Profesyonel Okul Yöneticiliği ve Kadın Faktörü

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 12, 123 - 143, 30.10.2019

Yeliz Çelikten Ahmet Yıldırım Mustafa Çelikten , Kemal Ayyıldız

https://doi.org/10.29129/inujgse.613884

Cited By: 2

Öz

Okulu yasa ve yönetmelikler çerçevesinde yönetmekle sorumlu olan okul
müdürünün okulu etkili bir şekilde yönetilmesinde ve başarılı bir eğitim
öğretim ortamının sağlanmasında yeri oldukça önemlidir. Okul ile ilgili tüm
kesimler arasında yakınlaşma ve birlik sağlayacak ortamları düzenleyebilen
amaçların benimsenmesi ve gerekliliği açısından öğretmenlerle birlikte hareket
eden ve bütün paydaşların değerli olduğunu hissettiren yönetim anlayışının daha
verimli olduğu ifade edilebilir. Okul müdürünün yönetim görevlerinden biri de
ortaya çıkan problemlerin çözümlenmesini sağlamaktır. Türkiye’de okul yönetimin
profesyonellik gerektirdiği ve doğal olarak okul yönetimin öğretmenlikten ayrı
bir meslek olması gerektiği henüz tam olarak gelişmemiştir. Sonuç olarak okul yöneticiliği
bilimsel temele dayalı profesyonel anlamda bir meslek haline gelememiştir.
Yönetici atamaya yönelik yasal düzenlemelerin devamlı değişmesi ve değişen
yasal düzenlemelerin birçok davaya konu olması hem kaynak israfına neden
olmakta hem de yönetici olmak isteyenlerin açısından kuruma yönelik
güvensizliklere, şikayetlere sebep olabilmektedir. Tüm bunların yanında okul
yöneticilerinin yetiştirilmesi, atanması bilimsel temele dayalı bir plan ve
politikaya dayandırılmadığından günümüz etkili okullarını oluşturacak ve
yönetecek yeterliğe sahip yöneticileri belirlemek sorunu bir türlü çözüme
kavuşamamaktadır.

Toplumda bazı kesimler, istihdam olanakları,
sağlık ve eğitim hizmetleri, kültürel faaliyetler, toplumsal ve kurumsal karar
alma süreçlerine katılma gibi temel süreçlerden yoksun kalarak sosyal dışlanma
olgusu ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Toplumsal dışlanmışlığı, yaşamın her
alanında en çok yaşayan grupların başında kadınlar gelmektedir. Dünyanın her
yerinde ve her sektörde varlığını gösteren bu dışlanmışlık özellikle Türkiye
açısından bakıldığında da, cinsiyete dayalı olarak daha belirgin olarak
varlığını göstermektedir. Cinsiyete dayalı ayrımcılık, ne yazık ki kadınların
işe alınmasından terfilerine kadar, özellikle de daha fazla sorumluluk
gerektiren üst yönetim kademelerine yükselmelerinde belirgin olarak kendini
göstermektedir. Yasalardaki eşitlikçi hükümlere rağmen sosyal, kültürel ve
ekonomik engeller nedeniyle kadınların işgücüne katılımı erkeklere göre çok
düşük kalmıştır. Araştırma sonuçlarında erkekler ve kadınlar arasındaki
farklılıklar bazen değişiklik gösterse bile cinsiyete özgü kalıp yargılar güçlü
bir şekilde değişime direnç göstermektedir. Bu araştırma ile Milli Eğitim
Bakanlığı tarafından yasal düzenlemeler ile hayata geçmesi planlanan
“Profesyonel Okul Yöneticiliği” sorununa dikkat çekilerek, geçerli ve güvenilir
çözüm önerileri geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgüt, Okul, Yönetici, Profesyonel, Sistem

Professional School Management and Female Factor

Öz

The school principal, who is responsible for managing the school within the
framework of laws and regulations, has a very important place to manage the
school effectively and to provide a successful educational environment. It can
be stated that the management approach that acts with the teachers and feels
that all the stakeholders are valuable is more efficient in terms of the
necessity of adopting and organizing the goals that can arrange rapprochement
and unity between all the sections of the school. One of the administrative
tasks of the school principal is to solve the problems that arise. Turkey
requires professionalism in the management of the school and that naturally
should be a separate profession from teaching school management are not fully
developed yet. As a result, school management has not become a professional
profession based on scientific basis. The continuous changes in legal
regulations for appointing managers and changing legal regulations in many
cases cause both waste of resources and insecurities and complaints about the
institution in terms of those who want to become managers. In addition to all
these, as the training and appointment of school administrators is not based on
a scientific basis and policy, it is not possible to determine the managers who
have the competency to form and manage today's effective schools.

Some segments of the society face social exclusion by lacking basic
processes such as employment opportunities, health and education services,
cultural activities, participation in social and institutional decision-making
processes. Women are one of the most living groups in all areas of life. From
the perspective of this exclusion indicates the presence everywhere and in
every sector of the world, especially in Turkey, indicate the presence of more
pronounced on the basis of gender. Gender-based discrimination, unfortunately,
is evident in the rise of women from recruitment to promotion, particularly to
higher levels of responsibility that require more responsibility. Women's labor
force participation due to social, cultural and economic barriers has remained
very low compared to men. Even if the differences between males and females
vary in research results, gender-specific stereotypes are strongly resistant to
change. With this research, by drawing attention to the problem of
‘’Professional School Management ”which is planned to be realized by the
Ministry of National Education with legal regulations, valid and reliable
solutions have been developed.

Anahtar Kelimeler

Organization, School, Executive, Professional, System

Kaynakça

• Acar, F., Güneş Ayata, A., & Varoğlu, D. (1999). Cinsiyete dayalı ayrımcılık: Türkiye'de eğitim sektörü örneği. Ankara: KSSGM.
• Acuner, S., & Sallan, S. (1993). Türk kamu yönetiminde yönetici kadınlar. Amme İdaresi Dergisi, 26(3), 77-92.
• Agars, M. D. (2004). Reconsidering the impact of gender stereotypes on the advancement of women in organizations. Psychology of Women Quarterly, 28(2), 103-111.
• Akbaşlı, S., & Balıkçı, A. (2013). Okul Yöneticisi ve Öğretmen Görüşlerine Göre Okul Yöneticiliğinin Meslekleşmesinin Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 366-377.
• Akiş, Y. T. (2004). Türkiye'nin gerçek liderlik haritası, İstanbul: Alfa.
• Altınışık, Ö. S. (1988). Kadın öğretmenlerin okul müdürü olmasının engelleri (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Argano, M. T. (2012). Leadership And Commıtment The Relatıonshıp Between Leaders’ Personality Traits And Organizational Commitment (Doctoral dissertation, Dissertation, The Faculty of Tennessee Temple University, 2012). http://www. thesisabstracts. com/ThesisAbstract_513_The-Relationship-Between-Leaders-Personality-Traits-And-Organizational-Commitment-. html adresinden 06.05. 2019 tarihinde ulaşılmıştır).
• Arıkan, G., & Yıldırım, Ş. (1993). Amerikan toplumu'nda kadınların yönetim kadrolarında yer alma koşulları. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 10(2).
• Arıkan, S. (1997). Kadın yöneticilerin liderlik davranışları. Yayımlanmamış Dokto-ra tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Aytaç, S., Sevüktekin, M., & Işığıçok, Ö. (2002). Çağdaş Sanayi Merkezlerinde Kadın İşgücünün Konumu: Bursa Örneği (No. 219). Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu.
• Bacanlı, F. (2000). Kararsızlık ölçeğinin geliştirilmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (14), 7-16.
• Bakan, İ., (2008). “Örgüt Kültürü ve Liderlik Türlerine İlişkin Algılamalar ile Yöneticilerin Demografik Özellikleri Arasındaki İlişki: Bir Alan Araştırması” Karaman İİBF Dergisi c.10, S.14, s.s. 13-40.
• Balcı, A. (2001). Etkili Okul ve Okul Geliştirme, Ankara: Pegem A Yayınları.
• Baltacı, A. (2017). Erteleme davranışı eğilimi ve beş faktörlü kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler: okul yöneticileri üzerine bir araştırma. International Journal of Contemporary Educational Studies (IntJCES) 3 (1) .
• Barsh, J., & Yee, L. (2012). Unlocking the full potential of women at work. McKinsey & Company/Wall Street Journal.
• Bayrak, S., & Mohan, Y. (2001). Erkek yöneticilerin çalışma yaşamı ve liderlik davranışları açısından kadın yöneticileri algılama tarzları. Amme İdaresi Dergisi, 34(2), 89-114.
• Bell, C. S. (1988). Organizational influences on women's experience in the superintendency. Peabody Journal of Education, 65(4), 31-59.
• Benton, S. (1980). Women administrators for the 1980s: A new breed. Journal of the National Association of Women Deans, Administrators and Counselors, 43(4), 18-23.
• Brunner, C. C. (1996). Developing women leaders: The art of" stalking" the superintendency. ERIC Clearinghouse.
• Bursalıoğlu, Z. (2010). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranışlar. 15.Baskı. Ankara: Pegem A.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cai, Y., & Kleiner, B. H. (1999). Sex discrimination in hiring the glass ceiling. Equal Opportunities International, 18(2/3/4), 51-55.
• Can, N. (2008). Okul Yöneticilerinin Yönetimde Cinsiyet Faktörüne İlişkin Görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(147), 35-41.
• Can, N., & Çelikten, M. (2000). Alt Düzey Personelin Güç Kaynakları Erciyes Üniversitesi Örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(22), 269-290.
• Carlson, D., Kacmar, M., & Whitten, D. (2006). What men think about executive women. Harvard Business Review, 84(9), 28-29.Chambers, K. (2011). The Glass Cliff: The Contribution of Social Identity and Gender Stereotypes in Preceding Leadership Prefence and Trust. Master of Artin Psychology. Canada: Carleton University.
• Cohen, P. N., & Huffman, M. L. (2007). Working for the woman? Female managers and the gender wage gap. American Sociological Review, 72(5), 681-704.
• Cooley, E. (1994). Training an interdisiplinary team in communication and decision-making skills. Suudi Group Research, 25 (1), 5-26.
• Cooper Jackson, J. (2001). Women middle managers’ perception of the glass ceiling. Women in management review, 16(1), 30-41.
• Çağlar, A., Yakut, Ö. ve Karadağ, E. (2005). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Öğretmenler Tarafından Algılanan Kişilik Özellikleri ve Liderlik Davranışları Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi, Ege Eğitim Dergisi, 6 (1), 61-80.
• Çakır, Ö. (2008). Türkiye’ de kadının çalışma yaşamında dışlanması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31, 25-47.
• Çam, S. (1997). İletişim becerileri eğitimi programının öğretmen adaylarının ego durumlarına ve problem çözme becerisi algılarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Çelik, V. (2003). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çelikten, M. (2001). Okul müdürlerinin değişim yönetimi becerileri. Eğitim ve Bilim, 26 (119).
• Çelikten, M. (2002). Okul Müdürlerinin Bilgisayar Kullanma Becerileri. Milli Eğitim Dergisi, 155, 182-190.
• Çelikten, M. (2003). Okul Kültürünün Şekillendirilmesinde Müdürün Rolleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(4).
• Çelikten, M. (2004). Okul müdürü koltuğundaki kadınlar: Kayseri ili örneği, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 91-118, (http://sbedergi.erciyes.edu.tr/sayi_17/06
• Çelikten, M. ve Can, N. (2003). Yönetici, Öğretmen ve Veli Gözüyle İdeal Öğretmen, Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Aralık, Sayı 15, ss. 253-267
• Çelikten, M. ve Yeni, Y. (2004). Okul Müdürlerinin Liderlik ve Yöneticilik Özelliklerinin Cinsiyet Açısından Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(2), 305-314.
• Çelikten, M., & Yeni, Y. (2004). Okul müdürlerinin liderlik ve yöneticilik özelliklerinin cinsiyet açısından değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(2), 305-314.
• Çelikten, M., Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik Mesleği ve Özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207-237.Daniel, A., & Moudic, Y. (2010). Famale and gender leadership: To which extents gender impacts on leadership and organizations in France?. Master dissertation, Linnaeus University.
• Delamont, S. (1980). Sex roles and the school. London: Methuen.
• Demir, G. (1991). Çalışan Kadınlarda Rol Çatışmaları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Malatya İnönü Üniversitesi Sosyoloji Ana Bilim Dalı.
• Dreher, G. F. (2003). Breaking the Glass Ceiling: The Effects of Sex Ratios and Work-Life Programs. Human Relations, 56(5), 541-562. doi:10.1177/0018726703056005002
• Dzanic, L. (2009). The Role Of Women in Business: The Case of Bosnia and Herzegovina. Diploma Thesis. Bosna anad Herzegovina: University of Ljubljana Faculty of Economics.
• Eagly, A. H., & Johnson, B. T. (1990). Gender and leadership style: A meta-analysis. Psychological bulletin, 108(2), 233.
• Eagly, A. H., & Karau, S. J. (2002). Role congruity theory of prejudice toward female leaders. Psychological Review, 109, 573-598. http://dx.doi.org/10.1037//0033-295×.109.3.573.
• Ellemers, N. (2014). Women at work: How organizational features impact career development. Work and Organizations, 1(1) 46-54.
• Elvira, M. M., & Cohen, L. E. (2001). Location matters: A cross-level analysis of the effects of organizational sex composition on turnover. Academy of Management Journal, 44(3), 591-605.
• Ersöz, A. (1998). Kamu Yönetiminde Yönetici Olarak Çalışan Kadınların Geleneksel ve Kadın Rollerine İlişkin Beklentileri, O. Çitci (Ed.), 20. Yüzyılın Sonunda Kadınlar ve Gelecek (s. 255-264). Ankara: TODAİE Yayınları.
• Feldınan, R.S. (1989). Understanding psychology. New York: McGraw-Hill Inc.
• Fidan, F., & Isci, O. (2004). Çalışan Kadın Aslında Çalışmak İstemiyor mu? Zorunluluk mu? Gereklilik mi. Yeditepe Üniversitesi (Hg). Kadın Çalışmalarında Disiplinlerarasi Buluşma Sempozyum Bildirileri, 1, 33-41. Yeditepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Ankara: Mor Ajans.
• Gedikoğlu, T., Şahin, S. ve Büyükelbaşı, (2004). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Kültürel Liderlik Davranışlarına İlişkin Yönetici ve Öğretmen Algıları, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 19, 73-84.
• Ginn, L. W. (1989). A quick look at the past, present, and future of women in public school administration. Research in Education. (RIE Document Reproduction No. ED3310 498). http://eric.ed.gov/?id=ED310498 (Erişim Tarihi: 2019, 12 Mayıs).
• Glatter, R., & Kydd, L. (2003). Best Practice'in Educational Leadership and Management: Can We Identify It and Learn from It?. Educational management & administration, 31(3), 231-243. DOI: 10.1177/0263211X03031003002.
• Goldin, C. (2014). A grand gender convergence: Its last chapter. The American Economic Review 104(4), 1091-1119.
• Grauwe, A. (2005). Improvıng the qualıty of educatıon through school-based management: Learnıng from internatıonal experıences. Review of Education 51, 269–287.
• Groysberg, B., & Abrahams, R. (2014). Manage your work, manage your life. Harvard Business Review. https://hbr.org/2014/03/manage-your-work-manage-your-life.
• Güçray, S. (1998). Bazı kişisel değişkenler, algılanan sosyal destek ve atılganlığın karar verme stilleri ile ilişkisi. Türk Psikolojik Danışına ve Rehberlik Dergisi. 2 (9), 7-16.
• Hacıfazlıoğlu, Ö. (2010). Yükseköğretimde lider olarak göreve uyum sağlama süreci: Türkiye ve Amerika’dan kadın liderlerin deneyimleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(4), 2221-2273.
• Heilman, M. E. (2001). Description and prescription: How gender stereotypes prevent women’s ascent up the organisational ladder. Journal of Social Issues, 57(4), 657.
• Herring, C. (2009). Does diversity pay? Race, gender and the business case for diversity. American Sociological Review, 74(2), 208-24.
• Hogan, R. (2004). Personality psychology for researchers. İn B. Schneider& D.B. Smith (Eds.), Personality and organizations. (pp. 3-23). Mahwah, NJ. : Erlbaum.
• Hoy, W. K. & Miskel, C. G. (2010). Eğitim Yönetimi: Teori, Araştırma ve Uygulama. (Çeviri Editörü Selahattin Turan). Ankara: Nobel Yayınları.
• Huilt, W. (1992). Problem solving and decision making: Consideration of individual differences using the Myers-Briggs typc indicator. Journal of Psychological Type. 24, 33-44.
• Joecks, J., Pull, K., & Vetter, K. (2012). Gender diversity in the boardroom and firm performance: What exactly constitutes a “Critical Mass?”. Journal of Business Ethics, 118(1), 61-72.
• Joy, L., Carter, N. M., Wagner, H. M., & Narayanan, S. (2007). The bottom line, corporate performance and women’s representation on boards.
• Kabacoff, R. I. (2000). Gender and leadership in the corporate boardroom. Management research group, 1-10.
• Kaptan, S. (1995), Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri, Ankara: Gazi Eğitim Fakültesi
• Karakılıç, M., Alay, S., ve Koçak S. (2008). Kadın ve yönetici: aday yöneticiler, yönetimsel becerilerde cinsiyete özgü kalıplara sahip midirler? Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 14(9), 220-237.
• Karasar, N. (1994), Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar. İlkeler, Teknikler, Ankara: 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık.
• Kızıloluk, H. (2007). Toplum bilim yazıları. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Koray, M., Demirbilek, S., & Demirbilek, T. (2000). Gıda işkolunda çalışan kadınların koşulları ve geleceği. Ankara: Başbakanlık KSSGM.
• Kulich, C., Ryan, M., & Haslam, S. (2014). The Political Glass Cliff: Understanding How Seat Selection Contributes to The Under Performance of Ethnic Minority Candidates. Politics Research Quarterly, 84-95.
• Lakoff, G. & Johnson, M. (2005). Metaforlar Hayat, Anlam ve Dil. (Çev: G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Lang, I. (2010). Targeting inequity: The gender gap in US corporate leadership. Statement made before http://www. jec. senate. gov/public/index. cfm.
• Leithwood, K. (2005). Understanding successful principal leadership: progress on a broken front. Journal of Educational Administration, 43(6), 619–630.
• Liebert, R.M. & Spiegler, M.D. (1990). Personality slrategies and issues. Califomia: Wadsworth Inc., Belmont.
• Lockwood, N. (2004). The Glass Ceiling: Domestic and International Perspectives. Human Resource Magazine Research Quarterly, 1-49.
• Management Research Group, (2013). “Gender Differences and Leadership” www.mrg.com/research (erişim tarihi: 24.05.2019).
• Mathur-Helm, B. (2006). Women and the glass ceiling in South African banks: an illusion or reality?. Women in Management Review, 21(4), 311-326.
• Mc. Connell, J. (1989) Understanding huınan behaviour. Florida: Holt, Rinehart and Winston, Inc.
• McEwan, E. K. (2018). Etkili okul yöneticilerinin 10 özelliği. (Çev ed. Necati Cemaloğlu). Ankara: Pegem yayınları.
• Mercanlıoğlu, Ç. (2009, Mart). Cinsiyete Dayalı Eşitsizlik; Kadın Yöneticilerin İş ve Özel Hayatlarını Dengeleme Zorlukları ve Bedelleri. Uluslararası-Disiplinlerarası Kadın Çalışmaları Kongresi, s.35, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Meyerson, D. E., & Fletcher, J. K. (2006). Cam tavanı parçalamak için ılımlı bir manifesto: İş yaşamında kadınlar, Harward Business Rewiev Dergisinden Seçmeler, Çeviren: Aslan, L., İstanbul: MESS (494).
• Mizrahi, R., & ARACI, H. (2010). Kadın Yöneticiler Ve Cam Tavan Sendromu Üzerine Bir Araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 149-156.
• Morgan, C. (1984) Psikolojiye giriş. Ankara: H.Ü. Psikoloji Bölümü Yayınları.
• Mott, P. E. (1972). The characteristics of effective organizations. Newyork: Haper& Row
• Niederle, M., & Vesterlund, L. (2007). Do women shy away from competition? Do men compete too much?. The Quarterly Journal of Economics, 122(3), 1067-1101.
• Owen, C. L.,& Todor W. D. (1993). Attitudes toward woman as managers: Still the same. Bussines Horizons, 36(2), 12-5.
• Örücü, E., Kılıç, R. ve Kılıç, T. (2007). Cam Tavan Sendromu ve Kadınların Üst Düzey Yönetici Pozisyonuna Yükselmesindeki Engeller: Balıkesir İli Örneği. Yönetim ve Ekonomi, 14(2), 117-135.
• Özdemir, A. (2006). Okul Kültürünün Oluşturulması ve Çevreye Tanıtılmasında Okul Müdürlerinden Beklenen Ve onlarda Gözlenen Davranışlar, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (4), 411-433.
• Özdemir, M. (2009). Okul Yöneticiliğinin Hukuksal Temelleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 279-300.
• Parham, A. C. (1988). Psychology, studying the behavior of people. Ohio: South-Western Publishing Co.
• Parks-Stamm, E. J., Heilman, M. E., & Hearns, K. A (2008). Motivated to penalize: Women’s strategic rejection of successful women. Personality and Social Psychology Bulletin, 34(2), 237-48.
• Pınar, F. (2008). Barbara Frischmuth’ ta çalışan kadınların sorunları ve kültürel ilişkiler. Yüksek Lisans Tezi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ryan, M., & Haslam, S. (2005). The Glass Cliff: Evidence that Women are Over-Represendet in Precarious Leadership. British Journal of Management , 81-90.
• Sağlam, A. Ç. (2014). Okul örgütü ve yönetimi. H.B. Memduhoğlu ve K. Yılmaz (Ed.), Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi (159-190). Ankara: Pegem Akademi.
• Sarıtaş, M. (1997). Yönetimde kişilik faktörü. Eğitim yönetimi, 4, 527-548.
• Schein, V. E. (1975). Relationships between sex role stereotypes and requisite management characteristics among female managers. Journal of Applied Psychology, 60(3), 340-344.
• Schmuck, P. A. (1975). Deterrents to women’s careers in school management. Sex Roles, 1(4), 339-353.
• Sefer, S. R. (2006). Üsküdar İlçesindeki okullarda Çalışan Bazı Kadın Yöneticilerin Mesleklerine İlişkin Beklenti ve Sorunları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Senemoğlu, N. (2010). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi.
• Sezen, B. (2008). Örgütlerde Kadın Çalışanların Karşılaştıkları Cam Tavan Engeli: Orta ve Büyük Ölçekli Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Sinangil, H. K. (1993). Yönetici adaylarında karar verme ile kaygı ilişkisi. VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 171- 174. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını.
• Stanton, H.E. (1988). The sıuccess factor. London: Macdonald and Co. (Publishers) Ltd.
• Şişman, M. (2011). Öğretim Liderliği. 3.Baskı. Ankara: Pegem Akademi.
• Tortop, N. (1999). Personel Yönetimi (Altıncı b.). Ankara: Yargı Yayınları.
• Ulutaş, Ç. Ü. (2009). Yoksulluğun Kadınlaşması ve Görünmeyen Emek. Çalışma ve Toplum, 2, 25-40.
• Uzun, G. (2005). Kadın ve erkek yöneticilerin liderlik davranışları arasındaki farklılıklar ve bankacılık sektöründe uygulama. Çukuroava Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• Vinnicombe, S., & Kakabadse, A. (1999). The debate: Do men and women have different leadership styles. Management Focus, 12, 9-10.
• Weyer, B. (2007). “Twenty Years Later: Explaining the Persisitance of The Glass Ceiling for Women Leaders”. Women İn Management Review, 22(6):482-496.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldız, S., Alhas, F., Sakal, Ö., & Yıldız, H. (2016). Cam Uçurum: Kadın Yöneticiler Cam Tavanı Ne Zaman Aşar? Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi, 1119-1146.
• Yılmaz, T. (2013). Kadın ve Erkek Eğitim Yöneticilerinin Cam Tavan Sendromuna İlişikin Algıları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Zhuge, Y., Kaufman, J., Simeone, D. M., Chen, H., & Velazquez, O. C. (2011). Is there still a glass ceiling for women in academic surgery?. Annals of surgery, 253(4), 637-643.