ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE FARKLI ÖLÇÜM YÖNTEMLERİNE GÖRE OBEZİTE PREVALANSI

Yıl 2017, Cilt 4, Sayı 2, 20 - 33, 01.10.2017

Özkan IŞIK İrfan YILDIRIM Yunus YILDIRIM Şeniz KARAGÖZ Yasin ERSÖZ İlkay DOĞAN

Öz

Bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin obezite durumlarını, Beden Kütle İndeksi,  Bioelektirk impedans ve bel çevre ölçüm yöntemlerine göre tespit ederek, farklı ölçüm metotlarına göre elde edilen sonuçları değerlendirmektir. Bu çalışmanın örneklemini Afyon Kocatepe Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulunda öğrenim gören 209 kadın, 173 erkek toplam 382 öğrenci oluşturmuştur. Öğrencilerin Afyon Kocatepe Üniversite Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu fizyoloji laboratuarında boy uzunluğu, vücut ağırlığı, bel çevresi, kalça çevresi, Beden kütle indeksi ve Bioelektirk İmpedans Analizörü ile vücut analizleri ölçüldü. Elde edilen veriler SPSS paket programında değerlendirildi. İstatistiksel analiz olarak tanımlayıcı istatistiklerden, yüzde, frekans ve aritmetik ortalamalardan yararlanıldı. Sonuç olarak; üniversite öğrencilerinin beden kütle indeksi değerlerine göre kadınların %24,87’sinin, erkeklerin %33,53’ünün aşırı kilolu ve obez oldukları, biyoelektrik impedans sonuçlarına göre kadınların %30’unun kilolu ve obez; erkeklerin ise 20,23’ünün kilolu ve obez oldukları; bel çevre ölçümlerine göre kadınların %40,67’sinin, erkeklerin ise %20,81’inin obezite kriteleri için riskli ve yüksek riskli grup içerisinde yer aldıkları belirlenmiştir. Bu sonuçlar obezite tanı ve değerlendirmede beden kütle indeksi, biyoelektirk impedans ve bel çevre ölçümlerinin farklı sonuçların ortaya koyduğu belirlenmiştir. Bu bağlamda obezite risk değerlendirmesinde beden kütle indeksi ile birlikte biyoelektirk impedans ve bel çevre ölçümlerinin birlikte kullanılmasının daha objektif sonuçlar vereceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Obezite, Bioelektrik Impedans, Beden Kütle İndeski

Kaynakça

• Akbulut G; Özmen M ve Besler T. (2007). Çağın Hastalığı Obezite, TUBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi, 2(7), 2-15.
• Akman M., Budak, Ş., Kendir, M.(2004). Genel dahiliye Polikliniğine Başvuran Hastalarda Obezite Sıklığı ve İlişkili Sağlık Problemleri. Marmara Medical Journal, 17(3), 113-120.
• Aktaş, D., Öztürk, F. N., & Kapan, Y. (2015). Adölesanlarda obezite sıklığı ve etkileyen risk faktörleri, beslenme alışkanlıklarının belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 14(5), 406-412.
• Arslan, M., Başkal, N., Çorakçı, A., Görpe, U., Korugan, Ü., Orhan, Y., ... & Özer, E. (1999). Ulusal Obezite Rehberi, Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği Yayını.
• Atar, A. (2005). Obezlerde plazma lipid düzeyleri ile antropometrik ölçümler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Aile hekimliği uzmanlık tezi, TC Sağlık Bakanlığı Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Aile Hekimliği Koordinatörlüğü. İstanbul.
• Björntorp, P. (2001). International Texbook of Obesity. England: John Wiley & Sons.
• Bray, G. A. (1989). Classification and evaluation of the obesities. Medical Clinics of North America, 73(1), 161-184.
• Çetin, İ., Muhtaroğlu, S., Yılmaz, B., & Kurtoğlu, S. (2015). Biyoelektrik impedans analiz metodu ile obez çocuklarda cinsiyete göre vücut bileşimlerinin segmental olarak değerlendirilmesi. Dicle Medical Journal/Dicle Tip Dergisi, 42(4), 449-454.
• Doğan, İ ve Doğan, N (2014). Parametrik olmayan istatistiksel yöntemler, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Erden, S. (2001). Poliklinik hastalarında obezite sıklığı ve klinik özellikleri. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 64(4), 249-254.
• Ergün, A., Erten, S.F. (2004). Öğrencilerde Vücut Kitle İndeksi ve Bel Çevresi Değerlerinin İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 57(2), 57-61.
• Ergüven, M., Koç, S., İşgüven, P., Yılmaz, Ö., Sevük, S., Yüksel, E. (2008). Obez adolesanlarda metabolik sendrom ve obezite gelişiminde rol oynayan risk faktörlerinin araştırılması. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 2(3), 5-10.
• Gülcan, E., Özkan, A. (2006). Obezite. D.P.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10, 185-194.
• Han, T. S., Sattar, N. ve Lean, M. (2006). ABC of obesity: assessment of obesity and its clinical implications. British Medical Journal, 333(7570), 695-698.
• James, P. T., Leach, R., Kalamara, E., & Shayeghi, M. (2001). The worldwide obesity epidemic. Obesity, 9(S11), 228-233.
• Jeukendrup, A., & Gleeson, M. (2010). Sport nutrition: an introduction to energy production and performance. United Kingdom: Human Kinetics.
• Klein, S., Allison, D. B., Heymsfield, S. B., Kelley, D. E., Leibel, R. L., Nonas, C., & Kahn, R. (2007). Waist circumference and cardiometabolic risk: a consensus statement from shaping America's health: Association for Weight Management and Obesity Prevention; NAASO, the Obesity Society; the American Society for Nutrition; and the American Diabetes Association. Obesity, 15(5), 1061-1067.
• Kokino, S., Özdemir, F., & Zateri, C. (2006). Obesity and Physical Modalities. Balkan Medical Journal, 23(1), 47-54.
• Lean, M. E. J., Han, T. S., & Seidell, J. C. (1998). Impairment of health and quality of life in people with large waist circumference. The Lancet, 351(9106), 853-856.
• Martelletti, P., Andreoli, A., Bernoni, R. M., Sabato, F. D., Bolgia, F., Baldi, A., ... & Giacovazzo, M. (1991). Bioelectrical Impedance Assay (BIA) of Total Body Composition in Alcohol‐Induced Migraine Patients. Preliminary Report. Headache: The Journal of Head and Face Pain, 31(1), 41-45.
• Menteş, E., Menteş, B., & Karacabey, K. (2011). Adölesan dönemde obezite ve egzersiz. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 963-977.
• Mialich, M. S., Sicchieri, J. M. F., & Junior, A. A. J. (2014). Analysis of body composition: a critical review of the use of bioelectrical impedance analysis. International Journal of Clinical Nutrition, 2(1), 1-10.
• Onat A (2003). Türkiyede Obezitenin Kardiyovasküler Hastalıklara Etkisi. Türk Kardiyoloji Dergisi, 31(5), 279-289.
• Sarria A, Moreno LA, Garcia-Clop LA, Fleta S, Morellan MP, Bueno M. (2001). Body mass index, triceps skinfold and waist circumference in screening for adiposity in male children and adolescent. Acta Paediatrica, 90(4), 387-392.
• Serter, R. (2003). Obezite Atlası. Ankara: Karakter Color Basımevi.
• Styne, D. M. (2001). Childhood and adolescent obesity: prevalence and significance. Pediatric Clinics of North America, 48(4), 823-854.
• Şimşek, E. (2015). Obez Kadınlarda Uyarılmış Tükürük Akış Hızı ve DMF indeksinin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2010). Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı (2010-2014). Ankara: Kuban Yayıncılık.
• Tam A. A., Çakır, B. (2012). Birinci Basamakta Obeziteye Yaklaşım. Ankara Medical Journal, 12(1), 37-41.
• Türkiye Halk Sağlığı Kurumu (2016). Türkiyede Obezitenin Görülme Sıklığı. http://beslenme.gov.tr/index.php?lang=tr&page=40 (Erişim tarihi: 23.06.2016).
• Vega, G. L. (2001). Obesity, the metabolic syndrome, and cardiovascular disease. American heart journal, 142(6), 1108-1116.
• Wilson DJ, Foster DW, Kronenberg MH, Larsen PR. (1998). Williams Textbook of Endocrinology. Philadelphia: WB. Saunders Company.
• World Health Organization (WHO) (2016). Obesity and overweight. http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en/ (Erişim Tarihi: 22.06.2016).
• Yorgancı Koyuer, E. (2005). Obez, Tip-II Diyabetli Hastalarda İnsülin Direnci İle IL-6, CRP ve Fibrinojen İlişkisi. Uzmanlık Tezi, Sağlık Bakanlığı Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul.
• Zorba, E. (2006). Vücut Yapısı Ölçüm Yöntemleri ve Şişmanlıkla Başa Çıkma. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.