South Provinces of the Ottoman State in the First Quarter of XIXth century Through the Eyes of James Silk Buckingham (Urfa, Diyarbakır, Mardin, Mosul, Erbil, Kerkük, Kifri and Baghdad)

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 4, 117 - 155, 17.06.2020

Abdullah Sami Tekin

Öz

British Orientalist James Silk Buckingham, who came to Syria from Egypt, Palestine and Jordan, whose travelogue “Travels in Mesopotamia”, contains very important information about the southern provinces of the Ottoman Empire. James Silk Buckingham visited the cities of Diyarbakır, Mardin, Mosul, Kifri and Baghdad, starting from the city of Urfa on June 4, 1816. The
observations and evaluations he made about these cities in Mesopotamia region, which was under the borders and administration of the Ottoman State in XIXth century, are quite
remarkable. The observations and evaluations of Buckingham with the orientalist point of view regarding the description of the cities, their locations, population, ethnic structure, beliefs,
commercial and economic conditions, markets, socio-cultural structures, military assets, defenses and administrative structures are important for the history of the region. In this study, the information about the cities in Mesopotamia that Silk Buckingham gave in his travelogue has been tried to evaluate.

Anahtar Kelimeler

James Silk Buckingham, Mesopotamia, Urfa, Diyarbakır, Mardin, Mousul, Kifri, Baghdad

JAMES SILK BUCKINGHAM'IN GÖZÜNDEN XIX. YÜZYILIN İLK ÇEYREĞİNDE OSMANLI DEVLETİ’NİN GÜNEY VİLAYETLERİ (URFA, DİYARBAKIR, MARDİN, MUSUL, ERBİL, KERKÜK, KİFRİ VE BAĞDAT)

Öz

XIX. yüzyılın başlarında Mısır, Filistin ve Ürdün üzerinden Suriye’ye gelen İngiliz Oryantalist James Silk Buckingham'ın Travels in Mesopotamia adlı seyahatnamesi, Osmanlı Devleti’nin güney vilayetleriyle ilgili oldukça önemli bilgiler ihtiva etmektedir. James Silk Buckingham, 4 Haziran 1816 tarihinde geldiği Urfa şehrinden başlayarak Diyarbakır, Mardin, Musul, Kifri ve Bağdat şehirlerini ziyaret etmiştir. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti sınırları ve yönetiminde bulunan Mezopotamya bölgesindeki bu şehirler hakkında yapmış olduğu gözlem ve değerlendirmeler oldukça dikkat çekicidir. Buckingham’ın şehirlerin tasviri, konumları, nüfusu, etnik yapısı, inançları, ticari ve ekonomik durumları, pazarları, sosyo-kültürel yapıları, askerî varlıkları, savunmaları ve idarî yapılarıyla ilgili oryantalist bakış açısıyla yaptığı gözlem ve değerlendirmeler bölgenin tarihi açısından önemlidir. Çalışmamızda James Silk Buckingham'ın seyahatnamesinde, Mezopotamya’da bulunan şehirler hakkında verdiği bilgileri değerlendirmeye çalıştık.

Anahtar Kelimeler

James Silk Buckingham, mezopotamya, , Urfa, Diyarbakır, Mardin, Musul, Kifri, Erbil, Kerkük, Bağdat

Kaynakça

• BANKER, Russel, “James Silk Buckhingham”, Dictionary of National Biography, Vol. VII, London 1886. BUCKINGHAM, James Silk, Travels in Mesopotamia, London 1827. BUCKINGHAM, James Silk, Autobiography of James Silk Buckingham; Including His Voyages, Travels, Adventures, Speculations, Successes And Failures, Vol.1, Longman, London 1855. COHEN, Stuart A., British Policy in Mesopotamia, 1903–1914, Ithica Press, United Kingdom 2008. GODLEY, A.D., Herodotus, Vol II Books III-IV, William Heinemann, London 1928. KUIPER, Kathleen, Mesopotamia The Worlds’s Earliest Civilization, Britannica, New York 2011. LECK, Gwendolyn, “Mesopptamia”, Literature of Travel and Exploration An Encyclopedia II, New York 2003. MCINTOSH, Jane R., Ancient Mesopotamia, ABC, Oxford 2003. SIMONS, Geoff, Iraq: From Sumer to Saddam, Macmillan, London 1996. UÇAROL, Rıfat, Siyasi Tarih 1789-2001, Der Yayınları, İstanbul 2006.