/fatih-projesi-sorunlar-riskler-ve-endiseler erişilmiştir. adresinden
• Akgün, İ.H. ve Akgün, M. (2011). Dünyada ve Türkiye’de bilgisayar destekli öğretimin tarihi gelişimi. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya.
• Akıncı, A., Kurtoğlu, M. ve Seferoğlu, S.S. (2012). Bir teknoloji politikası olarak FATİH projesinin başarılı olması için yapılması gerekenler: Bir durum analizi çalışması. Akademik Bilişim Konferansı, Uşak.
• Akpınar, Y. ve Altun, A.(2014). Bilgi toplumu okullarında programlama eğitimi gereksinimi. İlköğretim Online Dergisi, 13(1), 1-4.
• Altınkaya, H. (1998). Türkiye’de bilgisayar destekli eğitimin gelişimi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Bilen, K., Ercan O., Saman K., Udum, S. ve Tekerek, M. (2012). FATİH projesi öncesi bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının bilgisayar öz-yeterlik algılarının incelenmesi, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde.
• Bilişim Garaj Akademisi (2014). Bilişim Garaj Akademisi 01.09.2015 tarihinde http://www.bilisimgarajakademisi.com/ adresinden erişilmiştir.
• BTE Derneği. (2012). Bilişim teknolojileri dersinin ve öğretmenlerinin durumu. 10.01.2014 tarihinde adresinden erişilmiştir.
• BTE Derneği (2013). Ne oldu, ne oluyor, ne olacak? 12.02.2014 tarihinde http://www.bte.org.tr/belge/ne_oldu_ne_oluyor_ne_olacak_BTE_dernegi.pdf adresinden erişilmiştir.
• Code.Org (2014). Announcing the Hour of Code and new partners, 13.09.2015 tarihinde http://code.org/hourofcode adresinden erişilmiştir.
• CoderDojo (2014). What is CoderDojo? 13.09.2015 tarihinde https://coderdojo.com/about/ adresinden erişilmiştir.
• Çetin, E. (2012). Bilgisayar programlama eğitiminin çocukların problem çözme becerisi üzeri etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Demirer, V., Saban, A., Küçük, Ş. ve Şahin, İ. (2011). Bilişim teknolojileri öğretmen adaylarının FATİH projesi hakkındaki görüşlerinin değerlendirilmesi. 11th International Educational Technology Conference (IETC2011), İstanbul.
• EĞİTEK (2012). Bilişim teknolojileri rehberliğini yürütecek öğretmenlerin görevleri. 13.09.2014 tarihinde http://sivas.meb.gov.tr/26014324_bakanlik adresinden erişilmiştir. Fatih Projesi Çalıştay Raporu (2012). 05.01.2014 tarihinde http://fatih.inetd.org.tr/Calistay/Fatih-calistay-rapor.pdf adresinden erişilmiştir.
• Hour of Code (2014). Hour of Code. 12.09.2015 tarihinde http://hourofcode.com/tr adresinden erişilmiştir.
• Karabak, D. ve Güneş, A. (2013). Ortaokul birinci sınıf öğrencileri için yazılım geliştirme alanında müfredat önerisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 163-169.
• Karal, H., Reisoğlu, İ. ve Günaydın, E. (2010). İlköğretim bilişim teknolojileri dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(38), 46-64.
• Kert, S.B. ve Kert, A. (2011). Çocuklar için programlama dili eğitimi: neden? nasıl? 11th International Educational Technology Conference (IETC2011), İstanbul.
• Kızılöz, R. (2009). Bilişim teknolojisi sınıfları. 05.01.2014 tarihinde http://resatkiziloz .wordpress.com/2009/12/12/bilisim-teknolojisi-siniflari/ adresinden erişilmiştir.
• MEB (1993). Millî Eğitim Bakanlığına bağlı örgün ve yaygın eğitim kurumlarında bilgisayar laboratuvarlarının düzenlenmesi ve işletilmesi ile bilgisayar ve bilgisayar koordinatör öğretmenlerinin görevleri hakkında yönerge. 10.01.2014 tarihinde http://mevzuat. meb.gov.tr/html/2378_1.html adresinden erişilmiştir.
• MEB (2003). Bilgi teknolojisi sınıfları. 11.01.2014 tarihinde http://karsiyaka.meb.gov.tr/ bitefo/2554_Sayili_Teblig.pdf adresinden erişilmiştir.
• MEB (2007). BT entegrasyonu temel araştırması raporu. 20.01.2014 tarihinde http://ocw.metu.edu.tr/pluginfile.php/3298/course/section/1180/BT%20Entegrasyonu.p df adresinden erişilmiştir. MEB (2012). Fatih projesi
• hakkında.11.01.2014 tarihinde http://fatihprojesi. meb.gov.tr/tr/index.php adresinden erişilmiştir.
• Salman, Ş. (2013). Fatih Projesi kapsamında yer alan öğretmen ve öğrencilerin projeden beklentileri ve bilişim teknolojileri kullanımına karşı algıları üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Seferoğlu, S.S. (2009). İlköğretim okullarında teknoloji kullanımı ve yöneticilerin bakış açıları. XI. Akademik Bilişim Konferansı, Şanlıurfa.
• Serpil, T. (2005). Eğitimde bilişim teknolojileri kullanımı performans göstergeleri, öğrenci görüşleri ve öz-yeterlik algılarının incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şahin, M. (2012). Bilişim teknolojileri dersinin ve öğretmenlerinin durumu-dosya. 11.01.2014 tarihinde erişilmiştir. adresinden
• Şimşek, N. (1995). Bilgisayar destekli öğretimin yazılım boyutu ve yazılımlarda standard sorunu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 28(2), 313-327.
• TTKB (2006). İlköğretim bilgisayar dersi (1-8. sınıflar) öğretim programı. 12.01.2014 tarihinde http://ttkb.meb.gov.tr/dosyalar/programlar/ilkogretim/bilgisayar_1_8_programi.zip adresinden erişilmiştir.
• TTKB (2007). Yeni uygulamaya konulan ilköğretim kurumları derslerine ait öğretim programları ve haftalık ders saatleri çizelgesine ilişkin hususlar. 14.01.2014 tarihinde http://e-okul.meb.gov.tr/Dokumanlar/2007_ogrt_yili_ilkogretim_kurumlari_derslerine _iliskin_hususlar.pdf adresinden erişilmiştir.
• TTKB (2010). İlköğretim okulları haftalık ders çizelgesi. 15.01.2014 tarihinde http://afyon.meb.gov.tr/2010/07/30/30072010hd%C3%A7.pdf adresinden erişilmiştir.
• TTKB (2012). Ortaokul ve İmam hatip ortaokulu Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi (5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı. 15.01.2014 tarihinde http://www.mehmetural.net/files/mehmetural.net/yuklenenicerik/planlar/bilisim- teknolojileri- ve-yazilim-dersi-ogretim-programi.pdf adresinden erişilmiştir.
• TTKB (2013). İlköğretim kurumları (ilkokul ve ortaokul) haftalık ders çizelgesinin ortaokul kısmında /2013_05/28033917_ilk_ort_ haf_ders_ciz_28mays2013.rar adresinden erişilmiştir. yapılması,
• http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar
• Programlama Çocuk Oyuncağı (2014). Programlama çocuk oyuncağı. 19.06.2014 tarihinde http://programlamacocukoyuncagi.org adresinden erişilmiştir.
• Yıldız, H. ve Seferoğlu, S. S. (2012). Sayısal uçurum üzerine karşılaştırmalı bir inceleme. Türkiye Bilişim Derneği, 29. Ulusal Bilişim Kurultayı (Bilişim’2012) Bildiriler Kitabı, 111-117. Ankara: Türkiye Bilişim Derneği.
• Yılmaz, M. (2012). Çocuklar için programlama küçük dahiler yetiştirecek. Hürriyet Gazetesi, 11.01.2014 tarihinde http://www.hurriyet.com.tr/ankara/20374791.asp adresinden erişilmiştir.
• YÖK (2007). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. 12.09.2015 tarihinde http://www.yok.gov.tr/documents/10279/30217/E%C4%9E%C4%B0T%C4%B0M+FA K%C3%9CLTES%C4%B0%20%C3%96%C4%9ERETMEN+YET%C4%B0%C5%9E T%C4%B0RME+L%C4%B0SANS+PROGRAMLARI.pdf/054dfc9e-a753-42e6-a8ad- 674180d6e382 adresinden erişilmiştir.