Güncel Psikoterapide Doğu Temelli Geleneksel Yaklaşımlar: Eskinin Yeniden Keşfi ve Güncel Olarak Yorumlanması

Yıl 2021, , 85 - 94, 31.12.2021

Emine Arıkan

https://doi.org/10.51538/intjourexerpsyc.1030722

Öz

Yapılan çalışmanın amacı, Doğu geleneksel meditatif yaklaşımlarının günümüz psikoloji dünyasını nasıl etkilediği ve güncel psikoterapilere nasıl uyarlanmaya çalışıldığının incelenmesidir. Ayrıca bu yaklaşımlara getirilen eleştirilerin alanyazın taraması ile incelenmesi çalışmanın bir diğer amacıdır. Bilimsel araştırma bulguları oldukça olumlu veriler sunmasına rağmen hem operasyonel tanımlar hem de standart eğitim modelleri geliştirilebilmesi için daha fazla görgül çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu gösteren analizlerin yorumlarına yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

psikoterapi, meditasyon, bilinçli farkındalık, qigong, zihin-beden terapileri

Eastern-Based Traditional Approaches in Contemporary Psychotherapy: Rediscovery and Current Interpretation of the Past

Öz

In this review article, how Eastern traditional meditative approaches affect today's psychology world, how they are tried to be adapted to current psychotherapies, their effects on various psychopathologies, the results obtained, and finally the criticisms are examined by scanning the literature. The comments on the analysis that more empirical studies are needed to develop both operational definitions and Standard training models, although scientific research findings have provided quite positive data so far, are shared.

Anahtar Kelimeler

psychotherapy, meditation, mindfulness, qigong, mind-body therapies

Kaynakça

• Abbott, R., & Lavretsky, H. (2013). Tai chi and qigong for the treatment and prevention of mental disorders. The Psychiatric Clinics of North America, 36(1), 109. https://doi.org/10.1016/j.psc.2013.01.011
• Acevedo, B. P., Pospos, S., & Lavretsky, H. (2016). The neural mechanisms of meditative practices: Novel approaches for healthy aging. Current Behavioral Neuroscience Reports, 3(4), 328-339. https://doi.org/10.1007/s40473-016-0098-x
• Aslan Gördesli, M., Arslan, R., Çekici, F., Aydın Sünbül, Z., & Malkoç, A. (2018). The psychometric properties of the mindfulness in parenting questionnaire in turkish sample. European Journal of Education Studies, 5(5), 175-188. https://doi.org/10.5281/zenodo.1477467
• Aslan-Gördesli, M., Arslan, R., Çekici, F., Aydın-Sünbül, Z., & Malkoç, A. (2019). The psychometric properties of the mindfulness in teaching scale in a turkish sample. Universal Journal of Educational Research, 7(2), 381-386. https://doi.org/10.13189/ujer.2019.070210
• Ayalp, H. D. & Hisli Şahin, N. (2018). Beş faktörlü bilgece farkındalık ölçeği-kısa formu’nun (BFBFÖ-K) Türkçe uyarlaması. Klinik Psikoloji Dergisi, 2(3), 117-127. https://doi.org/10.31828/kpd2602443807092018m000002
• Baer, R. A. (2003). Mindfulness training as a clinical intervention: A conceptual and empirical review. Clinical psychology: Science and practice, 10(2), 125-143.
• Baer, R. A. (2007). Mindfulness, assessment, and transdiagnostic processes. Psychological Inquiry, 18(4), 238-271. https://doi.org/10.1080/10478400701598306
• Chan, A. S., Cheung, M. C., Sze, S. L., Leung, W. W. M., & Shi, D. (2010). Shaolin dan tian breathing fosters relaxed and attentive mind: A randomized controlled neuro-electrophysiological study. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2011. https://doi.org/10.1155/2011/180704
• Chang, P. S., Knobf, M. T., Oh, B., & Funk, M. (2018). Physical and psychologica leffects of qigong exercise in community-dwelling older adults: An exploratory study. Geriatric Nursing, 39(1), 88-94. https://doi.org/10.1016/j.gerinurse.2017.07.004
• Chiesa, A., & Malinowski, P. (2011). Mindfulness‐based approaches: Are they all the same?. Journal of Clinical Psychology, 67(4), 404-424. https://doi.org/10.1002/jclp.20776
• Cohen, E. (2017). Cutting the Buddha’s body to fit the neoliberal suit: Mindfulness-from practice, to purchase, to praxis. Annual Review of Critical Psychology, 13. https://eprints.leedsbeckett.ac.uk/id/eprint/3914/
• Çatak, P.D., Ögel, K. (2010). Farkındalık temelli terapiler ve terapötik süreçler. Klinik Psikiyatri Dergisi, 13(2), 85-91. https://jag.journalagent.com/kpd/pdfs/KPD_13_2_85_91.pdf
• Çatak, P. D., & Ögel, K. (2010). Bir terapi yöntemi olarak farkındalık. Noro-Psikyatri Arsivi, 47(1), 69-73.
• Çatak, P. D. (2012). The Turkish version of mindful attention awareness scale: Preliminary findings. Mindfulness, 3(1), 1-9. https://doi.org/10.1007/s12671-011-0072-3
• Çatak, P. D. (2012). The Turkish version of the cognitive and affective mindfulness scale-revised. Europe’s Journal of Psychology, 8(4), 603-619. https://doi.org/10.5964/ejop.v8i4.436
• Çelik, H. & Onat-Kocabıyık, O. (2018). Philadelphia Farkındalık Ölçeği (PFÖ)’nin Türkçe formunun psikometrik özellikleri. Uluslararası Eğitim Araştırmaları, 48(48), 128-144. https://doi.org/10.15285/maruaebd.345925
• Demir, V. (2017). Bilinçli farkındalık temelli bilişsel terapi programının üniversite öğrencilerinin kaygı düzeylerine etkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(12), 98-117. https://doi.org/10.26466/opus.294058
• Demir, V. (2015). Bilinçli farkındalık temelli kognitif terapi programının bireylerin depresif belirti düzeyleri üzerine etkisi. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 35(1), 15-26. https://dergipark.org.tr/en/pub/iupcd/issue/9442/118113
• Denizli, U. (2015). Çalışma hayatında Tai Chi: Bir alan deneyi örneği. Global Journal of Economics and Business Studies, 4(8), 88-96. https://dergipark.org.tr/en/pub/gumusgjebs/issue/24946/263331
• Erus, S. M. & Deniz, M. E. (2018). Evlilikte bilinçli farkındalık ölçeğinin geliştirmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 6(2), 96-113 http://psikiyatridizini.net/viewarticle.aspx?articleid=40207&tammetinvar=yes
• Erus, S. M., & Tekel, E. (2020). Development of interpersonal mindfulness scale-tr (IMS-TR): Validity and reliability. European Journal of Educational Research, 9(1), 103-115. https://doi.org/10.12973/eu-jer.9.1.103
• Evans, S., Ferrando, S., Findler, M., Stowell, C., Smart, C, & Haglin D (2008). Mindfulness-based cognitive therapy for generalized anxiety disorder. Journal of Anxiety Disorders, 22(4), 716-721. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2007.07.005
• Grepmair, L., Mitterlehner, F., Loew, T., Bacher, E., Rother, W., & Nickel, M. (2007). Promoting mindfulness in psychotherapists in training influences the treatment results of their patients: A randomized, double-blind, cotrolled study. Psychter Psychosom, 76(6), 332-338. https://doi.org/10.1159/000107560
• Guo, Y.,Xu, M., Zhang, J., Hu, Q., Zhou, Z., Wei, Z., & Wang, Y. (2018). The effect of three-circle post standing (zhanzhuang) qigong on the physical and psychological well-being of college students: Study protocol for a randomized controlled trial. Medicine, 97(38). https://doi.org/10.1097%2FMD.0000000000012323
• Gülüm, İ. V. (2016). Etkili terapist özellikleri için farkındalık eğitim ve uygulamaları: Bir meta-sentez çalışması. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(4), 337-353. https://doi.org/10.18863/pgy.253439
• Henz, D., & Schöllhorn, W. I. (2018). Temporal courses in EEG theta and alpha activity in the dynamic health qigong techniques wu qin xi and liu zi jue. Frontiers in Psychology, 8, 2291. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.02291
• Kabat-Zinn, J. (1994). Wherever you go, there you are: Mindfulness meditation in everyday life. Hyperion.
• Kabat-Zinn, J. (2003). Mindfulness-basedinterventions in context: Past, present, andfuture. Clinical Psychology: Science and Practice, 10(2), 144-156. https://doi.org/10.1093/clipsy.bpg016
• Kabat-Zinn, J., & Shonin, E. (2016). This is not mcmindfulness by any stretch of the imagination. The Psychologist, the Monthly Publication of The British Psychological Society, 29(2). https://thepsychologist.bps.org.uk/not-mcmindfulness-any-stretch-imagination
• Kırca, B. (2017). Ergenler için kapsamlı bilinçli farkındalık deneyimleri envanterinin geçerlik ve güvenirlik çalışması [Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Kimbrough, E., Magyari, T., Langenberg, P., Chesney, M., & Berman, B. (2010). Mindfulness intervention for child abuse survivors. Journal of Clinical Psychology, 66(1), 17-33. https://doi.org/10.1002/jclp.20624
• Körükçü, Ö., & Kukulu, K. (2015) Beden-zihin-ruh bütünlüğünü korumaya yönelik bir program: Farkındalık temelli stres azaltma programı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 7(1), 68-80. https://doi.org/10.5455/cap.20140504031811
• Kristeller, J., Wolever, R. Q., & Sheets, V. (2014). Mindfulness-based eating awareness training (MB-EAT) for binge eating: A randomized clinical trial. Mindfulness, 5(3), 282-297. https://doi.org/10.1007/s12671-012-0179-1
• Oh, B., Choi, S. M., Inamori, A., Rosenthal, D., & Yeung, A. (2013). Effects of qigong on depression: A systemic review. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2013. https://doi.org/10.1155/2013/134737
• Ögel K., Sarp N., Gürol D.T., & Ermağan E. (2014). Bağımlı olan ve olmayan bireylerde farkındalık (mindfulness) ve farkındalığı etkileyen etkenlerin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 15, 282-288. https://eds.p.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=3c8e30d3-f3bd-4f38-bef0-e156075982e7%40redis
• Özyeşil, Z., Arslan, C., Kesici, Ş., & Deniz, M. E. (2011). Bilinçli farkındalık ölçeği’ni Türkçeye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(160), 224-235. http://eb.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/697/271
• Purser, R., & Loy, D. (2013). Beyond mcmindfulness. Huffington Post, 1(7), 13. https://tanyaforgan.com/wp-content/uploads/sites/5/2014/04/McMindfulnesBeyonds.pdf
• Shapiro, S. L. (2009). The integration of mindfulness and psychology. Journal of Clinical Psychology, 65(6), 555-560. https://doi.org/10.1002/jclp.20602
• Sargın, A.E., & Sargın, M. (2015). Bir gözden geçirme: Sınırda kişilik bozukluğu ve diyalektik davranışçı terapi. Türkiye Klinikleri J Psychiatry Topics, 8(4). https://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-bir-gozden-gecirme-sinirda-kisilik-bozuklugu-ve-diyalektik-davranisci-terapi-73138.html
• Sarıçam, H., & Çelik, İ. (2018). Ergen ve Yetişkin Bilinçli Farkındalık Ölçeği (EYBFÖ) Türkçe formunun psikometrik özellikleri. VIII. Uluslararası Eğitimde Araştırmalar Kongresi – ICRE 2018 Özet Kitabı (ID:18390).
• Shonin, E., Van Gordon, W., & Griffiths, M. D. (2014). Are there risks associated with using mindfulness for the treatment of psychopathology?. Clinical Practice, 11(4), 389-392. http://irep.ntu.ac.uk/id/eprint/25868/1/221391_2996.pdf
• Shonin, E. S., Van Gordon, W., & Griffiths, M. D. (2015). Mindfulness in psychology: a breath of fresh air?. The Psychologist, 28(1), 28-31. http://irep.ntu.ac.uk/id/eprint/25968/1/221445_2981.pdf
• Şahin, N. H., & Yeniçeri, Z. (2015). “Farkındalık” üzerine üç araç: Psikolojik Farkındalık, Bütünleyici Kendilik Farkındalığı ve Toronto Bilgece Farkındalık ölçekleri. Türk Psikoloji Dergisi, 30(76), 48-64. http://www.psikolog.org.tr/tr/yayinlar/dergiler/1031828/tpd1300443320150000m000036.pdf
• Tingaz, E. O. (2020). Sporcu Bilinçli Farkındalık (mindfulness) Ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spormetre: Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(1), 71-80. https://doi.org/10.33689/spormetre.642682
• Turan, M. E. (2020). Bilinçli Farkındalık Ölçeği Ergen Formu’nun geçerlik ve güvenirlik çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 5608-5625. https://doi.org/10.26466/opus.683364
• Van Gordon, W., Shonin, E., & Griffiths, M. D. (2015). Towards a second generation of mindfulness-based interventions. Australian & New Zealand Journal of Psychiatry, 49(7), 591-592. https://doi.org/10.1177/0004867415577437
• Van Gordon, W., Shonin, E., & Griffiths, M. D. (2016). Are contemporary mindfulness-based interventions unethical?. British Journal of General Practice, 66(643), 94-94. https://doi.org/10.3399/bjgp16X683677
• Vatan, S. (2016). Bilişsel davranışçı terapilerde üçüncü kuşak yaklaşımlar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(3), 190-203. https://doi.org/10.18863/pgy.238183
• Vøllestad, J., Sivertsen, B., & Nielsen, G. H. (2011). Mindfulness-based stress reduction for patients with anxiety disorders: Evaluation in a randomized controlled trial. Behaviour Research And Therapy, 49(4), 281-288. https://doi.org/10.1016/j.brat.2011.01.007
• Wang, C. W., Chan, C. L. W., Ho, R. T., Tsang, H. W., Chan, C. H. Y., & Ng, S. M. (2013). The effect of qigong on depressive and anxiety symptoms: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2013. https://doi.org/10.1155/2013/716094
• Wang, C. W., Chan, C. H., Ho, R. T., Chan, J. S., Ng, S. M., & Chan, C. L. (2014). Managing stress and anxiety through qigong exercise in healthy adults: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. BMC Complementary and Alternative Medicine, 14(1), 1-9. https://doi.org/10.1186/1472-6882-14-8