EXAMINATION OF THE ORGANIZATIONAL SOCIALIZATION PROCESS OF CANDIDATE TEACHERS

Yıl 2016, Sayı: 7, 111 - 130, 01.04.2016

Mehmet Çanak Sevda Katıtaş

Öz

The aim of this study is to determine what strategies are being used by the school management in the socialization process of candidate teachers, what the expectations of candidate teachers from the school administrators and their colleagues are and what kind of difficulties they encounter most in this process. The phenomenology which is one of qualitative research designs has been used in the research. Research data has been collected through semi-structured interview form from 14 candidate teachers working in public schools in different provinces of Turkey in 2015-2016 academic year. Candidate teachers participating in the research have been identified by the methods of criterion sampling, maximum variation sampling and theoretical sampling. As a result of the research, it has been found that socialization strategies implemented by the school management are generally inadequate in the socialization process of candidate teachers. In this process, it has been emerged that candidate teachers expect support from experienced colleagues and especially from school administrators in adapting to school, environment and the educational processes but they cannot receive adequate support in this respect and accordingly they experience some issues related to environment, school management and physical structure of the school.

Anahtar Kelimeler

Candidate Teacher, Organizational Socialization, Organizational Socialization Strategies

ADAY ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL SOSYALLEŞME SÜREÇLERİNİN İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışmanın amacı aday öğretmenlerin sosyalleşme sürecinde okul yönetimi tarafından hangi stratejilerin kullanıldığı, okul yöneticilerinden ve meslektaşlarından beklentilerinin neler olduğu ve sosyalleşme sürecinde en çok ne tür sorunlarla karşılaştıklarını belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden olgu bilim kullanılmıştır. Araştırmanın verileri 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Türkiye’nin değişik illerindeki kamu okullarında görev yapan 14 aday öğretmenden yarı yapılandırılmış görüşme formu yoluyla toplanmıştır. Araştırmaya katılan aday öğretmenler ölçüt örnekleme, maksimum çeşitlilik ve kuramsal örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, aday öğretmenlerin sosyalleşme sürecinde okul yönetimi tarafından uygulanan sosyalleştirme stratejilerinin genel olarak yetersiz olduğu görülmüştür. Bu süreçte aday öğretmenlerin tecrübeli meslektaşlarından ve özellikle okul yöneticilerinden; okula, çevreye ve eğitim süreçlerine uyum sağlama konularında destek bekledikleri ve bu anlamda yeterli desteği göremedikleri ve buna bağlı olarak da çevreyle, okul yönetimiyle, okulun fiziki yapısıyla ilgili bir takım sorunlar yaşadıkları ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aday Öğretmen, Örgütsel Sosyalleşme, Örgütsel Sosyalleşme Stratejileri

Kaynakça

• Akın, A. (2002). İşletmelerde insan kaynakları performansını değerleme sürecinde coaching (özel rehberlik), C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3 (1), 97-113.
• Anderson, E. M. ve Shannon, A. L. (1988). Toward a conceptualization of mentoring. Journal of TeacherEducation, 39(1), 38–42.
• Arslantürk, Z. ve Amman, T.M. (1999). Sosyoloji. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Aydar, N. (1999). Bir Eğitim Tekniği Olarak Koçluk,YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Balcı, A. (2003). Örgütsel sosyalleşme: Kuram strateji ve taktikler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Başaran, İ. E. (1994). Eğitime giriş. Ankara: Kadıoğlu.
• Burgaz, B., Koçak, S. ve Büyükgöze, H. (2013). Öğretmenlerin mesleki ve bürokratik sosyalleştirmeye yönelik değerlendirmeleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı (1), 39-54.
• Bursalıoğlu, Z. (2005). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara:Pegema Yayıncılık.
• Can, H. (1999). Organizasyon ve yönetim.Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çalık, C. (2006). Örgütsel sosyalleşme sürecinde eğitimin değişen rolü ve önemi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 1-10.
• Çelik, V. (2002). Okul kültürü ve yönetimi.Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Çelik, V. (1998). Alan dışından gelen öğretmenlerin örgütsel sosyalleşmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi,4(14), 191-208.
• Çınkır, Ş. (2004). Okulda etkili öğretmen-öğrenci ilişkisinin yönetimi. Milli Eğitim Dergisi, 161.
• Duran, E., Sezgin, F. ve Çoban, O. (2011). Aday sınıf öğretmenlerinin uyum ve sosyalleşme sürecinin incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(31), 465- 478.
• Feldman, D.C. ve Arnold, H.J. (1983). Managingindividualandgroupbehavior in organizations.McGraw- HillBookCompany.
• Feldman, D. C. (1981). Themultiplesocialization of organizationmembers. Academy of Management Journal, 6, 309-318.
• Fisher, C.D. (1986). Organizationalsocizalization: Anintegrativereview.In K. M. Rowland ve G.R. Ferris (Ed.), Research in Personel in Human Resources Management 4. Greenwich, C.T.:JAI Press.
• Goffee, R. ve Gareth, J. (2003). Kurum kültürü. (Çeviren: K. Kutmandu). İstanbul: Medicat Kitapları. Hoy, W. AmericanEducationalResearchJournal, 27(2), 279-300. A. E. (1990). Socialization of studentteachers.
• Kartal, S. (2008). Eğitim çalışanlarının örgütsel sosyalleşmelerinde ilköğretim okulu yöneticilerinin katkıları ve iki örnek olay. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 75–88.
• Kartal, S. (2006). Aday memurların örgütsel sosyalleşmelerinde temel ve hazırlayıcı eğitimin rolü. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi,7(11), 131-143.
• Kartal, S. (2003). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşme düzeyleri. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kuşdemir, Y. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme sürecinde Örneği).Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale. becerilerini kullanma becerileri (Kırıkkale İli
• Megginson, D. ve Boydell, T. (1979). A manager’sguidetocoaching. British Associationfor Commercial andIndustrialEducation, London.
• Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği. (17 Nisan 2015). Resmi Gazete. 29329.
• Özgan, H. (2013). Stajyer öğretmenlerin sosyalleşme sürecinde okul yöneticilerinden beklentileri. Eğitim ve Bilim, 38(168).
• Parsloe, E.,Bora, A. ve Cankoçak, O. (1997). Koç ve kılavuz olarak yönetici. Ankara: İlk Kaynak Kültür ve Sanat Ürünleri.
• Sayles, L. R. ve Strauss, G. (1977). Managinghumanresources. PrenticeHall, New Jersey.
• Yıldız, K. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin örgütsel sosyalleşme sürecinde sosyalleştirme stratejilerini kullanma düzeyleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2). 333-355.