KARABÜK ÜNİVERSİTESİ LOGO TASARIMININ GÖSTERGEBİLİMSEL AÇIDAN İNCELENMESİ

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 104 - 131, 30.09.2025

Hasan Yılmaz

Öz

Karabük şehri demir çelik fabrikasıyla birlikte göç alarak büyümüş ve bir sanayi şehrine dönüşmüştür. Karabük, 6 Haziran 1995 tarihinde il olmuştur. Sanayi şehri olan Karabük, 2007 yılında Karabük Üniversitesi’nin kurulmasıyla üniversite şehrine dönüşmüştür. Türkiye’de 2023-2024 eğitim öğretim yılı verilerine göre toplam 208 yükseköğretim kurumunda 7.081.289 öğrenci vardır. Karabük’ün üniversite şehri olması sebebiyle bu yoğun eğitim yarışında kendi yerini almıştır. Köklü sanayi şehri kimliğinin üzerine, üniversite şehri itibarını ekleyen Karabük’ün, üniversite kimliği bu yarışın şartlarında avantajlı durumda olması gerekmektedir. Bir eğitim kurumunun daha iyi eğitim vererek bilgi üretebilmesi için talep edilen bir üniversite olması gerekmektedir. Yüzlerce üniversitenin farklı birikimlerle katıldığı bu en çok tercih edilen eğitim kurumu olma yarışının önemli etkenlerinden biri de görsel iletişimin önemli bir unsuru olan kurumsal kimliktir. Bu çalışmada Karabük Üniversitesi’nin kurumsal kimliği, R. Barthes’ın yaklaşımıyla göstergebilimsel çözümlemesi yapılmıştır. Yapılan çalışmada uygun örneklemle var olan üniversite logosuna ek olarak fakülte logoları seçilmiştir. Yapılan göstergebilimsel çözümleme sonucunda Karabük Üniversitesi’nin yazılı belgelerinde vadettiği değerlerin kurumsal kimlikle örtüştüğü bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Karabük Üniversitesi , Logo , Göstergebilim

SEMIOTICAL ANALYSIS OF KARABÜK UNIVERSITY LOGO DESIGN

Öz

The city of Karabük grew and developed into an industrial city through migration alongside its iron and steel factory. Karabük became a province on June 6, 1995. Karabük, which was originally an industrial city, has become city centred around its university with the establishment of Karabük University in 2007. According to the data of the 2023-2024 academic year in Türkiye, there are 7,081,289 students in 208 higher education institutions. Karabük has taken its place in this intense educational race due to its status as a university city. Adding the reputation of being a university city to its identity as an established industrial city, Karabük’s university identity must have advantages in these competitive conditions. For an educational institution to provide better education and generate knowledge, it needs to be a sought-after university. One significant factor in this competition, where hundreds of universities participate with different experiences, is corporate identity, an important aspect of visual communication. In this study, the institutional identity of Karabük University is analyzed semiotically with the approach of R. Barthes. Faculty logos were selected in addition to the existing university logo with an appropriate sample. As a result of the semiotic analysis, it is found that the values promised by Karabük University in its written documents coincide with the institutional identity.

Anahtar Kelimeler

Karabük University , Logo , Semiology

Kaynakça

• Akerson, F. (2000). Göstergebilime giriş. Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
• Akerson, R. (2005). Görsel iletişim ve anlamlandırma. Alfa Yayınları.
• Altuğ, T. (2008). Dile gelen felsefe. Yapı Kredi Yayınları.
• Altuğ, Y. (2008). Dil ve gerçeklik: Locke, Leibniz ve Vico’da anlam problemi. Küre Yayınları.
• Ambrose, G., & Harris, P. (2013). The fundamentals of graphic design. AVA Publishing.
• Balta Peltekoğlu, F. (1998). Halkla ilişkiler nitelikli kurumsal iletişim. Beta.
• Barthes, R. (2002). Mitolojiler (M. Y. Alkan, Çev.). İmge Kitabevi.
• Başlar, G. E., ve Baytekin, E. P. (2016). RENAULT MARKASININ LOGOSUNUN GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE DEĞİŞİMİ: GÖSTERGEBİLİMSEL YAKLAŞIM AÇISINDAN 1900-2016 YILLARI ARASI BİR ÇÖZÜMLEME. Journal of International Social Research, 9(44), 195-207.
• Becer, E. (2005). Grafik tasarımında temel tasarım. Dost.
• Bircan, İ. (2007). Türkiye’de üniversitelerin potansiyeli ve 2023 vizyonu. 6. Uluslararası Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildirileri içinde (s. 2). İstanbul.
• Buckland, R. (2011). İşaretler, semboller ve alametler. Neden.
• Chajet, C. (1989). The making of a new corporate image. Journal of Business Strategy, May–June, 18–20.
• Çakır, E. (2013). Akademik dünyanın kentsel imgelerinden mitolojik simgelerine.
• Çam, A. T. (Ed.). (2006). Türk grafik tasarımcıları: Logo. Alternatif.
• Çengel, K. T. (2006). Marka yönetiminde hedef tüketicilerin maskot kullanılan markalı ürünlere yönelik algısı üzerine etki eden faktörlerin belirlenmesi ve temizlik ürünleri sektöründe bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çengel, M. (2006). Markalaşma ve logo tasarımı. Beta.
• De Chernatony, L., & Dall’Olmo Riley, F. (1998). Modelling the components of the brand. European Journal of Marketing, 32(11/12), 1074–1090. https://doi.org/10.1108/03090569810243721
• Dereli, T., ve Baykaoğlu, A. (2007). Kurumsal marka stratejileri. Beta.
• Dereli, T., ve Baykaşoğlu, A. (2007). Toplam marka yönetimi. Hayat Yayınları.
• Eco, U. (1991). Açık yapıt (G. Sungu, Çev.). Can Yayınları.
• Erkman, F. (1987a). Göstergebilime giriş. Alan.
• Erkman, F. (1987b). Göstergebilim ve estetik. İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Ersoy, N. (2007). Semboller ve yorumları (3. bs.). Dönence.
• Erzincan, A., Yıldız, N., Parlak, D., Türkmen, E., Evren, B., Uysal, B., ... ve Mercin, L. (2022). Kurumsal Kimlik Tasarımlarında Logo, Amblem ve Arketip İlişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (74), 170-192.
• Fiske, J. (2003). İletişim çalışmalarına giriş. Bilim ve Sanat Yayınları.
• Güler İplikçi, H., ve Öksüz, B. (2018). Üniversitelerde markalaşma ve logo ilişkisi: Üniversite logolarının göstergebilimsel analizi. IV. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kongresi içinde (ss. 829-842). Antalya, Türkiye.
• Günay, D., ve Günay, A. (2011). 1933’ten günümüze Türk yükseköğretiminde niceliksel gelişmeler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (1), 1–22.
• Haşıloğlu, M. F. (2022). ÜNİVERSİTELERİN MARKA DEĞERİNİN YÜKSELTİLMESİNDE GÖRSEL KİMLİĞİN ÖNEMİ: ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ. The Journal of Academic Social Science.
• Işıklı, B. (2012). Ticari kimlik tasarımı ve logo. Yorum.
• Işıklı, S. (2012). Grafik tasarımda logo ve amblemin sektörlere göre renk algısı (Yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi.
• Jakobson, R. (1960). Linguistics and poetics. In T. Sebeok (Ed.), Style in language (pp. 350–377). MIT Press.
• Karabük Üniversitesi. (2024, Ocak 31). 2024 yılı performans programı. https://strateji.karabuk.edu.tr/yuklenen/dosyalar/1268012024204141.pdf
• Karabük Üniversitesi. (2025, Ağustos 12). Türkiye'nin En Çok Yabancı Öğrenciye Sahip Üniversiteleri. https://tgsp.org.tr/tr/frontend/storage/documents/Nht4I1P8irLLadySQIdXNo4PCxfFMeNi95PZp6lE.pdf Karagöl, R. (2022). ÜNİVERSİTE BİRİM LOGOLARININ GÖRSEL KİMLİK BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ. Yıldız Journal of Art and Design, 9(2), 127-137.
• Karsak, B. B. (2009). Logo değişiminin kurumsal kimlik ve kurumsal imajla bağlantısı: Unilever örneği. Marmara İletişim Dergisi, (15).
• karabuk.cbs.gov.tr. (2025, Ocak 31). İlimiz hakkında özet bilgiler. https://karabuk.csb.gov.tr/ilimiz-hakkinda-i-3786
• Keser, H. (2009). Grafik tasarımda amblem ve sembol. Yorum.
• Lévi-Strauss, C. (1963). Structural anthropology. Basic Books.
• Lomer, S., Papatsiba, V., & Naidoo, R. (2018). Constructing a national higher education brand for the UK: Positional competition and promised capitals. Studies in Higher Education, 43(1), 134–153. https://doi.org/10.1080/03075079.2016.1157859
• Mucuk, İ. (1997). Pazarlama ilkeleri. Türkmen Kitabevi.
• Peirce, C. S. (1931–1958). Collected papers of Charles Sanders Peirce. Harvard University Press.
• Peltekoğlu, F. B. (2007). Halkla ilişkiler. Beta.
• Rıfat, M. (2009a). Göstergebilimin ABC’si. Sel Yayınları.
• Rıfat, M. (2009b). Göstergeler ve kültür. Yapı Kredi Yayınları.
• Sağır, A., ve İnci, Ü. H. (2013). Karabük’te üniversite algısı: Karabük Üniversitesi örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(2), 49–81.
• Saussure, F. de (1985). Genel dilbilim dersleri (B. Vardar, Çev.). Multilingual.
• Sung, M., & Yang, S. U. (2008). Toward the model of university image: The influence of brand personality, external prestige, and reputation. Journal of Public Relations Research, 20(4), 357–376.
• Taşkın, E., ve Akat, Ö. (2008). Marka yönetimi. Detay Yayıncılık.
• Teker, U. (2009). Grafik tasarım ve reklam. Yorum Sanat.
• Uçar, T. F. (2004). Görsel iletişim ve grafik tasarım. İnkılap Yayınları.
• Umut, M. Ö. (2019). Türk markalarının" Debranding" stratejisine uyumu. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (31), 233-250.
• Ural, A. (2009). Kurumsal kimlikte logo. İstanbul Ticaret Odası.
• Ural, T. (2009). Markalamada yol haritası. Nobel Yayınları.
• Uzuntaş, E., ve Yazar, T. (2017). Kurumsal kimlik ve grafik tasarım ilişkisi. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi.
• Uzuntaş, H., ve Yazar, T. (2017). Dijital çağdaki yeni eğilimler bağlamında yapılan amblem / logo tasarım trendleri. International Journal of Interdisciplinary and Intercultural Art, 2(2), 99–112.
• Ünal, A. (2016). Locke’un anlam kuramı üzerine bir değerlendirme. Felsefe Dünyası, (63), 45–62.
• Ünal, M. F. (2016). Göstergebilimin serüveni.
• Van Riel, C. B. M. (1995). Principles of corporate communication. Prentice Hall.
• Westphalen, M.-H. (2004). Communicator (4e éd.). Dunod.
• Wood, E. (2004). Corporate identity. In A. Theaker (Ed.), The handbook of public relations. Taylor & Francis Group. Yıldız, S., ve Çetin, M. (t.y.). ÜNİVERSİTELERDE KURUMSAL İTİBAR ÜZERİNE LİTERATÜR İNCELEMESİ1. Sosyal ve Beşerî Bilimlerde Araştırma ve Değerlendirmeler-III, 85.
• Yükseköğretim Kurulu. (2025, Haziran 29). Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi. https://istatistik.yok.gov.tr/ Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı. (2025, Ağustos 11). Türkiye’deki üniversiteler listesi. https://akademik.yok.gov.tr/AkademikArama/view/universityListview.jsp