Assessment of the communication abilities of the school administrators according to the views of teachers and students

Yıl 2014, Cilt: 1 Sayı: 2, 0 - , 13.03.2015

Önder Şanlı , Mehmet Altun , Raşit Karaca

Öz

Communication abilities of the school administrators according to the views of teachers and students, have been analysed in this study. The aim of the study is to asses the communication abilities of school administrators according to the views of teachers and students. It is aimed to find answers; If the school administrators communicate enough with the teachers , ıf the quality level of communication is adequate, ıf the school administrators have enough communication skills and what the communication expectations of the teachers and students are. The fulfillment level of the communication expectations have been analysed according to the views of teachers and students in this study. Views of 15 teachers and 20 students, in different schools and different departments of the 2014–2015 education year in the city of Malatya, have been analysed in this study. Semistructured interview forms have been applied to participants. As a result of this study, it has been found that, although % 60 of teachers have enough communication with their administrators, % 40 do not. When we look at the views of students, we found that %95 of the administrators do not communicate well with them, due to a lack of communication between administrators and both teachers and students, is one of the main findings of this study

Anahtar Kelimeler

school administrators, communication skills, teachers and students

Okul yöneticilerinin iletişim becerilerinin öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi

Öz

Bu araştırmada; okul müdürlerinin iletişim becerilerinin öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi incelenmiştir. Araştırmada Malatya İlinde 2014 – 2015 öğretim yılında görev yapmakta olan, farklı branşlardan 15 öğretmenin ve farklı okullardan 20 öğrencinin görüşünden faydalanılmıştır. Veri toplama aracı olarak; yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Bu araştırmanın amacı; öğretmenlerin ve öğrencilerin okul müdürleri ile rahat bir şekilde iletişim kurup kuramadığı, okul müdürlerinin öğretmen ve öğrenci ilişkilerinde kullandığı dilin niteliği, okul müdürlerinin iletişim becerilerine sahip olup olmadıkları, öğretmen ve öğrencilerin iletişim için okul müdürlerinden beklentileri ve bu beklentilerin hangi oranda karşılanıp karşılanmadığı gibi konularda öğretmenlerin ve öğrencilerin görüşleri ışığında değerlendirilmeler yapmaktır. Araştırmada nitel veri desenlerinden durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucu olarak; okul müdürlerinin öğretmenlerin bir kısmı ile rahat bir şekilde iletişim kurabildikleri fakat önemli bir kısmı ile de yeterince iletişim içinde olmadıkları görülmektedir. Öğrenciler cehdinde ise öğrencilerin çok büyük kısmının okul müdürleri ile yeterli iletişim kuramadıkları ve okul müdürlerinden istifade edemedikleri görülmektedir. Okul müdürlerinin yeterli iletişim becerilerine sahip olup olmadıkları konusunda ise görüşmeye katılan tüm öğretmenlerin ve öğrencilerin ortak görüşleri olarak okul müdürlerinin, etkili bir iletişim becerisine sahip olmadıkları da araştırmanın diğer önemli sonuçları arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

okul müdürleri, iletişim becerileri, yönetim

Kaynakça

• eğitim örgütlerinde etkili iletişim becerilerinin sergilenmesi diğer örgütlerden çok daha önemlidir. Öğrenme,
• iletişimden ayrı düşünülmemelidir. Yöneticilerin, öğretmenlerin, öğrencilerin ve velilerin birbirlerine karşı
• faaliyetleri sözlü anlatıma dönüşsün ya da dönüşmesin tamamıyla iletişimsel faaliyetlerdir. Bu nedenle, yöneticilerin
• başarısıyla çalışanlarla kurdukları iletişimin niteliği arasında doğru bir orantı bulunmaktadır. Okullarda eğitim başlı
• başına bir iletişim etkinliğidir. Eğitimin olumlu bir biçimde gerçekleşmesi yöneticiler, öğretmenler ve öğrenciler
• arasında yeterli bir iletişimin gerçekleşmesini gerektirmektedir. Bunun için, okullarda yeterli ve olumlu bir
• iletişimin gerçekleştirilmesinin engelleri var ise, bunların belirlenmesi ve ortadan kaldırılması şarttır (Bolat, 1996).
• Öğrenciler boyutundan bakıldığında ise öğrencilerin okul müdürleri ile nereyse hiç iletişim içinde olmadıkları
• görülmektedir. Okul müdürleri ile rahatlıkla iletişim kurabiliyor musunuz? Sorusuna öğrenci katılımcıların %95’i
• okul müdürleri ile iletişim kuramadıklarını belirtmişlerdir. Ayrıca öğrenciler; okul müdürlerinin katı ve kuralcı
• olduğunu, öğrencilere karşı ilgisiz olduklarını, hoşgörülü olmadıklarını ve fikirlerinin hiç önemsenmediğini
• belirtmişlerdir. Bu davranışlara sebep olarak da okul müdürlerinin empati yapmadıklarını, kuşak farkından dolayı
• kendilerini anlamadıklarını belirtmişlerdir. Gökkaya (2009)’un yapmış olduğu araştırma da araştırmamızla paralellik göstermektedir.
• Okul müdürlerinin etkili iletişim becerilerine sahip olup olmadıkları ile ilgili soruya öğretmenlerin ve öğrencilerin
• hepsinin %100 olarak belirttikleri görüş “etkili iletişim becerilerine sahip değil” olmuştur. Buradan okul
• müdürlerinin yeterli iletişim becerilerine sahip olmadıkları açıkça anlaşılmaktadır. Öğretmenlerin görüşlerinden;
• okul müdürlerinin otoriter davranış sergiledikleri, her şeyi kendilerinin bildiklerini zannettikleri, kendilerini
• konumlarından dolayı üstün gördükleri, paylaşımcı olmadıkları ve aşırı formal ilişki sergiledikleri de
• anlaşılmaktadır. Katılımcı öğretmenler sorunların sebebini ise okul müdürlerinin etkili iletişim eğitimi
• almamalarına, yönetim alanında tecrübesiz olmalarına, empati yapmamalarına ve klasik yönetim anlayışına sahip
• olmaları gibi eksikliklere ve yetersizliklere dayandırmaktadırlar. Öğrenciler de benzer görüşler ifade etmişlerdir. Bu
• sonuçlar Önsal (2012)’ nin yapmış olduğu araştırma sonuçları ile de paralellik göstermektedir.
• Araştırmanın sonucu olarak; okul müdürlerinin öğretmenlerin bir kısmı ile rahat bir şekilde iletişim kurabildikleri
• fakat önemli bir kısmı ile de yeterli iletişim içinde olmadıkları görülmektedir. Öğrenciler boyutunda ise;
• öğrencilerin çok büyük bir kısmının okul müdürleri ile iletişim kuramadıkları ve okul müdürlerinden istifade
• edemedikleri görülmektedir. Okul müdürlerinin yeterli iletişim becerilerine sahip olup olmadıkları konusunda ise
• görüşmeye katılan tüm öğretmenlerin ve öğrencilerin ortak görüşü; okul müdürlerinin etkili bir iletişim becerisine
• sahip olmadıkları yönünde olmuştur. Bu durum da araştırmanın dikkat çeken bir başka önemli sonucudur. 5. Öneriler
• - Okul müdürleri, eğitim yönetimi ve denetimi alanında yüksek lisans yapmış müdür yardımcıları arasından belli
• bir sınava tabi tutulduktan sonra seçilmelidir
• - Okul müdürlerine iletişim becerileri, çağdaş yöneticilik ve liderlik ve paylaşımcılık gibi konularda hizmet içi
• eğitimler verilmelidir.
• - Milli Eğitim Bakanlığı okul yöneticilerini, gerek hizmet öncesinde gerekse hizmet içinde gerekli iletişim becerisi
• ve etkili iletişim konularında eğitim almaları ve etkili iletişim kurabilen yöneticiler olarak yetişmeleri yönünde
• çalışmalar yapabilir.
• - Milli Eğitim Bakanlığı, yöneticilik mesleğini seven ve yönetici olmayı düşünen öğretmenleri, mesleğini seven,
• başarılı, iş tatmini ve motivasyon düzeyi yüksek birer okul yöneticisi olarak yetiştirilmelerini sağlamak için daha
• etkili çalışmalar yapabilir.
• - Milli Eğitim Bakanlığı, okul yöneticilerinin atanması ile ilgili atanma ölçütlerine iletişim becerisi ve etkili
• iletişim alanında yeterli düzeyde eğitim alma koşullarını da koyabilir.
• Açıkalın, A.(1995). Toplumsal Kurumsal ve Teknik Yönleriyle Okul Yöneticiliği. Ankara: Pegem A. Yayıncılık.
• Bolat, S. (1990). Yüksek Öğretimde Öğretim Elemanı, Öğrenci İletişimi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Budak, G. & Budak, G. (2004). İşletme yönetimi. Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş, 5. Baskı, İzmir: Barış Yayınları Fakülteler Kitabevi.
• Bursalıoğlu, Z. (2010). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Bursalıoğlu, Z. (1999). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış, (11. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Büyüköztürk Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, (13. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Callan, V. J. (1993). Subordinate-Manager Communication In Different Sex Dyads: Consequences For Job Satisfaction. Journal of Occupational & Organizational Psychology. 66–1: 13–28.
• Cüceloğlu, D. (1994). Yeniden İnsan İnsana. (8. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Corbin J., & Strauss A. (2008). Basics Of Qualitative Research, Techniques And Procedures For Developing Grounded Theory (3rd ed.). Los Angeles: Sage.
• Creswell J. W. (2013). Qualitative Inquiry & Resaerch Design: Choosing Among Five Approaches (Third edition). New York: Sage.
• Çelik, Ç. (2007). İlköğretim Okulu Müdürlerinin İletişim Becerileri İle Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki (Gaziantep İli Merkez İlçeleri örneği). Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Çelikkaya, H. (1998). Fonksiyonel Eğitim Sosyolojisi. (2. Baskı). İstanbul: Alfa BasımYayım Dağıtım.
• Çınkır, Ş. (2004). Okulda Etkili Öğretmen-Öğrenci İlişkisinin Yönetimi. Milli Eğitim Dergisi, 161.
• Çubukçu, Z. ve Döndar, İ. (2003). Okul Yöneticilerinin İletişim Becerilerine İlişkin Öğretmen Algı ve Beklentileri, Milli Eğitim Dergisi, 157, 261-269.
• Demirtaş, M. (2010). Örgütsel İletişim Verimlilik ve Etkinliğinde Yararlanılan İletişim Araçları ve Halkla İlişkiler Filmleri Örneği. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 28 (1), 411- 444.
• Eroğlu, E. ve Sunel, G. (2004). Yöneticilerin İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi ve Penguen Gıda İşletmesinde Bir Uygulama. Review of Social, Economic and Business Studies, 3(4), 178-203.
• Ersoy, S. (2006). İlköğretim Okullarında Yönetici Ve Öğretmenler Arasındaki İletişim Sorunları (Van İli örneği). Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Geddes, D. S. (1995). Keys To Communication: A Handbook For School Success. California:Corwin Press, Inc.
• Gizir, S. (2007). Üniversitelerde Örgüt Kültürü ve Örgüt-İçi İletişim Üzerine Bir Derleme Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 50, 247 - 268.
• Gökkaya, S. (2009). Okul Müdürlerinin İletişim Becerilerinin Öğretmen Algılarına Göre İncelenmesi. Yayımlanmış
• Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Gürgen, H. (1997). Örgütlerde İletişim Kalitesi. İstanbul: Der Yayınları.
• Hargie, O. (2011). Skilled Interpersonal Communication: Research, Theory And Practice. Theory and Practice
• (5thed.). Hove, East Sussex: Routledge.
• Karagöz, Y., Kösterelioğlu, İ. (2008). İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin Faktör Analizi Metodu ile Geliştirilmesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 81-98.
• Karasar N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel.
• Kaya, Y. K. (1999) Eğitim Yönetimi: Kuram ve Türkiye’deki Uygulama. (7. Baskı). Ankara: Bilgi Yayıncılık.
• Korkut, F. (2005). Yetişkinlere Yönelik İletişim Becerileri Eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149.
• Pradhan, N. Cropra, N. (2008). Communication Skills For Educational Managers. Book Enclave, India.
• Önsal, A. (2012). Okul Müdürlerinin İletişim Becerileri ile Okul Kültürü Arasındaki İlişki. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özer, K. (1995). İletişimsizlik Becerisi. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Öztaş, R. (2001). Sınıf Öğretmenlerinin İletişim Yeterlilikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Robbins, S. P. (2003). Essentials Of Organizational Behavior (Seventh Edition). New Jersey: Prentice Hall.
• Reobuck, C. (2000). Etkili İletişim. (Çev: A. C. Akkoyunlu). İstanbul: Doğan Kitapçılık.
• Stewart, C., Martin, K. & Tyrone, P. (2005). Managing And Organization. SAGE Publication.
• Şen, İ. (2007). İlköğretim Okullarında Yöneticilerin Öğretmenlerle İletişiminde Yaşanan Sorunlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veritabanından 02 Mart 2011 tarihinde edinilmiştir.
• Şimşek H. Ve Yıldırım A. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Şimşek, Y. (2003). Okul Müdürlerinin İletişim Becerileri İle Okul Kültürü Arasındaki İlişki.Yayımlanmış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Taymaz, H. (2000). Okul Yönetimi. (5.Baskı). Ankara: Pegem A. Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.