The Applicability and Importance of Ibn Khaldun’s Social Metaphysics in Contemporary Social Studies

Yıl 2006, Sayı: 16, 169 - 203, 01.07.2006

Tahsin Görgün

Öz

Ibn Khaldun’s social metaphysics -in particular in connection with the distinction that he makes between two beings, one as a direct result of God’s supreme power and the other as the product of human acts- has some characteristics which will present an answer to the quest for social metaphysics taking place not only in modern Turkey and the Islamic world but also in the entire world. For this distinction not only provides a connection directly between life and religion at the same time it puts forward an opportunity to establish a relationship between the individual and society, society and institutions and science and philosophy; this is an opportunity that, in comparison to many enterprises undertaken until this time, is well understood and widely accepted. In the article this subject will be discussed in the light of the possibility of society and the state of belonging, which are the basic problems of modern social theory and social philosophy.

Anahtar Kelimeler

Ibn Khaldun, social theory, social ontology, Hobbes, Carl Schmitt

İbn Haldûn’un Toplum Metafiziğinin Güncelliği ve Günümüzde Toplum Araştırmaları Açısından Önemi

Öz

Toplumların varlığı ve varlığını sürdürmesi, insanla irtibatlýı olmakla birlikte, insandan olduğu kadar fizikî dünyada mevcut olan şeylerin varlığı ve varlığını sürdürmesinden de farklıdır. Sosyal bilimler sosyal olayların gerçekleşme şekillerini, bunların tabi oldukları en genel kuralları/kanunları tespit etmek amacına matuf olarak incelerken, toplumsal olanı “var saymakta”dırlar. Tabii bilimlerin fizikî varlığı sorun etmemeleri gibi, sosyal bilimlerin de toplumsal varlığı sorun etmemesi, bu bilimlerin mahiyetinin bir gereğidir. Ne tabii bilimler ne de sosyal bilimler mevcut olması bakımından varlığı kendilerine konu edinmezler; dolayısı ile kendi geliştirmedikleri bir varlık kavramını kullanarak bu varlığın bir cihetini kendilerine “mevzu” edinir ve böylece edindikleri konulara yönelerek, bu yönelişle ortaya çıkan meseleleri çözmek için gayret sarf ederler. Var olması bakımından mevcut, metafiziğin mevzusudur.

Anahtar Kelimeler

İbn Haldûn, sosyal teori, sosyal ontoloji, Hobbes, Carl Schmitt

Kaynakça

• Fenârî, Misbâhu’l-üns beyne’l-ma‘kûl ve’l-meşhûd fî şerhi Miftâhi’l-gaybi’l-cem‘ ve’l-vücûd (nşr. Muhammed Hacevî), Tahran: İntişârât-ı Mevlâ, 1374.