A GENERAL OVERVIEW OF ORTHODOX MISSIONARIES' PRE-REVOLUTIONARY EDUCATIONAL ACTIVITIES IN THE SAHA (YAKUT) REGION

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 11, 60 - 71, 26.12.2023

Yusuf Kılıçaslan

Öz

This study examines the educational activities and their impacts conducted by Russian Orthodox missionaries in the Saha (Yakut) region. The subject has been evaluated based on the reports kept by the Yakut Statistical Commission and the missionaries. Missionaries have been using the city of Yakutsk as their central location in Far Eastern Siberia since the 1620s. However, in the XVII century, it was quite challenging to mention any official institutions or organizations in terms of education and culture. According to Russian historians, there are two reasons for this. Firstly, Russian Orthodox missionaries did not have sufficient material as well as human resources, and knowledge to implement a conscious education policy for this period. The second reason is that due to the recent annexation of the region to the Russian state, conflicts between the Yakuts and the Russians hindered the implementation of this process. However, in our opinion, the first reason is realistic and directly proportional to the development of the educational and cultural life of Russian history. Especially from the second half of the XIX century, cultural developments began to manifest themselves in Yakut, and as a result of translation activities, education, and teaching became significant for the Russians. Before translation activities in the Yakut language were carried out, the missionaries' lack of proficiency in the Yakut language and the Yakuts' lack of knowledge of the Russian language rendered all efforts inconclusive.

Anahtar Kelimeler

Sakhas, Russians, Missionary, Mission, Education

SAHA (YAKUT) YÖRESİNDE ORTODOKS MİSYONERLERİN DEVRİM ÖNCESİ EĞİTİM FAALİYETLERİNE GENEL BAKIŞ

Öz

Bu çalışmada Rus Ortodoks Misyonerlerin Saha (Yakut) ilinde yapmış olduğu eğitim faaliyetleri ve yansımaları ele alınmıştır. Yakut istatistik komisyonu ve Misyonerler tarafından tutulan raporlar ışığında konu değerlendirilmiştir. Misyonerler Yakutsk şehrini 1620’li yıllardan itibaren Uzak Doğu Sibirya’da merkez olarak kullanmışlardır. Ancak XVII. yüzyılda eğitim ve kültürel açıdan her hangi bir resmi kurum ve kuruluştan bahsetmek oldukça güçtür. Rus tarihçilere göre bunun iki sebebi vardır. Birincisi Rus Ortodoks misyonerler bu dönem için bilinçli bir eğitim politikasını hayata geçirecek bilgi ve birikime sahip insan varlığının yanında yeterli materyale de sahip değildir. İkincisiyse bölgenin Rus devletine yeni ilhak edilmesinden sebep, Sahalar ve Ruslar arasında yaşanan çatışmaların bu sürecin işletilmesinin önüne geçmesidir. Ancak kanaatimizce birinci sebep gerçekçi olmakla birlikte Rus tarihinin eğitim ve kültürel hayatının gelişimi ile doğru orantılıdır. Özellikle XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yaşanan kültürel gelişmeler Yakut’ta da kendisini göstermiş çeviri faaliyetlerinin sonucunda eğitim-öğretim Ruslar adına anlamlı hale gelmiştir. Saha dilinde tercüme faaliyetleri gerçekleştirilmeden evvel misyonerlerin Saha diline hakim olamaması ve aynı şekilde Sahaların da Rus dilini bilmemeleri her türlü girişimi sonuçsuz bırakmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sahalar,, Ruslar, Misyonerlik, Misyon, Eğitim

Kaynakça

• Main References
• Jurnal Ministerstva Naradnogo Prosveşeniya, Çast CXXXV, St. Petersburg, 1867.
• Otçet Yakutskago Eperihalnogo Uçilişnago Soveta “Sostayaniy Tserkovno-Prihodskih Şkol i Şkol Gramoti Yakutskoy Eparhii Za 1890-91 Uçebniy God.” Yakutsk, 1892.
• Otçet Yakutskago Oblastnago Statiçeskago Komiteta Za 1891 God, Yakutsk, 1892.
• Otçet Yakutskogo Eperihalnogo Uçilişnogo Soveta o Sastaynii Tserkovno Prihodskih Şkol i Şkol Gromatı Yakutskoy Eparhii za 1891-1892 Uçebnie Goda, Tipoğrafiya Yakutskogo Oblastnogo Pravleniya, Yakutsk, 1893.
• Otçet Yakutskogo Eperihalnogo Uçilişnogo Soveta o Sastaynii Tserkovno Prihodskih Şkol i Şkol Gromatı Yakutskoy Eparhii za 1892-1893 Uçebnie Goda, Tipoğrafiya Yakutskogo Oblastnogo Pravleniya, Yakutsk, 1894.
• RGİA, F. 733, Op. 95, D. 1071.
• Newspapers
• Yakutskie Yeparihalnie Vedemosti, 1913, No: 1.
• Yakutskie Yeperihalnie Vedemosti, 1892, No: 23.
• Yakutskie Yeperihalnie Vedemosti, 1892, No: 24.
• Yakutskie Yeperihalnie Vedemosti, 1892, No: 8.
• Yakutskie Yeperihalnie Vedemosti, 1892, No: 9.
• Yakutskie Yeperihalnie Vedemosti, 1895, No: 13.
• Yakutskie Yeperihalnie Vedemosti, 1895, No: 16.
• Yakutskie Yeperihalnie Vedemosti, 1895, No: 7.
• Yakutskie Yeperihalnie Vedemosti, 1895, No: 8.
• Yakutskie Yeperihalnie Vedemosti, 1898, No: 8.
• Research Works
• MAİNOV, İvan İvanoviç, Zaçatki Naradnogo Obrazavaniye v Yakutskoy Oblast, İrkutsk, Tip. Gaz., 1897.
• MOSKVİN, İ. S., “Voevodi i Naçalniki g. Yakutska i İh Destviya” Pamyatnaya KnijkaYakutskoy Oblasti Za 1863, SPB. 1864.
• Ot Pervih Şkol- Do Naşey Dney, Yakutsk, Ofset, 2007.
• PAVLOV, A.A., Professionalnyye i Sredniye şkolu Yakutii (XVIII– nachalo XX vv.). Yakutsk, Biçik, 2013.
• POPOV, G. A., Soçineniye İstoriya Gorada Yakutska 1632-1917, Tom, 3, Yakutsk, Yagu, 2007.
• SAFRANOV, G. F., Pravaslavnoe Hristianstvo v Yakutii, Moskova, B. İ., 1998.
• SLEPTSOV, P., İstoriçeskoe Obozreniye Sibirii: s 1743 po 1823 God, Kniga 2, SPB 1886.
• Yakutiya Hronika Fakti, (Ed. Kalaşnikof, A. A.) Tom 1, Yakutsk 2000.