GELİŞİM LİGİ FUTBOLCULARININ AHLAKİ KARAR ALMA TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 26 - 45, 01.08.2020

Mehmet Haluk Sivrikaya , Ahmet Haktan Sivrikaya

Öz

Bu çalışmanın amacı, gelişim ligi futbolcuların ahlaki karar alma tutumlarının incelenmesidir. Tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini Balıkesirspor alt yapı sporcuları oluşturmuştur. Örneklem seçimine gidilmeyip 2016-2017 yılında araştırmaya katılmayı kabul eden 104 futbolcu üzerinde yapılmıştır. Araştırmada Lee ve ark.(2007) tarafından geliştirilen, Gürpınar (2014) tarafından Türkçe’ye uyarlanan Altyapı Sporlarında Ahlaki Karar Alma Tutumları Ölçeği ile araştırmacı tarafından oluşturulan “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Ölçek 3 alt boyutludur ve 9 maddeden oluşmuştur. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 22.0 istatistik paket programında analiz edilmiştir. Yapılan normalite testinde (Shapiro Wilk Testi) veriler normal dağılım göstermediği için non-parametrik analizlerle (Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis testleri) incelenmiştir. İstatistiksel testlerin anlamlılık düzeyi olarak p<0.05 değeri kabul edilmiştir. Futbolcular en yüksek ortalama puanı adilce kazanmayı korumak boyutunda, en düşük ortalama puanı ise yarışma severliği benimsemek boyutunda almışlardır. 13 yaş grubunda bulunan futbolcuların hileyi ve yarışma severliği benimsedikleri bulunmuştur. 19 yaş grubunda ki futbolcuların adilce kazanmayı korumayı tercih ettikleri, 14 yaş grubundaki futbolcuların ise adilce kazanmayı korumayı tercih etmedikleri bulunmuştur. Antrenörlerini örnek alan sporcuların hileyi benimsedikleri bulunmuştur. Baba eğitim seviyesinin yükselmesi futbolcuların olumlu ahlaki davranış puanlarının artmasına sebep olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gelişim ligi, Ahlaki karar alma, Hile, Yarışma severlik, Adilce kazanmak

Kaynakça

• Referans1 Akandere, M., Baştuğ, G.,Güler, E.D. (2009). Orta öğretim kurumlarında spora katılımın çocuğun ahlaki gelişimine etkisi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 59-68.
• Referans2 Altın, M., Özsarı, A. (2017). Sporcu eğitim merkezlerinde yatılı olarak eğitim gören sporcuların ahlaki karar alma tutumları. International Journal of Cultural and Social Studies IntJCSS, 3(1), 133-145. ISSN : 2458-9381.
• Referans3 Amman, MT., İkizler, HC., Karagözoğlu, C. (2000). Sporda sosyal bilimler. İstanbul: Alfa Yayınevi.
• Referans4 Aydoğan,,Y., Özyürek, A., Akduman, G.G. (2015). Okul öncesi dönem çocuklarının spora ilişkin görüşlerinin incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 4(1), 103-115.
• Referans5 Bandura, A. (1977). Social learning theory. General Learning Press. 305-316.
• Referans6 Dikmen, F. (2014). Ahlak, değerler ve eğitimi. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 167-174.
• Referans7 Erdemli, A. (2016). Temel sorunlarıyla spor felsefesi. İstanbul: E yayınları.
• Referans8 Fraenkel,, J.R., & Wallen, N.E. (2005). How to design and evaluate research in education. (6th ed.), New York: Mc Graw-Hill.
• Referans9 Fuster-Parra, P., García-Mas, A., Ponseti, F. J., Palou, P. ve Cruz, J. (2014). A Bayesian network to discover relationships between negative features in sport: a case study of teen players. Quality & Quantity, 48(3), 1473-1491.
• Referans10 Görücü, A. (2001). Beden eğitimi ve spor yüksekokullarında okuyan öğrencilerin spor yapma amaçları ve spora yönlendirilmelerinde etken olan faktörler (Konya örneği). (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Referans11 Gürpınar, B. (2009). Basketbol ve futbol hakemlerinin karşılaştıkları sportmenlik dışı davranışlar ve bu davranışların çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Doktora tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Referans12 Gürpınar, B. (2014). Altyapı sporlarında ahlaki karar alma tutumları ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması: Bir Türk örnekleminde geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39(176), 405-412.
• Referans13 Hesapçıoğlu, M. (1994). Öğretim ilke ve yöntemleri. İstanbul: Beta Basım Yayın.
• Referans14 Jang, C. Y. (2013): Development and validation of the sport character scale. (Doctorate thesis), The University of Utah, USA.
• Referans15 Kaplan, Y., Akkaya, C. (2013). Toplumsal tabaka farklılıklarının spora yansıyan sonuçları (Antalya örneği). Mediterranean Journal of Humanities, 3(2), 143-158.
• Referans16 Kotan, Ç., Hergüner, G.,Yaman, Ç. (2009). İlköğretim okullarında okuyan sporcu öğrencilerin spor yapmalarında okul ve aile faktörünün etkisi (Sakarya il örneği). Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 49-58.
• Referans17 Lee, M. J., Whitehead, J., Ntoumanis, N. (2007). Development of the attitudes to moral decision- making in youth sport questionnaire (AMDYSQ). Psychology of Sport and Exercise, 8(3), 369-392.
• Referans18 Mercin, L. (2005). Piaget ve Kohlberg’in ahlak (moral) gelişim kuramları. D.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 5,73-86.
• Referans19 Özbek, O., Nalbant, U. (2016). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki genç sporcuların ahlaki karar alma tutumları. 14. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, 01-04 Kasım, Antalya.
• Referans20 Özdemir, E. (2014). Tarama yöntemi. Kuram ve uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Referans21 Palou, P., Ponseti, F. J., Cruz, J., Vidal, J., Cantallops, J., Borràs, P. A. ve Garcia-Mas, A. (2013). Acceptance of gamesmanship and cheating in young competitive athletes in relation to the motivational climate generated by parents and coaches. Perceptual & Motor Skills, 117(1), 290-303.
• Referans22 Tanrıverdi, H. (2012). Spor ahlakı ve şiddet. The journal of academic social science studies, 5(8), 1071–1093.
• Referans23 Tel, M. (2014). Türk toplum yaşantısında fair play. International Journal of Science Culture and Sport, special, 1, 694–704.
• Referans24 Turan, S. (2019). Eğitimde araştırma yöntemleri. (1.Basım), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Referans25 Türkmen, M. (2004). Uzakdoğu sporlarının çocuk gelişimine etkisi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 562-582.
• Referans26 Woods, R. (2011). Social issues in sport. Human Kinetics, USA.
• Referans27 Yıldıran, İ. (2005). Fair play eğitiminde beden eğitiminin rolü. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 3–16.
• Referans28 Yıldırım, Ş. (2016). Spor merkezlerine gelenlerin ahlaki tutum farklarının incelenmesi, (Yüksek lisans tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.