Analysis of Data Processing Skills in Primary School 3rd and 4th Grade Science Textbook Activities

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 72 - 82, 31.03.2024

Eda Nur Akay , Kader Bilican

Öz

The research aims to examine the activities in 3rd and 4th grade activities in science textbooks including data practice skills.The purpose of the research is to examine whether these science activities accommodate students' data practice skills. The study was conducted within the framework of qualitative research methods, using the document analysis technique. Science textbooks for the 2022-2023 academic year, approved by the Ministry of National Education, Board of Education and Discipline, constitute the main subject of this research. A total of 67 activities included in the examined textbooks were discussed in detail. These activities were used under the two main subject areas of "Physical Phenomena" and "Living Creatures and Life" to develop students' scientific thinking and analysis skills. Analysis of the textbooks revealed limited inclusion of data practice skills in science textbook activities. The most frequent data practice skills revealed in science activities were, prediction, data analysis. However, none of the science activities included graph/table construction based on changing variables, reporting the results. Similarly very limited presentation of data practice skills such as presentation of data through graphs, tables, consideration of ethical issues in data collection/use processes.The research results provide important findings to improve the quality of science education as well as science textbooks at the primary school level.

Anahtar Kelimeler

Data practice, science process skills, science textbook, primary students

Etik Beyan

Çalışma kullanımda olan kitap incelemesi içerdiğinden, etik bir sakınca içermemektedir

İlkokul 3. ve 4. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Etkinliklerinin Veri İşleme Becerileri Açısından İncelenmesi

Öz

Araştırma, ilkokul 3. ve 4. sınıf öğrencileri için hazırlanan fen ve teknoloji ders kitaplarında yer alan etkinliklerin, veri işleme becerilerine yer verme durumlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, nitel araştırma yöntemleri çerçevesinde, doküman analizi tekniğini kullanarak yürütülmüştür. Millî Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu tarafından onaylanan 2022-2023 eğitim öğretim yılına ait fen bilimleri ders kitapları, bu araştırmanın ana inceleme konusunu oluşturmaktadır. İncelenen ders kitapları içerisinde yer alan toplam 67 etkinlik detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Bu etkinlikler, öğrencilerin bilimsel düşünme ve analiz yeteneklerini geliştirmeye yönelik olarak “Fiziksel Olaylar” ve “Canlılar ve Yaşam” iki temel konu alanları altındaki etkinlikler kullanılmıştır. Fen ders kitabı etkinliklerinde veri uygulama becerilerine sınırlı düzeyde yer verildiğini ortaya çıkmıştır. Fen etkinliklerinde en sık rastlanan veri uygulama becerileri, tahmin ve veri analizidir. Ancak fen etkinliklerinin hiçbirinde değişkenleri değiştirmeye dayalı grafik/tablo oluşturma ve sonuçları raporlama yer almamaktadır. Benzer şekilde, verilerin grafikler ve tablolar aracılığıyla sunulması, veri toplama/kullanma süreçlerinde etik konuların dikkate alınması gibi veri uygulama becerilerinin sunumu da çok sınırlıdır. Araştırma sonuçları, ilkokul düzeyinde fen eğitiminin ve fen ders kitaplarının kalitesini artırmaya yönelik önemli bulgular sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Veri işleme, bilimsel süreç becerileri, fen ve teknoloji ders kitabı, ilkokul öğrencisi

Kaynakça

• Aydeniz, M. (2017, Ekim). Eğitim sistemimiz ve 21. Yüzyıl hayalimiz: 2045 hedeflerine ilerlerken, Türkiye için STEM odaklı ekonomik bir yol haritası. University of Tennessee, Knoxville. https://trace.tennessee.edu/utk_theopubs/17/ Erişim tarihi: 15.02.2023.
• Bilican, K., Şenler, B. ve Aydeniz, M. (2023). Fen bilimleri etkinliklerinin veri işleme becerileri açısından incelenmesi. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 40(2), 157-171.
• Büyüktokatlı, N. ve Bayraktar, Ş. (2014). Fen eğitiminde alternatif ölçme değerlendirme uygulamaları. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 4(1), 103-126.
• Cangüven, H. D., Öz, O., Binzet, G. ve Avcı, G. (2017). Milli eğitim bakanlığı 2017 fen bilimleri taslak programının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi, International Journal of Eurasian Education and Culture, Issue: 2, pp. (62-80).
• Çepni, S. ve Ayvacı, H. Ş. (2012). Laboratuvar destekli fen öğretimi yaklaşımları. S. Çepni (Ed.), Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi (ss. 261-289). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Davis, E. A., & Krajcik, J. S. (2005). Designing educative curriculum materials to promote teacher learning. Educational Researcher, 34(3): 3–14.
• Deveci, İ., (2018). Türkiye’de 2013 ve 2018 yılı fen bilimleri dersi öğretim programlarının temel öğeler açısından karşılaştırılması, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 799-825.
• Driver, R., Newton, P., & Osborne, J. (2000). Establishing the norms of scientific argumentation in classrooms. Science Education, 84(3), 287–312.
• Ekiz, D. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayınları.
• Güneş, H. (2016). Geçmişten günümüze fen eğitiminin önemi ve fen eğitiminde son yıllarda yapılan çalışmalar, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5 (3), 13-17.
• Kennedy, T. J., & Sundberg, C. (2017). International perspectives and recommendations on equity and gender: development studies in science education. In B. Akpan (Ed.), Science education : A global perspective (s. 295-311), Springer.
• Kılıç, Z., Atasoy, B., Tertemiz, N., Şeren, M. ve Ercan, L. (2001). Öğretimde ders kitaplarının yeri, önemi ve genel özellikleri. Leyla Küçükahmet (Ed.). Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu (ss. 93-111). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• King, A. (1997). Ask to think – tell why: A model of transactive peer tutoring for scaffolding higher level complex learning. Educational Psychologist, 32(4), 221- 235. https://doi.org/10.1207/s15326985ep3204_3
• Kirman Bilgin, A., ve Turan Bektaş, B. (2018). Fen bilimleri öğretmen adaylarının su bağlamı üzerine düşüncelerinin tespit edilmesi. Ondokuz Mayis University Journal of Education, 37(2), 35-55.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Fen Bilimleri dersi taslak öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7, 8. sınıflar). Temel Eğitim Genel Müdürlüğü.
• Morris, B. J., Croker, S., Masnick, A. M., & Zimmerman, C. (2012). The emergence of scientific reasoning. In H. Kloos, B. J. Morris, & J. L. Amaral (Eds.), Current topics in children’s learning and cognition (pp. 61–82). Rijeka, Croatia: InTech.
• Özdemir, G. ve Yanık, B. (2017). Beşinci sınıf fen bilimleri ders kitabında yer alan etkinliklerin veriler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 203-221.
• Pepin, B., & Haggarty, L. (2001). Mathematics textbooks and their use in English, French and German classrooms: a way to understand teaching and learning cultures. ZDM: The International Journal on Mathematics Education, 33(5), 158-175.
• Rivet, A., & Ingber, J. (2017). Analyzing and interpreting data. In C.V. Schwarz, Passmore, & B. J. Reiser (Eds.), Helping students make sense of the world using next generation science and engineering practices (pp. 159– 180). National Science Teachers Associations Press.
• Stein, M. K., Remillard, J., & Smith, M. S. (2007). How curriculum influences student learning. In F. Lester (Ed.), Second handbook of research on mathematics teaching and learning (pp. 319-370). Charlotte, NC: Information Age Publishing.
• Şahin, F., & Ateş, S. (2020). Examination of the relationship between seventh-grade students’ scientific literacy among certain cognitive variables. Education and Science, 45(203), 63-89.
• Taşcan, M., ve Ünal, İ. (2020). Fen bilgisi öğretmenlerine göre ay’ın hareketleri ve evreleri ile güneş, dünya, ay konularının öğretimi. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(2), 75-97. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uebt/issue/56669/738066.
• Tekışık, H.H. (2002). Öğrenme-öğretme stratejileri. Çağdaş Eğitim Dergisi, 289, 1-8. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1657741.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yiğit, N. (2012). Fen ve teknoloji öğretiminde planlama. S. Çepni (Ed.), Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi (ss. 337-368). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• YÖK/Dünya Bankası, (1997). Milli eğitimi geliştirme projesi hizmet öncesi öğretmen eğitimi, Ankara.
• Zimmerman, C. (2007). The development of scientific thinking skills in elementary and middle school. Developmental Review, 27(2), 172–223.