Mobil Tasarım Uygulamalarının Yaratıcılığa Katkısına Yönelik Dereceli Puanlama Anahtarının (Rubric) Geliştirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 16, 64 - 84, 09.10.2021

Sevda Ceylan Dadakoğlu Atilla Özdemir

https://doi.org/10.29129/inujgse.897929

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim düzeyindeki öğrencilerin sanat eğitiminde mobil tasarım uygulamalarıyla yaratıcılıklarını değerlendirmek üzere analitik dereceli puanlama anahtarı (DPA/rubric) geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik kanıtlarının sunulmasıdır. Bu amacı gerçekleştirmek için Ankara’da bir devlet okulunda öğrenim gören 38 öğrenciden toplanan veriler görsel sanatlar alanında 3 uzman öğretmen tarafından değerlendirilmiştir. Yaratıcılık düzeyi analitik dereceli puanlama anahtarının (YDADPA) geçerlik kanıtı için iki alan ve bir ölçme ve değerlendirme uzmanın ölçüt ve tanımlamalara ilişkin görüşleri arasındaki uyuma bakılmıştır. Buna göre ilk turda %70 olan uyumun düzeltmelerden sonraki ikinci turda %100 olduğu görülmüştür. Puanlayıcılar arası güvenirlik için Kendall W uyuşum katsayısı ve genellenebilirlik katsayıları hesaplanmıştır. Her iki analiz sonucunda birbirine paralel bulgular ortaya konularak puanlayıcılar arasında yüksek düzeyde tutarlılık olduğu bulgulanmıştır. Sonuç olarak ortaöğretim görsel sanatlar derslerinde mobil tasarım uygulamalarının öğrencilerin sanatsal yaratıcılığına etkisini değerlendirmede kullanılabilecek alternatif bir ölçme aracı (YDADPA) ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Analitik puanlama anahtarı, Yaratıcılık, Sanat eğitimi, Mobil tasarım uygulamaları, Genellenebilirlik kuramı

Development of Analytical Rubric for Evaluating the Effect of Mobile Design Applications on Artistic Creativity: Validity-Reliability Study

Öz

Purpose: Creativity and technology are essential components of education and the future around the world. Developing students' creative thinking skills and their relationship with technology is among the main objectives of both 21st century skills and education. This study, which is based on the relationship between digital technologies and artistic creativity, aims to develop an analytical rubric to evaluate 11th grade students' artistic creativity that emerges with their use of mobile design applications.

Design & Methodology: This research is a descriptive research aiming to develop an analytical rubric with high validity, reliability and usefulness to evaluate the effect of mobile design applications on artistic creativity.

Findings: There are five criteria in the analytical rubric developed to evaluate the effect of mobile design applications on artistic creativity. Expert opinion was sought in determining the content validity of the developed analytical rubric, and principal component analysis was used in determining the construct validity. In classical test theory, Cronbach's alpha coefficient was calculated for internal consistency, and Kendall's coefficient of concordance (W) was calculated for inter-rater reliability, and in generalizability (G) theory, G and Phi coefficients were calculated. Fully crossed design was preferred in G theory analyzes. The findings obtained show that the developed analytical rubric gives reliable results in evaluating the artistic creativity of the students.

Implications & Suggestions: An analytical rubric was developed to evaluate the 11th grade students' artistic creativity that emerge through the designs made with mobile design applications and the validity and reliability proofs of the rubric were revealed. As a result of the analysis, it was concluded that the developed Creativity Level Analytical Rubric (CLAR) is a reliable and valid measurement tool. It is recommended to increase the number of studies to develop tools that can evaluate artistic creativity and the relationship between creativity and technology at all levels of education.

Anahtar Kelimeler

Analytical rubric, Creativity, Art education; Mobile design applications; Generalizability theory

Kaynakça

• Arieti, S. (2016). Büyülü bireşim yaratıcılık. [Magical synthesis of creativity]. Kurgu Kültür Merkezi Yayınları
• Arslan Mancar, S. (2019). Performansa dayalı durum belirlemede puanlayıcılar arası güvenirlik tekniklerinin karşılaştırılması.[The comparison of inter rater reliability estimating techniques in performance based assessment] [Master's thesis, Instıtute of Educatıon Scıences]. Council of Higher Education, Thesis Center. https://tez.yok.gov.tr
• Bacanlı H., Dombaycı M. A., Demir M., Tarhan S. (2011). Quadruple thinking: Creative thinking. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 12, 536-544.
• Bıkmaz Bilgen, Ö. & Doğan, N. (2017). Puanlayıcılar arası güvenirlik belirleme tekniklerinin karşılaştırılması [The Comparison of interrater reliability estimating techniques]. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi.8(1), 63-78.
• Bolden, B., DeLuca, C., Kukkonen T., Roy S., & Wearing J. (2020). Assessment of creativity in k‐12 education: a scoping review. Review of Education. 8(2), 343-376.
• Black, J. & Browning, K (2011). Creativity in Digital Art Education Teaching Practices. Art Education, 64(5), 19-34.
• Brown University (2020, November 4). Rubric scales, https://www.brown.edu/sheridan/teaching-learning-resources/teaching-resources/course-design/classroom-assessment/grading-criteria/rubrics-scales
• Campell, A., (2005). Application of ICT and rubrics to the assessment process where professional judgement is involved: the features of an e‐marking tool. Assesment and Evoluation in Higher Education. 529-537. https://doi.org/10.1080/02602930500187055
• Conrad, S. D. (1990). Toward a phenomenological analysis of artistic creativity. Journal of Phenomenological Psychology, 21(2), 103-120.
• Fox, J. E. & Schirrmacher, R. (2014). Çocuklarda sanat ve yaratıcılığın gelişimi [The development of art and creativity in children].(N. Aral, G. Duman, Çev.). Nobel.
• Goodrich, H., (1997). Understanding Rubrics. Educational Leadership, 54(4), 14-17.
• Guilford, J. P. (1967). Creativity: yesterday, today and tomorrow. The Journal of Creative Behavior, 1 (1), 3‐14.
• Gürkan, B. & Dolapçıoğlu, S. (2020). Sosyal bilgiler dersinde estetik yaratıcılık öğretim etkinlikleriyle yaratıcı düşünme becerilerinin geliştirilmesi (Development of creative thinking skills with aesthetic creativity teaching activities in social studies course]. Eğitim ve Bilim, 45 (202), 51-77.
• Higgins, M. & Morgan, J. (2000). The Role of Creativity in Planning: The 'Creative Practitioner'. Planning Practice & Research, 15,(1-2), 117-127.
• Jersild, A. (1983). Çocuk psikolojisi [Child psychology]. (G. Günce, Çev.). Ankara Üniversitesi.
• Kanlı, E. (December 9th 2020). Assessment of Creativity: Theories and Methods [Online First], IntechOpen, DOI: 10.5772/intechopen.93971. Available from: https://www.intechopen.com/online-first/assessment-of-creativity-theories-and-methods
• Kaufman, J. C., Baer, J., Cole, J. C., & Sexton, J. D. (2008). A comparison of expert and nonexpert raters using the consensual assessment technique. Creativity Research Journal, 20(2), 171-178.
• Kayakçı, Danışmaz, Z., & Kurnaz, Adıbatmaz, B. F. (2020). Çocuk gelişimi alanında dereceli puanlama hazırlama: deneysel bir uygulama [Creating rubricon the field of child development: an experimantal practice]. Çocuk ve Gelişim Dergisi 3(5), 12-28.
• Kaygın, B. & Çetinkaya, Ç.(2015) Yaratıcılığın değerlendirmesinde yeni yaklaşımlar [New approaches in the evaluation of creativity ]. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi 2(1), 1-11.
• Kırışoğlu, O. T. (2005). Sanatta eğitim görmek öğrenmek yaratmak [Education in art, seeing, learning, creating]. Pegem A.
• Kutlu, Ö., Doğan, C. D. & Karakaya, İ. (2017). Öğrenci başarısın belirlenmesi (Performansa ve portfolyoya dayalı durum belirleme) [Determining of student success (Performance and portfolio based assessment]. Pegem A.
• Lindström, L. (2006). “Creativity: what is it? Can you assess it? Can it be taught? The International Journal of Art Design Education, 25(1), 53-66.
• Lowenfeld, V. & Brittain, L. (1964). Creative and mental growth. McMillan
• May, R. (2007). Yaratma cesareti [Courage to create]. Metis.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand.
• Onur, D. & Zorlu, T. (2017). Yaratıcılık kavramı ile ilişkili kuramsal yaklaşımlar [Theoretical Approaches towards the Concept of Creativity]. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(3), 1535-1552.
• Özaşkın, A. G. & Bacanak, A. (2016). Eğitimde yaratıcılık çalışmaları: neler biliyoruz? [Creativity studies in education: what do we know?]. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching 2016 Cilt:5 Özel Sayı, pp.212-226.
• Öztürk, D. & Güdek, B. (2016). Viyolonsel performans değerlendirmesine yönelik dereceli puanlama anahtarının (rubrik) geliştirilmesi [An Assay concerning improving the graded scoring method (rubric) for rating the violoncello performance]. Akademik Müzik Araştırmaları Dergisi, 2 (3),1-20.
• Parlak, B. ve Doğan, N., (2014). Dereceli puanlama anahtarı ve puanlama anahtarından elde edilen puanların uyum düzeyleri [Comparison of answer key and scoring rubric for the evaluation of the student performances]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 189-197.
• Punch, F. K. (2014). Sosyal araştırmalara giriş, nicel ve nitel yaklaşımlar [Introduction to social research, quantitative and qualitative approache]. Siyasal.
• Rhodes, M. (1961). An analysis of creativity. The Phi Delta Kappan, 42 (7), 305-310.
• San, İ. (1979). Sanatta yaratma ve çocukta yaratıcılık [Creation in art and creativity in children]. İş Bankası Kültür.
• San, İ. (2004). Sanat ve eğitim [Art and education]. Ütopya.
• Tavşancıl, E. & Aslan E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekler [Content analysis and application examples]. Epsilon Yayınları.
• Taylor, G. R., (2003). Informal classroom assesment strategies for teachers. The Scarecrow Pres. Lanham, Maryland and Oxford.
• Taylor, L. & Parsons, J. (2011). Improving student engagement. Current Issues in Education, 14(1), 1-33.
• Von Eye, A., & Mun, E. Y. (2005). Analyzing rater agreement: manifest variable methods. Lawrence Erlbaum Associates.
• Türk Dil Kurumu (2020). Yaratıcılık. https://sozluk.gov.tr/
• Türkman, B. (2018). Açık Yönergeler & Yaratıcılığın Değerlendirilmesi. [Explicit Instructions & Creativity Judgment]. Turkish Journal of Giftedness and Education. 8 (1), 33-46.
• Yavuzer, H.S. (1996). Yaratıcılık [Creativity]. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Zimmerman, E. (2009). Reconceptualizing the Role of Creativity in Art Education Theory and Practice. Studies in Art Education A Journal of Issues and Research, 50(4), 382-399.
• Zimmerman, E. (2010). Creativity and Art Education: A Personal Journey in Four Acts. Art Education, 63(5), 84-9