İnternet Haber Medyasında Bilim Haberlerinin Sunumu: Mars Gezegeni Örneği

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 283 - 303, 30.06.2018

Özgehan Özkan

Öz

Milletlerin gelişmişlik düzeyi bilime olan ilgileri ve bu ilgi
doğrultusunda edinecekleri bilgi birikimi ile doğru orantılıdır. Sanayi
devrimine kadar Türk dünyasının öncülük ettiği, yönlendirdiği küresel dengeler,
sanayi devrimi sonrası bilim ve bilgi temelli düşünce üzerine kurulan Batı
dünyası lehine dönmüştür. "Bilgi güçtür". İçinde bulunduğumuz
iletişim çağında bilginin en hızlı ve kolay şekilde elde edildiği mecra ise
internet, konu medya bağlamında düşünüldüğünde de internet haber medyasıdır.

Araştırmanın amacı, internet medyasının bilimi sunum biçimini Mars
gezegeninde yapılan araştırmaları özelinde saptamaktır. Bilimsel bir konuyu
magazinleştirerek, bağlamından kopartarak mı; yoksa haber kaynağının ifadesine
sadık kalarak ciddi bir dil ile mi sunmaktadır?

Çalışmamızda, bu saptamayı yapabilmek için kullanılan yöntem çerçeveleme
analizidir. Haberin başlığı, varsa üst ve alt başlığı, spotu, ve görseli ile
konunun bağlamına ne kadar uygun ya da ne kadar uzak aktarıldığı ortaya
konacaktır. Örneklem olarak ise tirajı en yüksek olan ulusal kitle
gazetelerinin internet siteleridir. Gazete tirajları dönemsel olarak değişmekle
birlikte ilk 7 arasında daima yer alan gazeteler ele alınmıştır.
(http://gazetetirajlari.com/)  Bunlar:
Hürriyet, Milliyet, Sabah, Habertürk, Posta gazeteleridir. 2013 ve 2018 yılları
arasında “Mars gezegeni" ile ilgili bu gazetelerde yayınlanan tüm haberler
analiz edilecektir. Belirtilen tarih aralığında bütün Mars haberlerinin ne
kadarının magazinleştirilerek aktarıldığı ortaya konacaktır. Ancak makalenin
sınırlılıkları göz önünde bulundurularak örnek olarak 15 haberin analizine yer
verilecek, geri kalan haberlerin değerlendirmesi bir tablo ile ortaya
konulacaktır.

Araştırma sonucunda Mars gezegeni ile ilgili haberlerde gazetelerin
haberleri sunum şekli medya etiği ve habercilik kuralları bağlamında ortaya
konulacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Mars, Bilim haberciliği, internet medyası, infotainment (haber-eğlence)

The Presentation of Science News in Internet News Media: The Mars Sample

Öz

The development level of countries shows a consistent parallelism with
the interest in which they show in the science and the accumulation of
knowledge which they obtain in this regard. Global balances which are pioneered
and directed by the Turkish world until the Industrial Revolution have fallen
into the hands of the Western World which has been built on the science and
knowledge after the Industrial Revolution. “Knowledge is power.” In the
communication era we live in, the Internet as well as the Internet news media
in terms of the mediaaretools from which the knowledge can be obtainedin the
quickest and easiest way.

The purpose of the study is to determine how the Internet media present
the science, with a specific focus on researches conducted on the Mars planet.
Do the Internet media present science news by tabloidising and detaching it
from its original context or with a serious approach by respecting discourse
expressed by the news source?

In our study, the method used for the purpose of providing this
assessment is the frame analysis. It will be understood by this study how the
news items are conveyed to the public, with headlines, if available,
subheadings and main headings, spots and images used. The sampling of the study
consists of websites of the national mass newspapers with the widest
circulation. Even though the circulation rate of newspapers can vary from time
to time, especially the newspapers which are always ranked in the first seven
positions in terms of circulation rate have been selected to analyse within the
scope of this study (http://gazetetirajlari.com/). These newspapers are
Hürriyet, Milliyet, Sabah, Habertürk and Posta. All news articles relating the
“Mars” planet which have been published in the abovementioned newspapers
between the years 2013 and 2018 will be analysed in this study. It is also
clearly stated in this study at what rate and to what extent the Mars-related
news articles have been tabloidisedwithin the specified period of time. By
taking into consideration the limits of this study, totally 15 news articles
will be analysedand the rest of news articles will be shown in a table which
allows to make an assessment.

As the consequence of the study, it is revealed how newspapers present
the Mars-related news items and whether they respect the media ethics and
principles of journalism.

Anahtar Kelimeler

Mars, Science journalism, Internet media, infotainment

Kaynakça

• Altay, D. (2003). Küresel Köyün Medyatik Mimarı: Marshall McLuhan. Kadife Karanlık.(1‐73) Nurdogan Rigel, Gül Baltuş et al. (Edited by). İstanbul: Su Yayınları.
• Atabek, Ü. (2003). “Yeni İletişim Teknolojileri ve Yerel Medya İçin Olanaklar”, Yeniİletişim Teknolojileri ve Medya, IPS İletişim Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Fischer, S., (2004). A History Of Reading. London: Reaktion Books.
• Mc Luhan, M., Fiore, Q. (2012). Medya Mesajı, Medya Mesajdır, MediaCat, İstanbul.
• Postman, N. (2014). Televizyon: Öldüren Eğlence, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Yazıcı, T. (2013). Medya Mülkiyetine İlişkin Düzenlemeler ve Dünyadaki Örnekler Bağlamında Türkiye İçin Bir Medya Mülkiyeti Önerisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, T.C. Maltepe Üniversitesi sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uzun, R. (2004). Türkiye'de Spor Basınının Etik Anlayışı, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Bahar-Kış, sayı:19, s.1-20.
• İNTERNET KAYNAKLARI
• Kızılkaya, E, "Gazetelerin altın çağı 'kural değil istisna' http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/emre-kizilkaya/gazetelerin-altin-cagi-kural-degil-istisna-40830365 (09.05.2018)
• http://gazetetirajlari.com/