Kültürün EKY’ye Etkileri ve Türk Pilotların Hofstede Kültür Boyutları Açısından Durumları

Yıl 2011, Cilt: 13 Sayı: 1, 17 - 38, 01.03.2011

Öğr.Gör.Eyüp Bayram Şekerli Yrd.Doç.Dr.Ender Gerede

Öz

Havayolu sektörü emniyetin ön planda olduğu sektörler arasındadır. Havayolu taşımacılığında kullanılan teknoloji emniyet seviyesinin yükseltilmesinde önemli bir role sahiptir. Yüksek teknolojiye rağmen, kaza ve kırımlar tamamen önlenememiştir. Araştırmalar insan hatalarını kaza ve kırımların birincil nedeni olarak gösterilmektedir. İnsan hatalarının nedenlerini araştıran ve yönetilmesinde metotlar geliştiren “İnsan Faktörleri” disiplini kokpit içerisinde hataların önlenmesi için çalışmalar yapmaktadır. Uçuş emniyetini sağlamak, insan hatalarını engellemek ve yönetmek için geliştirilen bir İnsan Faktörleri uygulaması olan Ekip Kaynak Yönetimi dünya genelinde birçok havayolu işletmesinde kullanılmaktadır. Fakat bu programların verimliliği ekip üyelerinin kültürel değerlerine uyumlandırılmasına bağlıdır. Ekip Kaynak Yönetimi programları; ulusal, örgütsel ve meslek kültürleri incelenerek tasarlanması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ekip Kaynak Yönetimi, Uçuş Emniyeti, İnsan Hataları , Ulusal Kültür, Alt Kültür

The Effects of Culture on CRM programs: A Study Investigating Turkish Pilots in terms of Cultural Dimensions Suggested by Hofstede

Öz

Airline industry is one of the sectors in which safety is primarily important. In this respect, the use of technology has a significant role in increasing the safety standards to a desired level in air transportation. Unfortunately, these attempts have not been successful in eliminating accidents and incidents completely. Many studies show that the primary reason for these accidents and incidents is human factor. The discipline called “human factors” deals with the precautions that might be taken to prevent human-related errors observed in the cockpit by examining the reasons behind such errors and developing methods for managing these errors. Today, most of the air companies worldwide are using “Crew Resource Management” programs designed to establish flight safety and to prevent and manage such possible human-related errors. However, it is commonly believed that the efficiency of such programs depends on how they are adapted to the cultural values of the particular crew it is applied. In other words, CRM programs should be designed after national, organizational and vocational cultures of this particular group are examined thoroughly.

Anahtar Kelimeler

Crew Resource Management, Flight Safety, Human Error, National Culture, Subculture

Kaynakça

• DASTMALCHIAN, Ali ve KABASAKAL, Hayat (2001), “Special Issue on Leaders- hip and Culture in the Middle East: Norms, Practices and Effective Leaders- hip Attributes in Iran, Kuwait, Turkey and Qatar”, Applied Psycology: An In- ternational Review, 5 (4):532-558
• ELBAŞI, Dinçer (2003), “Ekip Kaynak Yöne- timi: Uçuş Ekipleri Tarafından Kaynak Yönetimi Programlarının Uygulanma- sında Karşılaşılan Sorunların Tespit ve Çözümüne İlişkin Bir Araştırma”, Çu- kurova Üniversitesi, Aralık, Yayınlan- mamış Yükseklisans Tezi.
• GOODE, William J. (1957), "Community wit- hin a Community: The Professions," American Sociological Review 22; Akta- ran: HELMREICH, RL. (2000) “Culture and Error in Space: Implications From Analog Environments,” Aviation,Space, and Environmental Medicine, 9-11(71): 133-139
• GÜMÜŞ, Ali (1998), “İnsan Hatalarının Be- lirlenmesinde Kullanılan Tekniklerin İn- celenmesi ve bir Endüstriyel Uygulama,” Gazi Üniversitesi, Yayın- lanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• GÜVENÇ, Bozkurt (1999), İnsan ve Kültür, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul.
• HAWKINS, Frank H. (2002), Human Factors in Flight, İkinci basım, Ashgate Publis- hing Limited, Aldershot.
• HELMREICH, RL ve FOUSHEE, HC. (1993), Why crew resource management? Em- pirical and theoretical bases of human factors in training and aviation, Calif: Academic Press; San Diego. Aktaran: HELMREICH, RL. ve MERRITT, Asle- igh C. (2001), Culture at Work in Avia- tion and Medicine Ashgate Publishing Company, Aldershot.
• HELMREICH, RL, WILHELM, John A., vd. (2001),“Culture, Error, and Crew Reso- urce Management,” University of Texas at Austin Human Factors Research Pro- ject: 254, http://homepage.psy.ute- xas.edu/homepage/group/Helmreich LAB, (15.04.2004).
• HELMREICH, RL. (Basım aşamasında) “Cul- ture, threat, and error: Assessing system safety. In Safety in Aviation: The Mana- gement Commitment: Proceedings of a Conference. London: Royal Aeronauti- cal Society”, http://homepage.psy.ute- xas.edu/homepage/group/helmreichla b/Publications/pubfiles/Pub257.pdf (30.08.2004)
• HOFSTEDE, Geert. (2000), Cultures Conse- quences, Comparing Values, Behaviors, Institutions and Organizations Across Nations İkinci basım, Sage Publications, London.
• HOFSTEDE, G. ve SOETERS, J. (2002), “Con- sensus Societies with their own Charac- ter: National Cultures in Japan and The Netherlands,” Comparative Sociology, 1(1): 1-17
• KARAKİTAPOĞLU, Zahide vd., (2002), “Value Domains of Turkish Adults and University Students,” The Journal of So- cial Psychology, 142 (3): 333-351
• KIRAÇ, Yavuz “Büro Yönetiminde Ergo- nomi ve Ergonominin Verimliliğe Etkisi: Emniyet Müdürlüğü'nde bir Uygu- lama,” Gazi Üniversitesi, Yayınlanma- mış Yüksek lisans Tezi, Ankara.
• LAUBER, J. (1984), Resource Management in the Cockpit”, Air Line Pilot, vol.53: Ak- taran FLİN, R., O'CONNOR, P., ve ME- ARNS, K. (2002). Crew resource management: Improving safety in high reliability industries. Team Performance Management, 8(3-4): 68-78
• ROGELBERG, Steven G. (2007), Encyclope- dia of Organizational Psychology SAGE Publications, California.
• SARGUT, Selami (2001), Kültürler Arası Farklılaşma ve Yönetim İkinci basım, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
• SCHWARTZ, Shalom H. (1999), “A Theory of Cultural Values and Some Implicati- ons for Work”, Applied Psychology: An International Review, 48 (1): 23-47
• WASTI, Syeda Arzu (1998), “Cultural Barri- ers in the Transferability of Japanese and American Human Resources Prac- tices to Developing Countries: The Tur- kish Case”, The International Journal of Human Resource Management, 9, (4): 608-631