Yerel Yönetimler ve Kent Estetiği İlişkisinin İncelenmesi: İstanbul İlçe Belediyeleri

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 114 - 139, 15.05.2024

Aydın Akpınar , Aynur Can

Öz

Bu makalenin amacı, kent estetiğinin hayata geçirilmesi konusunda yetkili birimlerden biri olan yerel yönetimlerin, İstanbul ilçe belediyeleri üzerinden estetik hassasiyetini değerlendirmektir. Çalışma kapsamında 39 ilçe belediyesinin kent estetiğine yönelik projeleri, organizasyonel yapıları, stratejik hedef ve amaçları ve kent estetik kurulları incelenmiştir. Makalede ulusal ve yerel üst politika belgelerinde kent estetiğine yönelik düzenlemelerin yanı sıra yerel yönetimlerin uygulamaları, örgütlenmeleri ve planları ayrıntılı bir şekilde incelenerek kent mekânının estetik hassasiyetine yönelik nesnel bir değerlendirme yapılması hedeflenmiştir. Bu çalışmanın iki önemli özgün yanı bulunmaktadır. Birincisi daha çok mimari ve kent ve bölge planlama alanında çalışılan kentin estetik boyutunu yönetsel açıdan ele alınırken, ikincisi ise yerel yönetimlerin estetik yönetim anlayışını/hassasiyetini değerlendiren nicel bir yöntem geliştirmesini mümkün kılınmasıdır. Bu yönüyle çalışma daha geniş kapsamda uygulanabilir ve geliştirilebilir bir indeks yaratılmasına zemin oluşturabilir. Çalışma ile aynı zamanda yerel yönetimler özelinde tespitler, çıkarımlar ve önerilerde bulunulmaktadır. Çalışma kapsamında elde edilen bulgular, İstanbul’daki yerel yönetimlerin %7,7’sinin yüksek derece, %66,6’sının orta derece ve %25,7’sinin düşük derece kent estetik hassasiyetine sahip yerel yönetim birimi olduğunu ortaya koymaktadır. Kent estetiğinin temin edilmesi müdürlük görevlerinde ve stratejik planlarda tatmin edici ölçüde yer verilse de yerel yönetimlerin kent estetiğine dair inisiyatif alarak proje geliştirme, estetik kurulu oluşturma ve denetleyici bir mekanizma oluşturma konusunda yetersiz kaldıkları gözlemlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kent Estetiği, Kent Estetiği Kurulları, Yerel Yönetimler

RELATIONSHIP BETWEEN LOCAL GOVERNMENTS AND URBAN AESTHETICS: ISTANBUL DISTRICT MUNICIPALITIES

Öz

The aim of this article is to evaluate the aesthetic sensitivity of local governments, one of the most competent units in ensuring urban aesthetics, through the district municipalities of Istanbul. Within the scope of the study, the projects, organizational structures, strategic goals and objectives and city aesthetic boards of 39 district municipalities were examined. In the article, it is aimed to make an objective assessment of the aesthetic sensitivity of the urban space by examining in detail the practices, organizations and plans of local governments, as well as the regulations for urban aesthetics in national and local top policy documents. This study has two important peculiarities. The first is the management of the aesthetic dimension of the city, which is mostly studied in the field of architecture and urban and regional planning, the second is the development of a quantitative method that evaluates the aesthetic management understanding / sensitivity of local governments. In this respect, the study can provide a basis for creating an index that can be applied and developed in a wider scope. At the same time, the study makes determinations, inferences and suggestions specific to local governments. The findings obtained within the scope of the study reveal that 7.7% of local governments are high-level, 66.6% are moderate-level and 25.7% are low-level urban aesthetic sensitivity in Istanbul. Although the provision of urban aesthetics is given a satisfactory place in managerial duties and strategic plans, it is observed that local governments are inadequate in developing projects, establishing an aesthetic committee and establishing a supervisory mechanism by taking the initiative on urban aesthetics.

Anahtar Kelimeler

Urban Aesthetics, Urban Aesthetics Boards, Local Government

Kaynakça

• Akkaya, Fethiye Nur. Kent Estetiğini Koruma Amaçlı İdari Kolluk Yetkisi. İstanbul: On İki Levha Yayınları, 2015.
• Can, Aynur Atmaca. “İnsan Mekân Etkileşimi ve Kent Estetiğine Giriş”. Türkiye’de Yerel Yönetimler. ed. Recep Bozlağan vd. 331-362. İstanbul: Nobel Kitapevi, 2008.
• Candan, Hakan vd. “Kent Estetik Kurullarının İşlevselliğine Yönelik Karşılaştırmalı Bir Araştırma ve Karaman İçin Bir Model Önerisi”. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 20/35 (2018), 36-48.
• Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. Resmî Gazete 30474. (10 Temmuz 2018).
• Çubuk, Mehmet. “Kent Estetiğinin, Kentsel tasarım Yaklaşımında Anlam Sorunu ve Estetik Kurulları Üzerine…”. Tasarım Kuram 3 (2003), 1-15.
• Ekinci, O. Mimari ve Kentsel Çerçevede Kalite Arayışları Sempozyumu Bildiriler Kitabı. İstanbul: İTÜ, 1995.
• Eyuboğlu Erşen, Aysun. “Kent Estetik Kurulları Kavramı ve Kırklareli'nin Kentsel Kalitesinin Arttırılmasına Olası Etkileri”. Erişim 20 Mayıs 2019.