Sağlıklı Gençlerde El, Göz ve Ayak Dominantlığı ile Motor Öğrenme Becerisi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2022, , 47 - 56, 31.12.2022

Bihter Akınoğlu , Halime Düdükçü , Kosar Mohammadi , Ayfer Ezgi Yılmaz , Canan Sayın Temur

https://doi.org/10.51538/intjourexerpsyc.1140383

Cited By: 2

Öz

Dominantlık durumunun genetik ve çevresel faktörler arasındaki çok yönlü etkileşimle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Motor öğrenme ise hareket yeteneğinde tecrübe veya pratikle oluşan kalıcı değişimleri içeren bir süreci ifade eder. Bu çalışmanın amacı sağlıklı gençlerde el göz ve ayak dominantlığı ile motor öğrenme becerisi arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmaya 107 sağlıklı genç birey dahil edildi. Ayrıca veri toplamak için “Edinburg El Tercih Anketi”, “Yenilenmiş Waterloo Ayak Tercihi Anketi”, “Miles ve Ports Lateralizasyon Testi” ve “İz Sürme Testi” kullanıldı. Dominant olan gözlerin karşılaştırılması Mann-Whitney U testi kullanılarak; dominant olan el ve ayakların karşılaştırılması Kruskal-Wallis H testi kullanılarak incelendi. Dominant olan el, göz ve ayaklar arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla logaritmik doğrusal model uygulanarak; ana etkiler ve ikili etkileşimlerin önemli olduğu (p<0.001; p<0.01), üçlü etkileşimin önemli olmadığı belirlendi (p=0.993). Dominant olan el, ayak ve gözler arasında İz Sürme Testinin skorları açısından fark olmadığı belirlendi (p>0.05). Yapılan çalışma sonucunda sağlıklı gençlerde el, göz ve ayak dominantlığı ile motor öğrenme becerisi arasında ilişki olmadığı belirlendi. Bununla birlikte el dominantlığı ile ayak dominantlığı arasında ve göz dominantlığı ile ayak dominantlığı arasında ilişki olduğu; el dominantlığı ile göz dominantlığı arasında ilişki olmadığı belirlendi. Çalışmanın sonuçları el, ayak ve göz dominatlık durumunun motor öğrenmeyi etkilemediğini desteklemektedir.

Anahtar Kelimeler

Dominantlık, Dominantlık, el, göz, ayak, motor öğrenme

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

Araştırmaya katılım sağlayan Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi öğrencilerine teşekkür ederiz.

Investigation of the Relationship Between Hand, Eye and Foot Dominance and Motor Learning Skills in Healthy Youth

Öz

It is thought that the state of dominance arises from the multifaceted interaction between genetic and environmental factors. On the other hand, motor learning refers to a process that includes permanent changes in the ability to move with experience or practice. This study examines the relationship between hand, eye. and foot dominance and motor learning skills in healthy young people. 107 healthy young individuals were included in our study. In addition, “Edinburgh Hand Preference Questionnaire”, “Revised Waterloo Foot Preference Questionnaire”, “Miles and Ports Lateralization Test” and “Trace Making Test” were used to collect data. Comparison of dominant eyes was examined using the Mann-Whitney U test; Comparison of dominant hands and feet was examined using the Kruskal-Wallis H test. In order to determine the relationship between dominant hands, eyes, and feet a logarithmic linear model was applied; it was determined that main effects and binary interactions were significant (p<0.001; p<0.01), but triple interaction was not significant (p=0.993). It was determined that there was no difference between the dominant hand, foot, and eyes in terms of the scores of the trailing test (p>0.05). As a result of our study, it was determined that there was no relationship between hand, eye and foot dominance and motor learning skills in healthy young people. However, It was determined that there was a relationship between hand dominance and foot dominance, and between eye dominance and foot dominance; there was no relationship between hand dominance and eye dominance. The results of our study support that hand, foot and eye dominance does not affect motor learning.

Anahtar Kelimeler

Dominance,hand, eyes, foot, motor learning

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Agresti, A. (2003). Categorical data analysis. John Wiley & Sons.
• Aksu, D. D. (1992). 11-15 yaş grubu kız ve erkeklerde el tercihinin motor beceri öğrenme ile ilişkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Aktaş Altunay, S., Yılmaz, A. E., Bahçecitapar, M., & Bakacak Karabenli, L. (2021). SPSS ve R uygulamalı kategorik veri çözümlemesi. Seçkin Yayıncılık.
• Aliosmanoğlu, B., & Köçkar, Ç. (2014). Üniversite öğrencilerinde el tercihinin ve dominant gözün bazı hastalıklar ile ilişkisi. Europan Journal of Basic Medical Science. 4(3), 53-57. https://doi.org/10.15197/sabad.2.5.10
• Ayhan Durak, D. (2016). Sayısal ve sözel bölümlerde öğrenim gören üniversite öğrencilerinin el, ayak, göz, kulak ve çene lateralizasyonlarının belirlenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Balcı, A., Baysal, S., Kabak, B., Akınoğlu, B., Kocahan, T., & Hasanoğlu, A. (2021). Yüzücülerde el göz dominansı ile görsel reaksiyon sürelerinin karşılaştırılması. Spor Hekimliği Dergisi, 56(2), 081-085. https://doi.org/10.47447/tjsm.0498
• Bourassa, D. C., Mcmanus, I. C., & Bryden, M. P. (1996). Handedness and eye-dominance: A meta-analysis of their relationship. Laterality, 1(1), 5-34. https://doi.org/10.1080/713754206
• Cangöz, B. (2009). Türkçe ve İngilizce alfabe kullanımı genç ve yaşlı yetişkinlerin iz sürme testi (ist) puanlarını etkiler mi?. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 26(2), 49-59. https://dergipark.org.tr/tr/pub/huefd/issue/41209/506229
• Connolly B. H. (1983). Lateral dominance in children with learning disabilities. Physical Therapy, 63(2), 183-187. https://doi.org/10.1093/ptj/63.2.183
• Çemç, M. S. (2018). Elit boksörlerin ritim duyguları ile el tercihi, göz dominansı ve işitme süreleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Diedrichsen, J., Kornysheva, K. (2015). Motor skill learning between selection and execution. Trends Cognition Science, 19(4), 227-233. https://doi.org/10.1016/j.tics.2015.02.003
• Çağlar, M. B. (2016). Ortaokul öğrencilerinin çoklu zekâ kuramı ile el tercihi, göz dominansı ve işitme süreleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Gündoğan, N., Öğüş, E., & Şimşek, A. (2007). El tercihi ile dominant göz arasındaki ilişkinin farklı yöntemlerle incelendiği orijinal bir çalışma. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Science, 27(2), 155-163. https://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-el-tercihi-ile-dominant-goz-arasindaki-iliskinin-farkli-yontemlerle-incelendigi-orijinal-bir-calisma-47479.html
• Jones, L.F., Classe, J.G., Hester, M., & Harris, K. (1996). Association between eye dominance and training for rifle marksmanship: A pilot study. Journal of the American Optometric Association, 67(2), 73-76. https://europepmc.org/article/med/9120204
• Katz, A., & Westera, W. (2019). The effect of learner autonomy on motor learning: empirical study in dutch vocational education. International Journal of Self-Directed Learning, 16, 22-38. http://www.wwestera.nl/assets/files/physical-education.pdf
• Kocamaz, D., Uysal, S. A., Dinler, E., Badat, T., Turhan, B., & Yakut, Y. (2021). Effect of repeated movements on motion perception and motor learning of dominant and non-dominant upper extremity of healthy individuals. Bezmialem Science, 9(1), 3-8. https://doi.org/10.14235/bas.galenos.2020.3620
• Malatesta, G., Marzoli, D., Prete, & G., Tommasi, L. (2021). Human lateralization, maternal effects and neurodevelopmental disorders. Frontiers in Behavioral Neuroscience, 22,15:668520. https://doi.org/10.3389/fnbeh.2021.668520
• Mirelman,A., Maidan, I., Herman, T., Deutsch, J.E., Giladi, N., & Hausdorff, J.M. (2011). Virtual reality for gait training: can it ınduce motor learning to enhance complex walking and reduce fall risk in patients with parkinson's disease? The Journals of Gerontology: Series A, 66(2), 234-240. https://doi.org/10.1093/gerona/glq201
• Özdemir, B., & Soysal Acar, A. (2004). Yaşama farklı bir açıdan bakış: Sol elim. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 13(4), 131-133. https://www.ttb.org.tr/STED/sted0404/index.pdf
• Özsu, M. S. (2006). Basketbol becerilerinde kullanılan el ve ayak tercihi ile dominant el ve ayak ilişkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Pençe, S. (2000). Serebral lateralizasyon. Van Tıp Dergisi, 7(3), 120-125. https://vantipderg.org/jvi.aspx?un=VTD-29050&volume=7&issue=3
• Sokołowska, B. (2021). A novel virtual reality approach for functional lateralization in healthy adults. Brain Research, 1766(1), 147537. https://doi.org/10.1016/j.brainres.2021.147537
• Spampinato, D., & Celnik, P. (2021) Multiple motor learning processes in humans: defining their neurophysiological bases. Neuroscientist, 27(3), 246-267. https://doi.org/10.1177/1073858420939552
• Tülin, A., & Ünver, Ş. (2019). Amatör basketbolcularda dominant ve non-dominant el top sürme sürelerinin karşılaştırılması. Sport Sciences, 14(4), 33-39. https://dergipark.org.tr/en/pub/nwsaspor/issue/49792/566650
• Usluer, Ş. N. (2021). Düzeltici egzersizlerin fonksiyonel hareket tarama testi ve motor beceri üzerine etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
• Uysal, S.A., Ekinci, Y., Çoban, F., & Yakut, Y. (2019). Edinburgh el tercihi anketi Türkçe güvenirliğinin araştırılması. Journal of Exercise Therapy and Rehabilitation, 6(2), 112-118. https://dergipark.org.tr/en/pub/jetr/issue/48176/474884
• Van Melick, N., Meddeler, B.M., Hoogeboom, T.J., Nijhuis-Van Der Sanden, M.W.G., & Van Cingel, R.E.H. (2017). How to determine leg dominance: the agreement between self-reported and observed performance in healthy adults. Plos One, 12(12), E0189876. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0189876
• Yaprak, M., Taşkınalp, O., & Toksöz, İ. (1995). Futbolcularda ekstremite çevreleri, deri kıvrım kalınlıkları ve el ve ayak tercihleri. Balkan Medical Journal, 12(1,2,3), 49-50. https://dergipark.org.tr/en/pub/bmj/issue/3724/49569
• Yazıcı, A.G., Özdemir, K., & Engin, A.O. (2020). Sağlak ve solak sporcuların problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Egzersiz Psikolojisi Dergisi, 2(2), 67-74. https://dergipark.org.tr/en/pub/intjourexerpsyc/issue/59147/846028