Kış Sporu İle Uğraşan Sporcuların Psikolojik Becerilerinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 24 - 32, 31.12.2019

Muhammed Emir Yıldız Süleyman Erim Erhan

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinde ve farklı bölümlerinde öğrenim gören, elit olan ve elit olmayan sporcuların psikolojik beceri düzeylerinin değerlendirilmesidir. Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinde eğitim gören, elit olan ve elit olmayan sporcuların psikolojik beceri düzeylerinin değerlendirilmesi için çalışmaya farklı spor branşları ile ilgilenen 80 kadın ve 121 erkek olmak üzere toplamda 201 sporcu gönüllü olarak katılmıştır.
Araştırma tarama modelindedir ve çalışmada veri toplama aracı olarak iki bölümden oluşan anket kullanılmıştır. Demografik özelliklerle ilgili sorular ilk bölümde, Smith R, Schutz R,Smoll F ve Ptacek J (1995) tarafından geliştirilen, Erhan ve ark. (2015) tarafından Türkçeye uyarlanan “Sporcuların Psikolojik Becerilerini Değerlendirme Ölçeği’’ ise ikinci bölümde kullanılmıştır. Araştırmaya katılan sporculardan elde edilen bilgiler SPSS 20.0 yardımıyla analiz edilmiştir.
Yapılan çalışmada araştırmaya dahil olan katılımcıların uygulanan ölçeğin cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılıklar bulunmamıştır.(p< 0.05) Ancak bu çalışmanın diğer değişkeni olan temas durumda ise zorluklarla baş edebilme (.002), öğrenmeye açık olabilme (.001), konsantrasyon (.024), güven ve başarı motivasyonu(.031), hedef belirleme ve mental hazırlık (.000), baskı altında iyi performans gösterebilme (.000), alt boyutlarında anlamlı farklılık bulunmuştur. Benzer bir şekilde bir başka değişken olan spor düzeyinde de zorluklarla baş edebilme (.002), öğrenmeye açık olabilme (.000), konsantrasyon (.000), güven ve başarı motivasyonu (.000), hedef belirleme ve mental hazırlık (.000), baskı altında iyi performans gösterebilme (.000) anlamlı farklılık bulunmuştur. (p = 0.02)Psikolojik beceri değerlendirme ölçeğinin bütün alt boyutları arasında yapılan spor türü değişkenine göre anlamlı farklılıklar bulunmuştur (p = 0.02).

Anahtar Kelimeler

psikolojik beceri, kendine güven, konsantrasyon, hedef

Examining the Psychological Skills of Athletes Relating with Winter Sports

Öz

The aim of this study is to evaluate the psychological skill levels of elite and non-elite athletes who are studying in various departments of different universities in Turkey. The population of the study is comprised of elite and non-elite athletes who are studying in various universities in Turkey. The sampling of the study consists of 201 students, including 80 females and 121 males.
In the study, a data collection was used tool in the form of a survey comprised of 2 sections. In the first section, questions related to demographic characteristics; in the second section, “Athletic Psychological Skills Inventory” developed by Smith R. Schutz, R. Smoll F and Ptacek J (1995) and adapted into Turkish with validity and reliability by Erhan., et al. (2015) were used. IBM SPSS Statistics v20.0 software statistical were used on the data obtained from the respondents.
Significant differences weren't found in the gender variables of the participants in the study..(p< 0.05) However, according to the contact variable the ability to cope with difficulties (.002), be open to learning (.001), concentration (.024), confidence and success motivation (.031), goal setting and mental preparation (.000), good performance under pressure (.000), significant differences were found in the sub-dimensions. Also at the sports level to cope with difficulties (.002), be open to learning (.000), concentration (.000), trust and success motivation (.000), goal setting and mental preparation (.000), perform well under pressure (.000) significant difference was found. (p = 0.02) There were significant differences between all sub-dimensions of psychological skill assessment scale according to the type of sport. (p = 0.02).

Anahtar Kelimeler

psychological skill, self-confidence, concentration, goal

Kaynakça

• Ahsen A. (1984). The triple code model for imagery and psychophysiology. Journal of Mental Imagery, 8:15-42.
• Akarçeşme, C. (2004). Voleybolda müsabaka öncesi durumluk kaygı ile performans ölçütleri arasındaki ilişki. GÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Alisinanoğlu, F., & Ulutaş, İ. (2003). Çocukların kaygı düzeyleri ile annelerinin kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 28(128).
• Cevizci, A. (2005). Felsefe Sözlüğü. 6. Baskı, İstanbul Paradigma Yayınları.
• Cüceloğlu, D. (1991). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Duda, LJ. (1992). Motivation in sports settings: A goals perspective approach. G. C. Roberts (der.) Motivation and sport and exercise, Champaign, Illionis: Human Kinetics. 1992: 57-91.
• Efe, M., Öztürk, F., Koparan, Ş., & Şenışık, Y. (2008). 14-16 yaş grubu erkeklerde voleybol çalışmalarının sosyal yetkinlik beklentisi ve atılganlık üzerine etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 69-77.
• Erhan, S. E., Bedir, D., Güler, M. Ş., & Ağduman, F. (2015). Sporcuların psikolojik becerilerini değerlendirme ölçeğinin Türkçe geçerlilik güvenirlik çalışması. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 59-71.
• Fletcher, D., & Hanton, S. (2003). Sources of organizational stress in elite sports performers. The sport Psychologist, 17(2), 175-195.
• Güler, MŞ. (2015). Farklı branşlarda spor yapan bireylerin mental yeteneklerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Gümüş, M. (2002). Profesyonel futbol takımlarında puan sıralamasına göre durumluk kaygı düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Karagözoğlu, C. (2005). Sporda psikolojik destek. Morpa Kültür yayınları.
• Koç H. (2004). Profesyonel Futbolcularda Durumluk Kaygı Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Konter, E. (1998). Psikolojik Hazırlığın Teori ve Pratiği. Bağırgan Yayınevi, Ankara.
• Koruç, Z., & Bayar, P. (1990). Kitle sporu ve spor psikolojisi. Spor Ahlaki ve Spor Felsefesine Yeni Yaklaşımlar Sempozyomu, İstanbul Üniversitesi, 115-118.
• Krane, V., & Williams, J. M. (1994). Cognitive anxiety, somatic anxiety, and confidence in track and field athletes: The impact of gender, competitive level and task characteristics. International Journal of Sport Psychology.
• Smith, R. E., Schutz, R. W., Smoll, F. L., & Ptacek, J. T. (1995). Development and validation of a multidimensional measure of sport-specific psychological skills: The Athletic Coping Skills Inventory-28. Journal of sport and exercise psychology, 17(4), 379-398.
• Syer, J., & Connolly, C. (1989). Sporting body, sporting mind: An athlete's guide to mental training. Prentice Hall Direct.
• Tavacıoğlu, L. (1999). Spor psikolojisi: bilişsel değerlendirmeler. Bağırgan Yayınevi, Ankara, 33-57.
• Vaněk, M., & Cratty, B. J. (1970). Psychology and the superior athlete. Macmillan.
• Vealey, R. S., Garner-Holman, M., Hayashi, S. W., & Giacobbi, P. (1998). Sources of sport-confidence: Conceptualization and instrument development. Journal of Sport and Exercise psychology, 20(1), 54-80.
• Weinberg, R., & Gould, D. (2003). Foundations of sport and exercise psychology: Human Kinetics. Champaign, II.
• Woodman, T., & Hardy, L. (2001). A case study of organizational stress in elite sport. Journal of applied sport psychology, 13(2), 207-238.