FUTBOLCULARIN GENEL ÖZ YETERLİK DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 28 - 37, 01.06.2017

Şehmus Aslan

Öz

Bu çalışmanın
amaçları futbolcuların genel öz-yeterlik inanç düzeylerini incelemek ve farklı
yaş gruplarındaki futbolcuların öz-yeterlik inanç düzeylerini
karşılaştırmaktır. Araştırma grubunu bölgesel
amatör lig grubu takımlarında oynayan 17-43 yaş aralığındaki (24,39±4,817) 207
futbolcu oluşturmuştur. Futbolcular yaşlarına göre iki gruba (Grup I: 17-25 ve
Grup II: 26-43) ayrılmışlardır. 
Çalışmada veri toplama aracı olarak Sherer ve arkadaşları (1982)
tarafından geliştirilen, Bosscher ve Smit (1998) tarafından yeniden düzenlenen
12
maddelik “Genel Öz Yeterlik Ölçeği (GÖYÖ)” kullanılmıştır. Tarakcı (2009)
tarafından Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılmıştır. Ölçek inisiyatif, gayret, ve ısrarcılık olmak üzere üç alt boyuta
sahiptir. Verilerin analizi nonparametrik test olan “Mann-Whitney U Testi” ile
incelenmiştir. Bulgularımız futbolcuların GÖYÖ alt boyutlarından inisiyatif ortalama puanının gayret ve ısrarcılık
alt boyutları ortalamalarından daha yüksek olduğu göstermiştir. Yaş grupları
karşılaştırıldığında ise 26-43 yaş grubundaki
futbolcuların ısrarcılık alt boyut puanlarının 17-25 yaş futbolcularına göre daha yüksek olduğu (p<0.05), inisiyatif
ve gayret alt boyutları, açısından
fark olmadığı saptanmıştır (p>0.05). Çalışmamızın sonuçları futbolcularda genel öz-yeterliliğinin orta
düzeyde olduğu ve genel öz-yeterliliğinin ısrarcılık alanının yaştan etkilendiğini düşündürmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Öz-yeterlik, sporcu, futbol, yaş

Kaynakça

• 1. Aşkar P. ve Umay A. (20019). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencelerinin bilgisayarla ilgili öz-yeterlik algısı, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21: 1-8.
• 2. Aypay A. (2010). Genel Öz Yeterlik Ölçeğinin GÖYÖ Türkçe’ye Uyarlama Çalışması, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,11(2), 113-131.
• 3. Balaguer I., Duda L.J., Atienza L.F., & Mayo C. (2002). Situational and dispositional goals as predictors of perceptions of individual and team improvement, satisfaction and coach ratings among elite female handball teams, Psychology of Sport and Exercise 3, 293–308.
• 4. Bandura A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• 5. Bandura A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
• 6. Bandura A. (2000). Exercise of human agency through collective efficacy, Current Directions in Psychological Science, 9, 75-78.
• 7. Benzer F. (2011). İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Öz Yeterlik Algılarının Analizi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• 8. Blecharz J., Luszczynska A., Tenenbaum G., Scholz U., & Cieslak R., (2014). Self-Efficacy Moderates but Collective Efficacy Mediates between Motivational Climate and Athletes’ Well-Being, Applied Psychology: Health and Well-Being, 6(3), 280–299.
• 9. Bosscher R.J., Smit J.H. (1998). Confirmatory factor analysis of the General Self-Efficacy Scale, Behaviour Research and Therapy, 36, 339-343.
• 10. Brink E., Alsén P., Herlitz J., Kjellgren K.,& Cliffordson C. (2012). General self-efficacy and health-related quality of life after myocardial infarction, Psychology, Health & Medicine, 17(3), 346-355.
• 11. Chen G., Gully M.S., & Eden D. (2001). Validation of a New General Self-Efficacy Scale, Organizational Research Methods; 4; 62.
• 12. Diener E., Oishi S., & Lucas R.E. (2003). Personality, culture, and subjective well-being: Emotional and cognitive evaluations of life. Annual Review of Psychology, 54, 403-425.
• 13. Feltz D.L., Short S.E., & Sullivan P.J. (2008). Self-efficacy in sport: Research and strategies for working with athletes, teams, and coaches. Champaign, IL: Human Kinetics.https://books.google.com.tr/books?hl=en&lr=&id=nAuJ0CxA2SwC&oi=fnd&pg=PR10&ots=uOhMW8GuMm&sig=zcGFlPMBeAYqpT75FDgLevAdSxk&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false , Erişim tarihi, 26.02.2017.
• 14. Luszczynska A., Scholz U., & Schwarzer R. (2005). The General Self-Efficacy Scale: Multicultural Validation Studies. The Journal of Psychology, 139(5), 439-457.
• 15. Luszczynska A., Gutierrez-Dona B., & Schwarzer R. (2005). General Self-Efficacy in Various Domains of Human Functioning: Evidence From Five Countries. International Journal of Psychology, 40(2): 80-89.
• 16. Myers N.D., Payment C., & Feltz D.L. (2004). Reciprocal relationships between collective efficacy and team performance in women's ice hockey. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 8, 182-195.
• 17. Nicholls A.R., Polman R.C.J., Levy A.R., & Hulleman J. (2012). An explanation for the fallacy of facilitative anxiety: stress, emotions, coping, and subjective performance in sport. International Journal of Sport Psychology, 43(4), 273-293.
• 18. Öcal H. ve Aydın O. (2009). Spor takımlarında kolektif yeterlik, öz-yeterlik ve sargınlık algıları ile başarı algı ve beklentileri arasındaki ilişkiler, Edebiyat Fakültesi Dergisi, 26 (2); 155-174.
• 19. Scherbaum C.A., Cohen-Charash Y., & Kern M.J. (2006). Measuring General Self Efficacy: A Comparison of Three Measures Using Item Response Theory. Educational and Psychological Measurement, 66(6), 1047-1063.
• 20. Tarakcı A.U. (2009). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Türk Özel Sektör Yöneticilerinin Çatışmaları Çözmede Kullandıkları Stiller ve Bu Stillerin Öz Yeterlilik Algılamasıyla İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir.
• 21. Usher L.E., Pajares F. (2008). Sources of Self-Efficacy in School: Critical Review of the Literature and Future Directions, Review of Educational Research, 78(4), 751–796.
• 22. Uysal İ. ve Kösemen S. (2013). Öğretmen adaylarının genel öz-yeterlik inançlarının incelenmesi Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 25; 217-226.
• 23. Valovich McLeod T.C, Register-Mihalik J.K. (2011). Clinical Outcomes Assessment for the Management of Sport-Related Concussion. J Sport Rehab; 20(1), 46 -60.
• 24. Vealey R.S. (1986). Conceptualizations of sport confidence and competitive orientation: preliminary investigation and instrument development. Journal of Sport Psychology, 8, 221–246.
• 25. Yıldırım F. ve İlhan Ö.İ. (2010). Genel Özyeterlilik Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması, Türk Psikiyatri Dergisi, 21(4), 301-308.