Öz
Türküler, ait oldukları yörelerin müzikal kimlikleri ile ilgili önemli bilgiler veren önemli yapı taşlarıdır. Müzikal kimliklerin yanında ait oldukları yörenin; tarihi, kültürel ve toplumsal yapıları, örf, adet, gelenek ve görenekleri ile ilgilide birçok bilgiyi bizlere sunmaktadır.
Bu çalışmada; TRT Türk Halk Müziği Repertuvarında Bulunan Elazığ yöresine ait kırık havalar ilçelere göre ayrıştırılarak; kullanılan usüller, konuları/türleri, kaynak kişileri, derlemecileri ve notaya alan kişileri açısından incelenmiştir. Araştırmaya ait veriler literatür ve belgesel kaynak tarama yöntemi ile elde edilmiştir. TRT Türk Halk Müziği Repertuvarında Elazığ yöresine ait tespit edilen kırık havalara ait notalar, içerik analizi yöntemi ile analiz edilerek (usülleri, konuları/türleri, kaynak kişileri, derlemecileri ve notaya alan kişileri) tablolaştırılmış ve yorumlanmıştır. Yapılan analizler sonucunda Elazığ yöresine ait toplam 90 kırık hava tespit edilmiştir. Tespit edilen kırık havalarda kullanılan usüllere bakıldığında; 10/8, 4/4, 2/4’lük usüllerin yoğun bir şekilde kullanıldığı görülürken, 9/8, 3/4, 6/8, 5/4, 5/8, 6/4, 7/4, 8/8, 12/4 ve 12/8’lik usüllere de rastlanılmıştır. Tespit edilen kırık havaların konularına/türlerine bakıldığında Aşk/Sevda konusunun/türünün yoğun olarak işlenildiği görülürken; Ağıt, Düğün ve Semah konularına/türlerine de rastlanılmıştır. Ayrıca kırık havaların ilçelere göre kaynak kişileri, derlemecileri ve notaya alan kişileri açısından yapılan analizlerinde bu kişilerin dağılımları tespit edilerek ayrı tablolar halinde gösterilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akdoğu, O. (2003). Türk Müziğinde Türler ve Biçimler. İzmir: Meta Basımevi.
- Çiftci, E. (2016). Uluslararası Erzincan Sempozyumu (28 Eylül-1 Ekim). Erzincan Musikisine Genel Bakış (s.143-154).
- Emnalar, A. (1998), Tüm Yönleriyle Türk Halk Müziği ve Nazariyatı, Ege Ünv. Basımevi, 1. Basım, İzmir.
- İmı̇k, Ü. (2014). “Türkülerimizdeki Hoşgörü Temasına Toplumsal Bakış”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Veli Araştırma Dergisi, 69:181-200.
- Karkın, A. M., İmik, Ü. (2011). “Harput Müzik Kültürü”, Sanat Dergisi, Cilt 17, Sayı 1.
- Nacakcı, Z. Vd. (2015). Müzik Kültürü. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Müzik Dairesi Yayınları Türk Halk Müziği Repertuarı Nota Arşivi.
Öz
Folk songs are important building blocks that give important information about the musical identities of the regions they belong to. In addition to the musical identities, of the region they belong to; It offers us a lot of information about its historical, cultural and social structures, customs, traditions and customs.
In this study; The “Kırık Havalar” (Metered Folk Songs) belonging to the Elazig region found in the TRT Turkish Folk Music Repertoire are separated according to the districts; The usuls (rhytms), used were examined in terms of their subjects/types, source persons, compilers and compose takers. The data of the research were obtained by literature and documentary source scanning method. The notes belonging to the “Kırık Havalar” (Metered Folk Songs) detected in the TRT Turkish Folk Music Repertoire belonging to the Elazig region were analyzed by the content analysis method (usuls, subjects/types, source persons, compilers and compose takers) were tabulated and interpreted. As a result of the analyzes, a total of 90 “Kırık Havalar” (Metered Folk Song) belonging to the Elazig region were determined. Considering the usuls used in the detected “Kırık Havalar” (Metered Folk Songs); While it is seen that the 10/8, 4/4, 2/4 usuls are used extensively, 9/8, 3/4, 6/8, 5/4, 5/8, 6/4, 7/4, 8/ 8, 12/4 and 12/8 usuls were also encountered. When the subjects/types of the detected “Kırık Havalar” (Metered Folk Songs) are examined, it is seen that the subject/type of Romance/Love is heavily covered; The subjects/types of Lament, Wedding and Semah were also encountered. In addition, in the analyzes of the “Kırık Havalar” (Metered Folk Songs) in terms of the source persons, compilers and compose takers according to the districts, the distribution of these persons was determined and shown in separate tables.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akdoğu, O. (2003). Türk Müziğinde Türler ve Biçimler. İzmir: Meta Basımevi.
- Çiftci, E. (2016). Uluslararası Erzincan Sempozyumu (28 Eylül-1 Ekim). Erzincan Musikisine Genel Bakış (s.143-154).
- Emnalar, A. (1998), Tüm Yönleriyle Türk Halk Müziği ve Nazariyatı, Ege Ünv. Basımevi, 1. Basım, İzmir.
- İmı̇k, Ü. (2014). “Türkülerimizdeki Hoşgörü Temasına Toplumsal Bakış”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaşi Veli Araştırma Dergisi, 69:181-200.
- Karkın, A. M., İmik, Ü. (2011). “Harput Müzik Kültürü”, Sanat Dergisi, Cilt 17, Sayı 1.
- Nacakcı, Z. Vd. (2015). Müzik Kültürü. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Müzik Dairesi Yayınları Türk Halk Müziği Repertuarı Nota Arşivi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 4 Temmuz 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 3 Sayı: 1 |
