GAZNELİLER DEVLETİ’NİN SARAY ŞAİRİ FERRUHÎ-İ SÎSTÂNÎ’NİN ŞİİRLERİNDE GAZNELİ MAHMÛD’A YÖNELİK DİNÎ MUHTEVALI ÖVGÜLER

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 7, 78 - 92, 08.12.2021

Mahmut Caduk

Öz

Ferruhî-i Sîstânî, çağdaşı olan birçok şair gibi kaside türünde şiirler yazmıştır. kasidelerinin büyük çoğunluğunu Gazneli Mahmûd için yazan şair, bu şiirlerinde dini kavramların etkisinden çokça yararlanmıştır. Onun bu şiirleri, her ne kadar Gazneli Mahmûd’un şahsiyetini yüceltmek amacıyla yazılsa da dini mefhumlar yönünden oldukça zengindir. Şair, bazen bir savaş nedeniyle bazen bir bayram tebriği münasebetiyle yazdığı kasidelerinde kasidelerin konusuna uygun bir din dili oluşturmuştur. Şairin bu tutumu, onun şiiri hakkında araştırmalarda bulunan çağdaş edebiyat çevrelerince de kabul edilmiştir. Biz de bu makalemizde Ferruhî’nin kaside türünde yazılmış olan şiirlerinde dini mefhumların nasıl yer aldığını inceleyeceğiz.

Anahtar Kelimeler

Ferruhî-i Sîstânî,, Gazneli Mahmûd,, Gazneliler,, Kaside, Din, ibadetler,, İslam

Kaynakça

• FERRUḪÎ-İ SÎSTÂNÎ, Dîvân-i Ḥakîm Ferruḫî-i Sîstânî, Haz. Muḥammed Debîr-i Siyâḳî, İntişârât-ı Zevvâr, 9.bsk., Tahrân, 1393hş.
• CLİFFORD EDMUND BOSWORTH, Doğuşundan Günümüze İslam Devletleri, trc. Hande Canlı, Kaknüs Yay., İstanbul, 2005.
• HALİL İNALCIK, Şair ve Patron, Doğu Batı Yayınları, Ankara, 2015.
• ÖMER SONER HUNKAN, “Gazneliler Devleti Tarihi Kaynakları”, Ortaçağ Türk Tarihi Ana Kaynakları, ed. Altan Çetin, Kriter Yay., İstanbul, 2008, s. 18-23.
• İZZETULLAH ZEKİ, Gazneli Mahmûd’un Din Politikası, Çizgi Kitabevi Yay., İstanbul, 2019.
• ADNAN KARAİSMAİLOĞLU, Klasik Dönem Türk Şiiri İncelemeleri, Akçağ Yayınları, Ankara, 2001.
• ERDOĞAN MERÇİL, ‘‘Mahmûd-ı Gaznevî’’, TDV, cilt. 27, İstanbul, 2003, s. 362-365.
• GULÂMHUSEYN YÛSUFÎ, Ferruhî-i Sîstânî Bahsî der Şerh-i Ahvâl ve Rûzgâr ve Şi‘r-i Û, İntişârât-ı İlmî, 3.bsk., Tahrân, 1370hş.