ETİK AÇISINDAN SABAH GAZETESİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 43 - 64, 30.01.2021

Mesut Yılmaz

Öz

Gazetecinin asli görevi, kamuoyunu dünyada olup bitenler hakkında bilgilendirmek ve bu doğrultuda kişilerin kendi kanaatini oluşturma hakkına katkıda bulunmaktır. Bu şekilde yapıldığı takdirde gazetecinin mesleki etik kuralları çerçevesinde görevini gerçekleştireceği öngörülür. Fakat gazetecilikte etik sorunlara yol açan birtakım etmenler bulunmaktadır. Bu etmenlerden dolayı gazetecilikte etik sorunlar meydana gelir ve gazeteci birincil işlevini yerine getiremez. Bu çalışmada etik kavramı, meslek etiği ve basın etiğindeki sorunlardan biri olan tarafsızlık ilkesinin ihlalinden oluşan etik sorunlar ele alınacaktır. Çalışma kapsamında 7 Haziran 2015 Türkiye genel seçimlerindeki Sabah gazetesinin seçimlerden önceki bir aylık süre zarfında yayınlamış olduğu birinci sayfasındaki haber manşetleri, başlıkları ve haber girişleri, spotları internetten taranarak Teun A. van Dijk’ın eleştirel söylem analizi modeli ile incelenecektir. Sabah gazetesinin örneklem olarak ele alınmasının sebebi, siyasal iktidar ve muhalefete karşı dikkat çeken yayınları göz önünde bulundurulmuştur. Makale için kullanılan gerekli veriler var olan kayıtlı/yazılı bilgi birikimine başvurularak toplanıp değerlendirilmiştir. Basının etik açısından neden tarafsızlık ihlâli yaptığı konusu ideolojik nedenlere bağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Etik, Medya, Gazeteci, Sabah

AN INVESTIGATION ON THE SABAH NEWSPAPER IN ETHICS ABSTRACT

Öz

The primary duty of the journalist is to inform the public about what is happening in the world and to contribute to the right of individuals to form their own opinions in this direction. If done in this way, it is predicted that the journalist will fulfill his duty within the framework of professional ethics rules. However, there are some factors that cause ethical problems in journalism. Due to these factors, ethical problems arise in journalism and the journalist cannot fulfill his primary function. In this study, ethical problems arising from the violation of the principle of neutrality, which is one of the problems in ethics, professional ethics and press ethics, will be discussed. Working under the June 7, 2015 Turkey which was published during the previous months of the election the morning newspaper in the general elections, the first page of the news headlines, headlines and news entries, spotlights scanning the Internet will be examined by Teun A. van Dijk critical discourse analysis model. The reason why Sabah newspaper was taken as a sample was taken into consideration by its publications that draw attention to the political power and opposition. The necessary data used for the article were collected and evaluated by referring to the existing recorded / written knowledge. The issue of why the press violates its ethical neutrality is linked to ideological reasons.

Anahtar Kelimeler

Ethic, Media, Journalist, Sabah

Kaynakça

• ATAYMAN, Veysel (2011). Etik, İstanbul: Bs Yayın Basım Dağıtım.
• AVŞAR, Zeki ve DEMİR, Vedat (2005). Düzenleme ve Uygulamalarla Medyada Denetim, Ankara: Piramit Yayıncılık.
• BADIOU, Alain (2016). Etik, (4. Basım), (Çev: Tuncay Birkan), İstanbul: Metis Yayınları.
• CHOMSKY, N. vd. (2004). Medyanın Kamuoyu İmalatı, (Çev: Adnan Köymen vd.), İstanbul: Chiviyazıları Yayınevi.
• ÇAPLI, Bülent (2002). Medya ve Etik, Ankara: İmge Kitabevi.
• ERCİYES, Cihaneri (2001). “Medya Etiği ve Klasik Etik Kodları”, Türkiye ve Siyaset Dergisi, Mayıs-Haziran 2001, s.48-61.
• EVERS, Hubb (2010). “Medya Etiği”, Televizyon Haberciliğinde Etik, (Ed: Bülent Çaplı-Hakan Tuncel) Ankara: Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• GAZETE (2018). http://gazete.netgazete.com/gazeteler_arsiv
• GÜLLÜOĞLU, Özlem (2013). “Medyada Etik İlke ve Kuralların Belirlenmesi”, İletişim ve Etik, (Ed: Metin Işık), Konya: Eğitim Yayınevi, s.163-184.
• GÜLSÜNLER, M. Evrim (2010). “İletişim Etiği ve Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğrencilerinin Mesleki Etik Kurallarına Bakışı”, Selçuk İletişim Dergisi, Konya, 6(2), s.158-173.
• KUÇURADİ Ioanna (2000). “Etik ve meslek etikleri.” Etik ve Meslek Etikleri: Tıp, Çevre, İş, Basın, Hukuk ve Siyaset. Harun Tepe (der.) içinde. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayını.
• ÖZER, Ömer (2001). Haber Söylem İdeoloji: Eleştirel Haber Çözümlemeleri, Konya: Literatürk Yayınevi.
• ÖZGEN, Murat (1998). Gazetecinin Etik Kimliği, İstanbul: Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yayınları.
• SABAH gazetesi (2015, 8 Mayıs-6 Haziran).
• TMGRUP (2018). https://www.tmgrup.com.tr
• TOPUZ, Hıfzı (2015). II.Mahmut’tan Holdinglere Türk Basın Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• VURAL, A. Murat (2009). “Edebi Bozulmuş Adabı Dağılmış Bir Toplumsal Kurum Olarak Medya”, Medya ve Etik Sempozyumu, Elazığ, Fırat Üniversitesi İletişim Fakültesi, C.1, s.489-498.