THE TRANSFORMATION OF THE CINEMATIC PLEASURE: ON THE CONTRADICTION BETWEEN MULVEY'S THEORY AND IMDB STATISTICS

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 69 - 80, 31.07.2024

Mehmet Köprü

Öz

Movies offer their audiences certain pleasures. These may be related to the film's narrative or visual style. In the article "Visual Pleasure and Narrative Cinema" written by film theorist Laura Mulvey, scopophilia comes to the fore as the main pleasure element of her cinema. According to this text, written from a feminist perspective and with a Freudian approach, the subject of the gaze in narrative cinema is masculine while the object is feminine. The pleasure offered by popular movies is largely built on these patriarchal sexist foundations. Although Mulvey has built her thesis on solid foundations by drawing on psychoanalysis and adopting a political stance, she reduces the pleasures offered by cinema to the symbolic meanings that phallocentric culture attributes to the female image. Therefore, other cinematic pleasures are overshadowed. The fact that some films that rank high in terms of popular audience tastes today make almost no scopophilic promises is an indication that other cinematic pleasures may take precedence. In this study, through the contextual evaluation of the first five films of the IMDb Top 250 list, which reflects popular audience tastes, it will be argued that, at least for today's moviegoers, scopophilic expectations have taken a back seat.

Anahtar Kelimeler

Cinematic Pleasure, Transformation, Mulvey, IMDb

SİNEMATİK HAZZIN DÖNÜŞÜMÜ: MULVEY’İN TEZİ İLE IMDB VERİLERİ ARASINDAKİ ÇELİŞKİ ÜZERİNE

Öz

Filmler izleyicilerine bazı hazlar sunar. Bunlar filmin anlatısıyla ya da görsel stiliyle ilgili olabilir. Film teorisyeni Laura Mulvey tarafından kaleme alınan “Görsel Haz ve Anlatı Sineması” makalesinde ise sinemasının temel haz unsuru olarak skopofili (gözetlemecilik) ön plana çıkar. Feminist perspektiften ve Freudcu bir yaklaşımla yazılmış olan bu metne göre, anlatı sinemasında bakışın öznesi erilken nesnesi dişildir. Popüler filmlerin sunduğu haz da büyük oranda bu ataerkil cinsiyetçi temeller üzerinde kurulmuştur. Mulvey tezini psikanalizden beslenerek ve politik bir tavır takınarak sağlam temeller üzerine inşa etmiş olsa da sinemanın sunduğu hazları fallosantrik kültürün kadın imgesine yüklediği simgesel anlamlara indirger. Bu nedenle de diğer sinematik hazların gölgede kalmasına neden olur. Günümüz popüler izleyici beğenileri açısından üst sıralarda olan bazı filmlerin neredeyse hiç skopofilik vaatte bulunmaması, başka sinematik hazların daha öncelikli olabileceğinin göstergesidir. İşte bu çalışmada, popüler izleyici beğenilerini yansıtan IMDb Top 250 listesinin ilk beş filminin içeriksel değerlendirmesi üzerinden, en azından günümüz film izleyicisi için skopofilik beklentilerin oldukça geri planda kaldığı tezi savunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sinematik Haz, Dönüşüm, Mulvey, IMDb.

Kaynakça

• Barthes, R. (1996). S / Z. (S. Ö. Kasar, Çev.) Yapı Kredi Yayınları.
• Berger, J. (2006). Görme Biçimleri. (Y. Salman, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Bìro, Y. (2011). Sinemada Zaman: Ritmik Tasarım; Türbülans ve Akış. (A. C. Altunkanat, Çev.) İstanbul: Doruk Yayımcılık.
• Bordwell, D., & Thompson, K. (2008). Film Sanatı. (E. Yılmaz, & E. S. Onat, Çev.) Ankara: De Ki Basım Yayım.
• Brooks, P. (2016). Psikanaliz ve Hikâye Anlatıcılığı. (H. Demir-Atay, & H. Atay, Çev.) İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Gaudreault, A., & Marion, P. (2020). Kinematik Dönemeç: On Sorunda Filmin Dijital Çağı. (C. Gündüz, Çev.) İstanbul: Yort Kitap.
• Godard, J.-L. (Yöneten). (1989). Histoire(s) du cinéma [Sinema Filmi].
• Gunning, T. (2013, Güz). Atraksiyon(lar) Sineması: Erken Dönem Sinema, Seyircisi ve Avangart. (Ç. Ö. Yaren, Dü.) Sinecine(4(2)), 145-153.
• Hayward, S. (2012). Sinemanın Temel Kavramları. (U. Kutay, & M. Çavuş, Çev.) İstanbul: Es Yayınları.
• McGowan, T. (2012). Gerçek Bakış: Lacan Sonrası Sinema Kuramı. (Z. Ö. Barkot, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Mulvey, L. (1993). Görsel Haz ve Anlatı Sineması. (Ç. N. Abisel, Dü.) 25. Kare, 18-24.
• Smelik, A. (2006). Feminist Sinema ve Film Teorisi: Ve Ayna Çatladı. (D. Koç, Çev.) İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Stam, R. (2014). Sinema Teorisine Giriş. (S. Salman, & Ç. Asatekin, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları. The Greatest Films of All Time, https://www.bfi.org.uk/sight-and-sound/greatest-films-all-time Erişim Tarihi: 15 Nisan 2024
• IMDb Top 250 Movies, https://www.imdb.com/chart/top/?ref_=nv_mv_250 Erişim Tarihi: 15 Nisan 2024 Weighted Average Ratings, https://help.imdb.com/article/imdb/track-movies-tv/weighted-average-ratings/GWT2DSBYVT2F25SK?ref_=ttrt_wtavg# Erişim Tarihi: 15 Nisan 2024 Why doesn't a title with the average user vote of 9.4 appear in your top 250 Movies or TV list?. https://help.imdb.com/article/imdb/featured-content/why-doesn-t-a-title-with-the-average-user-vote-of-9-4-appear-in-your-top-250-movies-or-tv-list/GTU67Q5QQ8W53RJT# Erişim Tarihi: 15 Nisan 2024