Deontolojik Adalet: Örgütteki Kültüre l Bağlamın Etkisi

21 - 38, 09.05.2018

Nihal Yazıcı , Senay Yürür

https://doi.org/10.4026/isguc.422380

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmayla, çalışanların örgüt kültürü algılarının deontolojik adalet algıları üzerinde nasıl bir etkisinin olduğunu tespit etmek amaçlanmıştır. Birey-örgüt uyumu kuramı, örgüt kültürü algısı ve örgütsel adalet arasındaki ilişkinin kuramsal temelini oluşturmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Yalova ilinde faaliyet gösteren özel sektör ve kamu kurum çalışanları üzerinde nicel bir araştırma yürütülmüştür. Yapılan regresyon analizleri sonucunda, çalışanların hiyerarşi ve pazar kültürü algısının deontolojik adalet algıları üzerinde olumlu etkisinin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Adalet, Deontolojik Adalet, Örgüt Kültürü, Rekabetçi Değerler Modeli

Kaynakça

• Akın, Ahmet, Hakan Sarıçam, Çınar Kaya, Canan Akdeniz, Emel Gediksiz, Handan Toprak ve Banu Yıldız; (2013), “Deontik Adalet Ölçeği Türkçe Formu”, 5. Ulusal Lisansüstü Eğitim Sempozyumu”, Saü Eğitim Bilimleri Ensititüsü, s:15 -18.
• Akkoç, İrfan;(2012),“Gelişim Kültürü ve Etik İklimin Yenilikçiliğe Etkisinde Dağıtım Adaletinin Rolü”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, C:4, S:3, s. 45-60.
• Aktaş, Esra, Işık Çiçek ve Mithat Kıyak; (2011), “The Effect of Organizational Culture on Organizational Efficiency: The Moderating Role of Organizational Environment and Ceo Values, Procedia Social and Behavioral Sciences 24, 1560–1573.
• Alderson, Siobhan ve Andrew Kakabadse, (1994), “Business Ethics and Irish Management: A Cross-Cultural Study”, European Management Journal, 12(4):432 441.
• Altunışık, Remzi, Recai Coşkun, Serkan Bayraktaroğlu ve Engin Yıldırım; (2010), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, Sakarya Yayıncılık, 6. Basım. Sakaraya.
• Ay, Canan; (2005), “İşletmelerde Etiksel Karar Almada Kültürün Rolü”, Yönetim ve Ekonomi, Cilt:12 Say: 2, 30-52.
• Becker, Helmut ve David J.Fritzsche, (1987), “Business ethics: A cross-cultural comparison of managers’ attitudes”, Journal of Business Ethics, 6 (4):289 – 295.
• Beugre, Constant D; (2010), “Resistance to Socialization İnto Organizational Corruption a Model of Deontic Justice”, Journal of Business and Psychology,25(3), pp 533-54.
• Beugre, Costant D; (2012), “Development and Validation of a Deontic Justice Scale”, Journal of Applied Social Psychology, 42( 9), pp 2163–2190.
• Blader, Steven L., Chia-Chi Chang and Tom R. Tyler; (2001), “Procedural Justice and Retaliation in Organizations: Comparing Cross-Nationally The İmportance of Fair Group Processes, International Journal of Conflict Management, 12, 295-311.
• Blader, Steven L. and Tom R. Tyler; (2005),”A four component model of procedural justice: Defining the meaning of a “fair” process”, Personality and Social Psychology Bulletin, 29, 747-758.
• Brockner, Joel, Grant Ackerman, Jerald Greenberg, Michele J. Gelfand, Anne Marie Francesc, Zhen Xiong Chen, Kwok Leung, Gunter Bierbrauer, Carolina Gomez, Bradley L. Kirkman and Debra Shapiro; (2001), “Culture and Procedural Justice: The Influence of Power Distance on Reactions to Voice”, Journal of Experimental Social Psychology 37, 300–315.
• Cameron, Kim S. and Robert E. Quinn; (1992). “Diagnosing and Changing Organizational Culture.” Adison- Wesley, Massachusetts.
• Colquitt, Jason A.; (2001), “On The Dimensionality of Organizational Justice: A Construct Validation of a Measure”, Journal of Applied Psychology , 86(3), ss. 386-400.
• Chin-Loy, Claudette and Bahaudin G. Mujtaba; (2007), “The Influence Of Organizational Culture On The Success Of Knowledge Management Practices With North American Companies”, International Business and Economics Research Journal, Volume 6, Number 3,15-28.
• Christie, P., Maria Ik-Whan G. Kwon Philipp A. Stoeberl and Raymond Baumhart,; (2003), “A Cross Cultural Comparison of Ethical Attitudes of Business Managers: India, Korea and the United States, Journal of Business Ethics, 46; 2003, ss.263-287.
• Cropanzano, R., B. Goldman and R. Folger; (2003), “Deontic Justice: The Role of Moral Principles in Workplace Fairness, Journal of Organizational Behavior, 24(8): 1019-1024.
• Deshpande, Rohit, John U. Farley and Frederick E. Webster; (1993), “Corporate culture, customer orientation and innovativeness in Japanese Firms: A Quadrad Analysis”, Journal of Marketing, 57, ss.23-27.
• Erdem, Ramazan; (2007), “Örgüt Kültürü Tipleri İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Elazığ Il Merkezindeki Hastaneler Üzerine Bir Çalışma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi I.I.B.F Dergisi, 2(2), 63-79.
• Eren Erol; (2000), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, Beta Yayınları, İstanbul.
• Erkanlı, Hülya; (2009), “Örgütsel Adalet ve Kültür İlişkisi: Türkiye’de Faaliyet Gösteren Bazı İşletmelerde Karşılaştırmalı Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensititüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Folger, Robert and Russel Cropanzano; (1998), “Organizational Justice and Human Resource Management”, BeverlyHills,CA: Sage Publications,USA.
• Folger, Robert; (1998), “Fairness As Moral Virtue”, in M. Schminke, (Ed), Management Ethics: Moral Management of People an Processes, Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates, s: 13- 34.
• Folger, Robert; (2001). “Fairness as deonance”, In S. Gilliland, D. D. Steiner and D. Skarlicki (Eds.), Theoretical and cultural perspectives on organizational justice (pp. 3–33). Greenwich, CT: Information Age Publishing.
• Fox, Suzy., Paul E Spector and Don Miles; (2001), “Counterproductive Work Behavior (CWB) in Response to Job Stressors and Organizational Justice: Some Mediator and Moderator Tests For Autonomy and Emotions”, Journal of Vocational Behavior, 59, 291–309.
• French, J. R. P., Jr., Rodgers, W. L., and Cobb, S. (1974). Adjustment As Person-Environment Fit. In G. Coelho, D. Hamburg, and J. Adams (Eds.), Coping and adaptation (pp. 316-333). New York: Basic Books.
• Göregenli, Melek; (1995), “Kültürümüz Açısından Bireycilik- Ortaklaşa Kültür Eğilimleri: Bir Başlangıç Çalışması”, Türk Psikoloji Yazıları, 10(35), 1-14.
• Greenberg, Jerald; (1990), “Organizational Justice: Yesterday, Today, and Tomorrow”, Journal of Management, 16, 399-432.
• Greenberg, Jerald; (2004), “Stress Fairness to Fare No Stress: Managing Workplace Stress by Promoting Organizational Justice”, Organizational Dynamics, Vol. 33, No. 4. pp. 352-356.
• Gregory, Brian T., Stanley G. Harri, Achilles A. Armenakis, Christopher L. Shook; (2009), “Organizational Culture And Effectiveness: A Study of Values, Attitudes, and Organizational Outcomes”,Journal of Business Research, 62 (2009) 673–679.
• Handy, Charles; (1981), Understanding Organisations, Harmondsworth: Penguin.
• Harrison, Roger; (1972), Understanding Your Organization’s Character, Harvard Business Review, 3, ss 119-128.
• Hofstede, Geert, (1980), Culture’s Consequences: International Differences in Work-Related Values, Beverly Hills: Sage.
• James, K. (1993), The social context of organizational justice: Cultural, intergroup, and structural effects on justice behavior and perceptions. In R. Cropanzano (Ed.), (pp. 21-50). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Kim, Tae Yeol and Kwo Leung; (2007), “Forming and Reacting to Overall Fairness: A Crosscultural Comparison”, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 104, 83- 95.
• Konovsky, Mary A. and Russell Cropanzano; (1991), “Perceived Fairness of Employee Drug Testing as a Predictor of Employee Attitudes and Job Performance”, Journal of Applied Psychology, Vol. 76 (5), 698–707.
• Kristof, Amy L.; (1996), “Person-Organization Fit: An İntegrative Review of İts Conceptualizations, Measurement, and İmplications”, Personnel Psychology, 49, 1-49.
• Lee, Cynthia, Madan Pillutla, Kenneth S Law; (2000), “Power-Distance, Gender and Organizational Justice”, Journal of Management, Vol. 26, No. 4, 685–704.
• Lind, E. Allen and Tyler, Tom R; (1988), The Social Psychology of Procedural Justice, New York: Plenum Press.
• Mcfarlin, B., & Sweeney, P. D. (2001). Cross-Cultural Applications of Organizational Justice. R. Cropanzano içinde, Justice in the Workplace (Vol.2) (s. 626- 637). Mahwah, NJ: Lawrence, Erlbaum Associates.
• Meydan, Cem Harun; (2010), “Örgüt Kültürü, Örgütsel Güç ve Örgütsel Adalet Algılarının bireyin İş Tatmini ve Örgüte Bağlılığı Üzerine Etkisi: Kamuda Bir Araştırma”, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Savunma Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Miles, Raymond and Charles Snow; (1978), Organizational Strategy, Structure, and Process. New York: McGraw-Hill.
• Moorman, Robert H.; (1991), “Relationship Between Organizational Justice and Organizational Citizenship Behavior: Do Fairness Perceptions Influence Employee Citizenship?”, Journal of Applied Psychology, 76, 845-855.
• Ogbonna Emmanuel ve Lloyd C. Harrıs; (2000), “Leadership Style, organizational culture and performance: emprical evidence from UK companies”, Journal of Human Resource Management, 11(4), ss. 766-788.
• Özdevecioğlu, Mahmut ve Mahmut Akın; (2013), “Yöneticilerin, Örgüt Kültürü ve Örgütlerarası Vatandaşlık Davranışları Algılamaları”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 112-131.
• Özkan, Çiğdem ve Murat Gümüş; (2013), “Ege Bölgesindeki 4-5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Örgüt Kültürünün İş Değerlerinin Dönüşümüne Etkileri” , KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 15 (25): 01-14.
• Pillai, R., Williams, E.S., & Tan, J. (2001), “ Are the scales tipped in favor of procedural or distributive justice? An investigation of the U.S., India, Germany and China”, International Journal of Conflict Management, 12(4), 312-332.
• Racelis, Aliza D; (2005), “An Exploratory Study of Organızatıonal Culture in Philippine Firms, Philippine Management Review, Vol. 12, Pp. 72-86.
• Quinn, Robert E. and John Rohrbaugh; (1983), “ A Spatial Model of Effectiveness Criteria: Towards a Competing Values Approach to Organizational Analysis”, Management Science, C. 29, S. 3, s. 363-377.
• Sargut, Selami ; (1994), “Bireyci ve Ortaklaşa Davranış İkileminde Yönetim ve Örgüt Kuramları”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 49, , ss. 321 – 332.
• Sargut, Selami; (2015), Kültürlerarası Farklılaşma ve Yönetim, (4. Baskı), Ankara, İmge Yayıncılık.
• Sezgin, Orhan; (2009), Explorıng The Relatıonshıp Between The Concepts Of organızatıon Culture, Organızatıonal Justıce and Organızatıonal Cıtızenshıp Behavıor, Submitted To The Graduate Institute Of Social Sciences İn Partial Fulfillment of The Requirements For The Degree of Ph.D. İn Management and Organization, İstanbul.
• Schein, Edgar H.; (1981), “Does Japanese Management Style Have a Message for American Managers?,” Sloan Management Review, 23/1: 55-68.
• Scott, B. A. and Jason A. Colquitt; (2007), “Are Organizational Justice Effects Bounded by Individual Differences? An Examination of Equity Sensitivity, Exchange Ideology, and the Big Five”, Group and Organization Management, 32(3), 290-325.
• Taşçıoğlu, Hümeyra; (2010), “Örgüt Kültürünün Örgütsel Adalete Etkisi: Bir Örnek Olay”, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensititüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sakarya.
• Tyler, Tom R.; (1987), “Conditions Leading to Value Expressive Effects in Judgments of Procedural Justice: A Test Of Four Models”, Journal of Personality and Social Psychology, 52: 333- 344.
• Tyler, Tom R.; (1989), “The Psychology of Procedural Justice: A Test of the Group Value Model”, Journal of Personality and Social Psychology. 57. 830-838.
• Tyler, Tom R. and Steven L. Blader; (2003), “Can businesses effectively regulate employee conduct? The antecedents of rule following in work settings”, Academy of Management Journal, 48,1143-1158.
• Yücel, İlhami ve Daimi Koçak; (2014), “Örgüt Kültürü İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkiye Yönelik Bir Araştırma”, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (Erzsosder) VII – II: 45 -64.
• Yu, Tianyuan, Nengquan Wu; (2009), “A Review of Study on the Competing Values Framework”, International Journal of Business and Management, Vol:4, No7, 37-42.
• Yürür, Senay; (2009), “Örgütsel Adalet”, Ed. Aşkın Keser, Gözde Yılmaz ve Senay Yürür, Çalışma Yaşamında Davranış Güncel Yaklaşımlar, İzmit: Umuttepe Yayınları, 190.
• Yürür, Senay; (2015), “Türkiyede Örgütsel Adalet Konusunda Yapılan Çalışmalara Yönelik Bir Derleme”, Editör: Râna Özen Kutanis, Türkiye’de Örgütsel Davranış, Sakarya.