BOŞ ZAMAN AKTİVİTELERİNDE AKILLI TELEFON KULLANIMININ ANNE ÇOCUK ETKİLEŞİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 13 - 24, 01.04.2020

Elif Aydın Sefa Şahan Birol

Öz

Annenin bilinçli olması ve olumsuz faktörleri önleyebilmesi, anne-çocuk paylaşımda ve anne-çocuğun ortak zaman diliminin niteliğinin artırılmasında önem kazanmaktadır. Bu çalışmanın amacı boş zaman aktivitelerinde akıllı telefon kullanımının anne çocuk etkileşimi açısından incelenmesidir. Çalışma farklı demografik özelliklere sahip toplam altı katılımcıyla yürütülen olgu bilim deseninde nitel bir çalışmadır. Çalışmada içerik analiz yaklaşımı benimsenmiş ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Görüşmeci tarafından hazırlanan altı adet soru katılımcılara sözel olarak yöneltilmiştir. Elde edilen bulgular neticesinde, katılımcılardan ikisinin akıllı telefon kullanımının aktivite şeklini etkilediği ifadesi tespit edilmiştir. Katılımcıların tümünün akıllı telefon kullanımının aktivite mekânının seçimini etkilemediği yönünde görüş bildirdiği bir diğer bulgudur. Katılımcılardan dördünün çocuğuyla geçirilen boş zamanda akıllı telefon kullanımından kaçındığı sonucuna varılmış ve akıllı telefon kullanımının olumsuz yönüne katılımcıların tümünün değindiği bunun yanı sıra ikisinin olumlu yönüne de değindiği tespit edilmiştir. Katılımcılardan üçünün çocuğunun akıllı telefon kullanmasına izin verdiği tespit edilen diğer bir bulgudur. Ayrıca, akıllı telefon kullanımına verilen tepkinin tarafları açısından katılımcılardan sadece üçü kendileri tarafından tepki verildiğini ifade etmişlerdir. Sonuç olarak, boş zaman diliminde hem anne hem de çocuğun zevk alabileceği aktivitenin niteliğini, akıllı telefon kullanımının olumsuz yönde etkilediği düşünülmektedir. Katılımcıların akıllı telefon kullanmalarının çocuğuyla olan etkileşimindeki etkilerine ilişkin görüşlerinin, eğitim düzeylerine göre değişiklik gösterdiği söylenebilir. Bulgular, eğitim düzeyi yüksek ve özellikle rekreasyon eğitimi almış annelerin akıllı telefon kullanımının olumsuz etkilerini açıklamada daha bilimsel yaklaşım gösterdiğini ve çocuklarının akıllı telefon kullanma isteklerine karşı daha etkili çözümler üretildiğini ortaya koymaktadır

Anahtar Kelimeler

Akıllı telefon, Çocuk, Boş Zaman, Rekreasyon

Kaynakça

• Ada, S., Tatlı, H. (2012). Akıllı Telefon Kullanımını Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, İşletme Bölümü, Kahramanmaraş.
• Ağır, M. (2017). Anne- Çocuk İlişkisinin Kalitesinde Annelerin Ruh Sağlığının Ve Psikolojik İyi Olma Halinin Önemi: “Pilot Çalışma: Küçük Grup Çalışması, İstanbul Journal Of Social Sciences, (17), 31.
• Altunel, M.C, Akova, O. (2016). Yenilenme Deneyimini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Tatil Esnasında İş ve Tatille İlgili Akıllı Telefon Kullanımı, İşle Tatilin Birbirine Karışması ve Deneyimleme Kalitesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 344.
• Aslan, N., Arslan Cansever, B. (2007). Okuldaki Sosyal Etkinliklere Katılımda Ebeveyn Çocuk Etkileşimi (Kültürlerarası Bir Karşılaştırma), Ege Eğitim Dergisi, 8 (1), 115-117.
• Aydoğdu, F., Dilekmen, M. (2018). İlkokul Öğrencilerinin Anneleriyle Geçirdikleri Boş Zamanların Annelerin Görüşlerine Göre İncelenmesi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (35), 50-51.
• Craig, L., Mullan, K. (2012). Shared Parent–Child Leisure Time in Four Countries, Leisure Studies, 31(2), 211.
• Çakır, H., Arslan, İ. (2013). Mobil Cihazlar İçin Ders İçerik Paketinin Geliştirilmesi, Bilişim Teknolojileri Dergisi, 6 (3), 25
• Çetinkaya, S. (2019). Algılanan Anne Baba Tutumlarının Ergenlerde Akıllı Telefon Bağımlılığı İle İlişkisinin İncelenmesi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Çifçi, O. (1991). Çocuğun Sosyalleşmesinde Ailenin Rolü, Aile ve Toplum, 1(2)
• Duncan, M.C. (1983). Women and Leisure in Feminist Fiction, Journal Quest, 35 (2), 120
• Elias, N. (2000). Zaman Üzerine. (Çev: Veysel Atayman). İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 24.
• Gülay Taşçı, B. (2010). Sokağın Günümüz Koşullarında Çocuk Oyun Alanı Olarak Ele Alınması ve Değerlendirilmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Bölümü, Bina Bilgisi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Kaya, İ. (2017). Anne Babaların Çocuklarının Bilgi/İletişim Teknolojileri (Bit) Kullanımına Yönelik Yaklaşımları ile Çocukların Bu Teknolojileri Kullanım Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(18), 173-186.
• Kuyucu, M. (2017). Gençlerde Akıllı Telefon Kullanımı Ve Akıllı Telefon Bağımlılığı Sorunsalı: “Akıllı Telefon(Kolik)” Üniversite Gençliği, Global Media Journal TR Edition, 7(14), 336.
• Menashe, A., Atzaba‐Poria, N. (2016). Parent–Child İnteraction: Does Parental Language Matter?, British Journal of Developmental Psychology, 34(4), 518-537.
• Mills, G.E. (2003). Action research a guide for the teacher researcher (2nd. ed.). Boston:Pearson. Education.
• Muratlı, S. (1997). Çocuk ve Spor. Bağırgan Yayınevi: Ankara,101.
• Patton, MQ (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme Yöntemleri (M. Bütün ve SB Demir, çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Rolfe, G. (2006). Validity, Trustworthiness And Rigour: Quality And The Idea Of Qualitative Research. Journal of Advanced Nursing, 53(3), 310
• Sönmez,V., Alacapınar, F.G. (2011). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Tunçeli, H.İ, Zembat, R. (2017). Erken Çocukluk Döneminde Gelişimin Değerlendirilmesi ve Önemi, Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 3.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (6. baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, H. (2007). Sevgili Anne ve Babacığım, Lütfen Bu Kitabı Okur musunuz!. (27. Baskı). Konya: Çizgi Kitabevi, 152.