Bireysel ve Takım Sporcularının Helikopter Ebeveyn Algılarının Belirlenmesi ve Karşılaştırılması

Yıl 2024, , 25 - 36, 30.06.2024

Ebru Olcay Karabulut

https://doi.org/10.51538/intjourexerpsyc.1465312

Öz

Bu çalışma bireysel ve takım sporları ile uğraşan sporcuların helikopter ebeveyn algılarının belirlenmesini ve karşılaştırılmasını amaçlayan tarama modelli bir çalışmadır. Araştırmanın çalışma grubunu, kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen, Ankara ilindeki farklı spor branşlarında lisansa sahip olan 16-19 aralığında 111 (%42) kadın, 153 (%58) erkek toplam 264 gönüllü sporcu oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Yılmaz tarafından geliştirilen “Algılanan Helikopter Ebeveyn Tutum Ölçeği (AHETÖ)” kullanılmıştır. Veriler yüz yüze toplanmıştır. Verilerin normal dağılıma uygunluğu çarpıklık-basıklık değerleri incelenerek bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü ANOVA analizleri kullanılmış, yaş ve spor yılı değişkenleri için ise Pearson Korelasyon analizi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, bireysel ve takım sporları ile uğraşan sporcuların helikopter ebeveyn tutum algılarının normal düzeyde olduğu, ebeveyn tutumu algılarına cinsiyet, anne eğitim, algılanan ekonomik düzey, akademik başarı ve yaş değişkeninin etkisi olduğu, okul türü, baba eğitim durumu ve spor yılı değişkenlerinin ise etkisinin olmadığı bulgularına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ebeveyn tutumu, helikopter ebeveyn, sporcu

Determination and Comparison of Helicopter Parent Perceptions of Individual and Team Athletes

Öz

This survey modeled study aims to determine and compare helicopter parents’ perceptions of athletes engaged in individual and team sports. The study group of the research consisted of 264 volunteer athletes, 111 (% 42) females and 153 (%58) males, in the range of 16-19, who have licenses in different sports branches in Ankara, selected by convenience sampling method. The "Perceived Helicopter Parent Attitude Scale (HPAS)" developed by Yılmaz was used as a data collection tool. The data were collected face-to-face. The suitability of the data for normal distribution was examined by Skewness and Kurtosis values. Independent Sample T-Test and One-Way ANOVA analyses were used, and Pearson Correlation analysis was applied to the age and years of the sport variables. As a result of the research, it was found that the helicopter parental attitude perceptions of athletes engaged in individual and team sports were at an average level; the variables of gender, mother's education, perceived economic level, academic achievement, and age effected on parental attitude perceptions, and the variables of school type, father's education level and years of sport had no effect.

Anahtar Kelimeler

parent perceptions, helicopter parent, athlete

Kaynakça

• Ağdemir, S. (1991). Aile ve Eğitim. Aile ve Toplum, 1(1), 1-4. https://dergipark.org.tr/tr/download/article file/198056
• Ağılönü, Ö. (2014). Farklı spor branşlarıyla uğraşan sporcuların hayal etme ve problem çözme becerilerinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Muğla Sıtkı Kocaman Üniversitesi.
• Artır, K. E. (2022). Helikopter ebeveyn tutumu ile yetişen annelerin kendi öz yeterlilik inançları ile çocuklarının öz düzenleme becerileri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi [Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi.
• Aykora, A. F., & Dinçer, U. (2022). Spor bilimlerinde öğrenim gören lisans öğrencilerinin spora bağlılık düzeyleri ve akademik başarılarının incelenmesi. Uluslararası Dağcılık ve Tırmanış Dergisi, 5(1), 1-8. http://dergi.tdf.gov.tr/en/download/article-file/2493889
• Avcı, S. Ç. & Şatır, D. G. (2020). Yeni Bir Kavram: Helikopter ebeveynlik. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 3(2), 163-168. https://doi.org/10.38108/ouhcd.738884
• Berger, P. L., & Luckmann, T. (2008). Gerçekliğin sosyal inşası/ Bir bilgi sosyolojisi incelemesi. Paradigma Yayıncılık, 70-74.
• Bradley-Geist, J. C. & Olson-Buchanan, J. B. (2014). Helicopter parents: An examination of the correlates of over-parenting of college students. Education and Training, 56(4), 314-328. https://doi.org/10.1108/ET-10-2012-0096
• Bristow, J. (2014). The double bind of parenting culture: Helicopter parents and cotton wool kids. Parenting Culture Studies: Springer, 200-215.
• Buyrukoğlu, E., Tanir, H., Özdemir, M. & Karagöz, S. (2024). Futbol, Voleybol ve Basketbol branşlarında aktif olarak yer alan amatör sporcuların algılanan başarı motivasyonu ile ebeveyn tutumlarının incelenmesi, The Online Journal of Recreation and Sports (TOJRAS), 13(2), 172-183. https://doi.org/10.22282/tojras.1435804
• Canan, F., & Ataoğlu, A. (2010). Anksiyete, depresyon ve problem çözme becerisi algısı üzerine düzenli sporun etkisi. Anatolian Journal of Psychiatry, 11(38), 38-43. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/99995/
• Checa, P., & Abundis-Gutierrez A. (2017). Parenting and temperament influence on school success in 9-13 year olds. Frontiers in Psychology, 8, 543. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00543
• Cui, M., Allen, J. W., Fincham, F. D., May, R. W., & Love, H. (2019). Helicopter parenting, self-regulatory processes, and alcohol use among female college students. Journal of Adult Development, 26(2), 97–104. https://doi.org/10.1007/s10804-018-9301-5
• Demir, K., & Duman, S. (2019). Bireylerin spor yapma durumlarıyla, benlik saygıları ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkisinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(4), 437-449. https://doi.org/10.31680/gaunjss.567126
• Duygulu, S. (2018). Yeni nesil ebeveynlik ve helikopter aileler. Destek Yayınları.
• Erdoğan, G. (2013). 13-18 yaş obez tanısı almış ergenlerin anne-baba tutumu ve sosyal fizik kaygı ile ilişkisinin normal ergenlerle karşılaştırılması [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi.
• Eunjoo, J., Woosang, H., Seonghee, K., Hyelim, S., Yue, Z., & Zhenqiang Z., (2019). Relationships among helicopter parenting, self-efficacy, and academic outcome in American and South Korean College students, Journal of Family Issues, 40(18), 2849-2870. https://doi.org/10.1177/0192513X19865297
• Erkal, M. (1982). Sosyolojik açıdan spor. Filiz Kitapevi.
• Fingerman, K. L., Cheng, Y., Wesselmann, E. D., Zarit, S., Furstenberg, F., & Birditt, K. S. (2012). Helicopter parents and landing pad kids: Intense parental support of grown children. Journal of Marriage and Family, 74, 880-896. https://doi.org/10.1111/j.1741-3737.2012.00987.x
• Ganaprakasam, C., Davaidass, K. S. & Muniandy, S. C. (2018). Helicopter parenting and psychological consequences among adolescent. International Journal of Scientific and Research Publications, 8(6), 378-382. http://doi.org/10.29322/IJSRP.8.6.2018.p7849
• Gençer, G. B. (2020). Ergenlerde algılanan helikopter ebeveyn tutumunun, depresyon ve anksiyete ile ilişkisinin incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi] İstanbul Okan Üniversitesi.
• Givertz, M, & Segrin, C. (2014). The association between overinvolved parenting and young adults’ self-efficacy, psychological entitlement and family communication. Communication Research, 41(8), 1111-1136. http://doi.org/10.1177/0093650212456392
• Gude, K. (2014). College Students and their Helicopter Parents: a Recipe for Stress. http://www.huffingtonpost.com/karl-gude/ parents-the-worst-kind-of_b_5097971.html
• Harper, C. E., Sax, L. J. & Wolf, S. (2012). The role of parents in college students’ sociopolitical awareness, academic, and social development. Journal of Student Affairs Research and Practice, 49(2), 137–56. https://doi.org/10.1515/jsarp-2012-6147
• Hunt, J. (2008). Make room for daddy and mommy: Helicopter parents are here. The Journal of Academic Administration in Higher Education, 4(1), 9-11. https://www.jwpress.com/Journals/JAAHE/BackIssues/JAAHE-Spring-2008.pdf#page=17
• Spor254. (2023). Takım sporu yapmanın faydaları nelerdir? https://spor264.com.tr/foto/15511656/takim-sporu-yapmanin-faydalari-nelerdir?2 Kahraman, S. (2011). Çocukların algıladıkları ebeveyn tutumlarının sigara algıları üzerine etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Kantrowitz, B. & Tyre, P. (2006). The fine art of letting go. Newsweek http://www.usc.edu/student-affairs/parents/images/TheFineArtofLettingGo.pdf
• Karabulut, E. O., & Ulucan, H. (2011). Yetiştirme yurdunda kalan öğrencilerin problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi Kırşehir ili örneği. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 227-238. https://dergipark.org.tr/en/pub/kefad/issue/59498/855253
• Karakaya, I., Coşkun, A., & Ağaoğlu, B. (2006). Yüzücülerin depresyon, benlik saygısı ve kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7(3), 162-166. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/68011/
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar-ilkeler-teknikler. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kelly, L., Duran, R. L. & Miller-Ott, A. E. (2017) Helicopter parenting and cell-phone contact between parents and children in college. Southern Communication Journal, 82(2), 102-114. https://doi.org/10.1080/1041794X.2017.1310286
• Kim, S. Y., Wang, Y., Orozco-Lapray, D., Shen, Y. & Murtuza, M. (2013). Does ‘Tiger Parenting’ exist? Parenting profiles of Chinese Americans and adolescent developmental outcomes. Asian American Journal of Psychology, 4(1), 7-18. https://doi.org/10.1037/a0030
• Konter, E. (2004). Antrenörlük ve takım psikolojisi, Palme Yayıncılık, 85-88.
• Kouros, C. D., Pruitt, M. M., Ekas, N. V., Kiriaki, R., & Sunderland, M. (2017). Helicopter parenting, autonomy support, and college students’ mental health and well-being: The moderating role of sex and ethnicity. Journal of Child and Family Studies, 26(3), 939-949. https://doi.org/10.1007/s10826-016-0614-3
• Kwon, K., & Yoo, G. A. (2017). Does Culture matter? A Qualitative inquiry of Helicopter Parenting in Korean American College Students. Journal of Child and Family Studies, 26(7), 1979-1990. https://doi.org/10.1007/s10826-017-0694-8
• Kwon, K.A., Yoo, G., & Bingham, G.E. (2016). Helicopter parenting in emerging adulthood: Support or barrier for Korean college students‟ psychological adjustment? Journal of Child and Family Studies, 25(1), 136–145. https://doi.org/10.1007/s10826-015-0195-6
• Lamborn, S. D., & Groh, K. (2009). A four-part model of autonomy during emerging adulthood: Associations with adjustment. International Journal of Behavioral Development, 33(5), 393-401. https://doi.org/10.1177/01650254409338440
• Loftis, L. (2014). Things we don’t discuss about helicopter parenting but should. The Federalist. http://thefederalist.com/2014/04/17/9-things-we-dont-discuss-about-helicopter-parentingbut-should
• Lotfi, S., Meydan, S., & Erbaş, K. (2020). Investigation of the effects of perceived helicopter mother attitude on self-esteem and negative problem orientation in University students. Archives of Health Science and Research, 7(3), 231-7. https://doi.org/10.5152/ArcHealthSciRes.2020.19045
• McAuley, E., Mihalko, S. L., & Bane, S. M. (1997). Exercise and self-esteem in middle-aged adults: Multidimensional relationships and physical fitness and self-efficacy influences. Journal of Behavioral Medicine, 20, 67-83. https://link.springer.com/article/10.1023/A:1025591214100
• Odenweller, K. G., Booth-Butterfield, M. & Weber, K. (2014). Investigating helicopter parenting, family environments, and relational outcomes for millennials. Communication Studies, 65(4), 407-425. https://doi.org/10.1080/10510974.2013.811434
• Okray, Z. (2016). Helicopter parenting and related issues: Psychological well being, basic psychological needs and depression on university students. Current Research in Education, 2(3), 165-173. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/crd/article/view/5000199427
• Orhan, S., Elmas, L., Atıcı, A. R., Erbaş, M. K. & Karahan, M. (2023). Genç takım sporcularında anne-baba tutumları ile prososyal ve antisosyal davranışlar arasındaki ilişki: Kesitsel Araştırma. Türkiye Klinikleri J. Sports Sci, 5(3), 413-21. https://doi.org/10.1080/10.5336/sportsci.2023-97701
• Özbek, T. (2022). Bireylerin algılanan helikopter ebeveyn tutumları ile psikolojik iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Özel, E. & Zelyurt, H. (2016). Anne baba eğı̇tı̇mı̇nı̇n aile çocuk ı̇lı̇şkı̇lerı̇ne etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 16(36), 9-34. http://dx.doi.org/10.21560/spcd.60151
• Padilla-Walker, L. M., & Nelson, l. J. (2012). Black hawk down? Establishing helicopter parenting as a distinct construct from other forms of parental control during emerging adulthood. Journal of Adolescence. 35(5), 1177-1190. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2012.03.007
• Pehlivan, Z. (2013). Helikopter aileler. https://tedmem.org/memnotlari/degerlendirme/helikopter-aileler Segrin, C., Woszidlo, A., Givertz, M., Bauer, A., & Murphy, M. T. (2012). The association between parent–child communication and entitlement and adaptive traits in adult children. Family Relations, 61, 237–252. https://doi.org/10.1111/j.1741- 3729.2011.00689.x
• Sezer, Ö. (2010). Ergenlerin kendilik algılarının anne baba tutumları ve bazı faktörlerle ilişkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 1-19
• Shoup, R., Gonyea, R. M. & Kuh, G. D. (2009). Helicopter parents: Examining the impact of highly involved parents on student engagement and educational outcomes. 49th Annual Forum of the Association for Institutional Research, Atlanta, Georgia. http://cpr.indiana.edu/uploads/AIR%202009%20Impact %20of%20Helicopter%20Parents.pdf
• Turan, F. D., Yılmaz, R., Işık, M., Öngün, M., Kayabaşı, K., Amaç, E., & Soylu İ. (2024). Bireylerin algıladıkları helikopter ebeveyn tutumlarının yordayıcısı olarak ebeveynleşme durumları. Akdeniz Nursing Journal, 2(3), 88-9. https://doi.org/10.59398/ahd.1374219
• Van Ingen, D. J., Freiheit, S. R., Steinfeldt, J. A., Moore, L. L., Wimer, D. J., Knutt, A. D., & Roberts, A. (2015). Helicopter parenting: The effect of an overbearing caregiving style on peer attachment and self-efficacy. Journal of College Counseling, 18, 7–20. https://doi.org/10.1002/j.2161-1882.2015.00065.x
• Yetim, A. (2000). Sporun sosyal görünümü. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 63-72. https://dergipark.org.tr/en/pub/gbesbd/issue/27963/298406
• Yılmaz, H. (2019). İyi ebeveyn, çocuğu için her zaman her şeyi yapan ebeveyn değildir: Algılanan Helikopter Ebeveyn Tutum Ölçeği (AHETÖ) Geliştirme Çalışması. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 3(1), 3-31 https://doi.org/10.24130/eccd-jecs.1967201931114
• Yılmaz, H. (2020). Türkiye’de helikopter ebeveynlik eğilimi ve helikopter ebeveynlerin demografik özellikleri. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 20(46), 133-160. https://doi.org/10.21560/spcd.v20i54504.540233
• Yılmaz, H., & Büyükcebeci A. (2019). Bazı pozitif psikoloji kavramları açısından helikopter ebeveyn tutumlarının sonuçları. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 9(54), 707-744. https://dergipark.org.tr/en/pub/tpdrd/issue/48897/623279
• Wilson, C. J., & Deane, F. P. (2012). Brief report: Need for autonomy and other perceived barriers relating to adolescents’ intentions to seek professional mental health care. Journal of Adolescence, 35(1), 233–237. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2010.06.011