ÜRETİM ALANLARINI TARİH İÇERİSİNDE DEĞERLENDİRMEK: GALATA VE TARİHİ YARIMADA’NIN TİCARİ FAALİYETLERİ

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 480 - 503, 01.01.2025

Zeynep Fırat Ezenci

Öz

Üretim mekanları küçük üreticilerin bir araya gelerek oluşturdukları alanlar olarak adlandırılmaktadır. Bu mekanlar tarih boyunca, ulaşımın kolaylığı ve merkezi olması ile bölge ve yerel halka kar sağlayacağı oranda değerlendirilerek oluşturulmuşlardır. Zaman içerisinde oluşturulan bu mekanlar şehrin belleğinde önemli anlar yaratmışlardır. Güvenilirlik esasına dayalı olarak kurulan bu mekanlar şehrin merkezinde yer alarak önemli geçiş ve gezi rotalarını oluşturmuşlardır. İstanbul için bahsi geçen bu alanlar, tarihi yarımada ile karşısında yer alan Galata’dır. Makalenin amacı, Galata ve tarihi yarımadanın bir üretim mekanı olarak geçirdiği değişimi ve değerlendirmesini yapmaktır. Ayrıca İstanbul’da karşılıklı olarak yer alan bu iki tarihi bölgenin üretim sistemlerindeki farklılıklarını ele alarak açıklamak ve mekânsal olarak tarihi hafızaya hizmetini ortaya koymak çalışmanın önemini oluşturmaktadır. Çalışmanın hipotezi; karşılıklı iki bölgenin üretim merkezi olarak değişimlerini açıklamak için, ticari ve üretim sistemlerindeki farklılıkları ortaya çıkarılmalıdır. Çalışmada konu ile ilgili belgelerin taranarak verilerin oluşturulması üzerinden kurgulanmaktadır. Çalışma Galata ve tarihi yarımadanın ticari faaliyetleri araştırılarak ilerleyen çalışmalar için bir girizgah oluşturması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Galata, Tarihi Yarımada, Üretim Merkezi

Kaynakça

• Derin Öncel, A. (2010). Apartman: Galata'da Yeni Bir Konut Tipi. İstanbul: Institut français d’études anatoliennes/ IFEA Kitap yayınevi. doi:doi:10.4000/books.ifeagd.1576.
• Akın, N. (2011). 19. Yüzyılın İkinci Yarısında Galata ve Pera. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Aktar, A. (1998). Şark Ticaret Yıllıkları’nda “sarı sayfalar”: İstanbul’da meslekler ve iktisadi faaliyetler hakkında bazı gözlemler, 1868-1938. Toplum ve Bilim(76), s. 105-143.
• Annuaire Oriental: 1909. (tarih yok). Annuaire Oriental du commerce de l'industrie de l'administration et de la magistrature. 1909. Salt Araştırma: https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/2896 adresinden alındı
• Baydar, İ. (2014). Bir Saray Atölyesi: Tamirhane-i Hümayun. XI. Milli Türkoloji Kongresi (s. 765-780). İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi.
• D'ohsson, M. (2020). 18. Yüzyıl Türkiyesinde Örf ve Adetle. İstanbul: Köprü Kitapları.
• Dönmez , İ., & Göker, P. (2018). Osmanlı Dönemi Minyatür Sanatında Topografik Kent Tasviri. Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(23), s. 1121-1129.
• Eldem, E. (2012). İstanbul: İmparatorluk Payitahtında Periferileşmiş Bir Başkente. E. Eldem , D. Goffman , & B. Masters içinde, Doğu ile Batı Arasında Osmanlı Kenti: Halep, İzmir ve İstanbul (s. 165-247). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Erdoğan, N., Şenyurt, O., & Dökmeci , V. (2016). Tarihsel Süreç İçinde Bankalar Caddesi (Voyvoda Caddesi) ve Günümüzdeki Yapıları. İstanbul: Kocaeli Üniversitesi Vakfı YAYINLARI.
• Ergüder, B. (2011). İstanbul'un Finans Sermayesi Haritasında Galata Hanları (1868-1945). İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Ana Bilim Dalı Doktora Tezi. 502
• Giritlioğlu, C. (1991). Şehirsel Mekan Öğeleri ve Tasarımı. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Goad, Charles Eduard. (1905). Charles E. Goad'ın hazırladığı sigorta haritalarından 1905 tarihli Pera bölgesine ait 27 numaralı pafta - Section No:27 of Charles E. Goad Insurance map of Galata district dated 1905. Salt Araştırma: https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/117161 adresinden alındı
• Güler, İ. (2000). Xvııı. Yüzyılda Osmanlı Esnaf Ve Zanaatkârları Ve Sorunları Üzerine Gözlemler. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 1(2).
• Harvey, D. (2013). Paris, Modernitenin Başkenti. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• İngin, A. K. (2014). Made In Şişhane. İ. T. Atölyesi içinde, İstanbul Tasarım Haritası Atölyesi Final Raporu (s. 13-15). İTÜ. Ocak 02, 2019 tarihinde alındı
• İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi. (tarih yok). Tamirhane-i Hümayun mamûlatından eşyalar. Ahşap işleri -- Sanayi -- Osmanlı İmparatorluğu,1299-1922 -- Görsel çalışmalar. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi.
• İstanbul'un Yüzleri: Edhem Eldem'le Galata (2007). [Sinema Filmi].
• Karasar, N. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın.
• Kültür İstanbul . (2020). Kapalıçarşı. İBB Kültür.İstanbul: https://kultur.istanbul/kapalicarsi-hakkinda-her-sey/ adresinden alındı
• Lefebvre, H. (2015). Mekanın Üretimi. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Mortan, K., & Küçükerman, Ö. (2010). Çarşı, Pazar, Ticaret ve Kapalıçarşı. . İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ökten, A., & Evren, Y. (2013). Somut Olmayan Kültür Mirasının Sürdürülmesi İçin Üç Sektörlü Bir Model: İstanbul Tarihi Kent Merkezi İçin ‘Kuyumculuk Mahallesi’ Önerisi. Planning Dergisi, 23(1), 35-44. doi:https://doi.org/10.5505/planlama.2013.03521.
• Tanyeli, U. (2005, 06 07). Pera mimarisinin doğumu ve ölümü. Salt Araştırma: https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/199629 adresinden alındı 503
• Tokyay, V. (2024, Kasım). Suyun Kıyısında Mimarlığın İzleri 7: Suyun Eşiğinde Yer Alan Kentlerin Doğumunda Kent Planları. Yapı Dergisi: https://yapidergisi.com/suyun-kiyisinda-mimarligin-izleri-7-suyun-esiginde-yer-alan-kentlerin-dogumunda-kent-planlari/ adresinden alındı