Türkiye Ekonomisinin Yüksek Büyüme Evresinde İstihdam ve İşsizlik

Yıl 2010, Cilt: 12 Sayı: 3, 7 - 26, 01.09.2010

Yrd.Doç.Dr. Mehmet Rauf Kesici

Öz

Literatür araştırmasına dayanan bu çalışmada, Türkiye’nin 2001 krizi sonrasındaki yüksek büyüme evresinde, büyümenin istihdam ve işsizliğe etkisine odaklanılmaktadır. Çalışmada 2002-2007 döneminde, Türkiye ekonomisinde milli gelirin düzeyi ve bileşimi ile emek piyasasındaki ilgili göstergeler mercek altına alınmaktadır. Çalışmadaki temel amaçlarından biri, yüksek büyüme evresinde emek piyasasında ortaya çıkan işsizlik oranının artması, istihdamdaki artışların sınırlı kalması gibi sonuçları literatürdeki ilgili çalışmalardan da yararlanarak ortaya koymaktır. Çalışmadaki diğer amaç ise, teorik bilgilerle uyuşmayan bu durumun nedenlerini irdelemek ve anlamaya çalışmaktır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Büyüme, Emek Piyasası, İstihdam, İşsizlik

In High Growth Phase of Turkey Economy Employment and Unemployment

Öz

This study focuses on the impact of high growth rate on unemployment and employment in the aftermath of 2001 crisis based on a literature review. It analyses a possible relationship between national income and its components together with labour market during high growth period of 2002-2007. One of the main aims is to study why there was an increase in the unemployment rate while there was stagnation in employment during this high growth period. Another aim is to find out why this does not fit in to an expected theoretical framework.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Growth, Labour Market, Employment, Unemployment

Kaynakça

• Akgül Yılmaz, Gülay Kayıt Dışı Ekonomi ve Çözüm Yolları, İSMMMO (İstanbul Ser- best Muhasebeci Mali Müşavirler Odası) Yayını, 2006.
• Ansal, Hacer & Suat Küçükçifçi & Özlem Onaran & Benan Zeki Orbay. Türkiye Emek Piyasasının Yapısı ve İşsizlik, Tür- kiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayını, İstanbul, Kasım 2000.
• Arico, Fabio. “Growth and Unemployment: Towards A Theoretical Integration”, Jo- urnal of Economic Surveys, Vol. 17, No. 3, 2003, ss.419-455.
• Atalay, S. Serpil. Yeni Avrupa Birliği Ülkele- rinde ve Türkiye’de Reel Yakınsama, (Uzmanlık Yeterlilik Tezi), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Dış İlişki- ler Genel Müdürlüğü, Ankara, Şubat 2007.
• Benlikol, Sabahattin & Muhsin Akgür. Av- rupa Birliği’nde Kayıtdışı Faaliyetlerin Kontrolü ve Denetimi, İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yayını, Yayın No: 2002-14, İstanbul, Nisan 2002.
• Berber, Metin. İktisadi Büyüme ve Kalkınma, Derya Kitabevi, 2. Baskı, Trabzon, 2004.
• BSB (Bağımsız Sosyal Bilimciler). 2008 Kav- şağında Türkiye / Siyaset, İktisat ve Toplum, Yordam Kitap, 2008.
• Bulutay, Tuncer. Employment, Unemploy- ment and Wages in Turkey, Internatio- nal Labour Organization (ILO) Publications, Ankara, 1995.
• Ceylan-Ataman, Berrin. “Türkiye’de 2000- 2005 Dönemi İşsizlik Üzerine Tartışma- lar”, İktisat, İşletme ve Finans, Yıl: 21, Sayı: 239, Şubat 2006, ss.93-107.
• Cömert, Faruk. “İstihdam Sorunu ve Ya- bancı Sermaye”, Hazine Dergisi, Sayı: 13, Ocak 2000, ss.1-27.
• DPT (T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teş- kilatı). Uluslararası Ekonomik Göster- geler, DPT Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdür- lüğü, 2008.
• Döpke, Jörg. “The ‘Employment Intensity’ of Growth in Europe”, Kiel Working Paper, No. 1021, January 2001.
• EC (European Commission). Employment in Europe 2007, Prepared by Directorate- General for Employment, Social Affairs and Equal Opportunities; Employment Analysis Unit, Brussels, October 2007.
• EC. Employment in Europe 2008, Prepared by Directorate-General for Employ- ment, Social Affairs and Equal Oppor- tunities; Employment Analysis Unit, Brussels, October 2008.
• Erdut, Zeki. “Dönüşüm Sürecinde İşgücü Pi- yasaları”, İkinci Ulusal Sosyal Politika Kongresi – Sosyal Adalet İçin Ekonomi Politikaları, Ankara, 23-24 Kasım 2006.
• Erkan, Hüsnü. Sistem Sorununun Çözü- münden Sorunların Çözümüne: Türkiye İçin Sosyal Piyasa Ekonomisi, Konrad Adenauer Vakfı Yayını, Ankara, 2001.
• Eroğlu, Nadir. “Türkiye’de İktisat Politikala- rının Gelişimi (1923-2003)”, 80. Yılında Türkiye Cumhuriyeti Sempozyumu, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 29-31 Ekim 2003.
• Göktaş-Yılmaz, Özlem. “Türkiye Ekonomi- sinde Büyüme ile İşsizlik Oranları Ara- sındaki Nedensellik İlişkisi”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekono- metri ve İstatistik Dergisi, Sayı: 2, 29 Kasım 2005, ss.63-76.
• Gunderson, Morley & W. Craig Riddell. La- bour Market Economics – Theory, Evi- dence and Policy in Canada, McGraw-Hill Ryerson Limited, 2nd Edi- tion, 1988.
• Gürsel, Seyfettin vd. Türkiye’de İşgücü Pi- yasasının Kurumsal Yapısı ve İşsizlik, TÜSİAD Yayını (Yayın No. TÜSİAD- T/2004-11/381), Aralık 2004.
• Gürsel, Seyfettin vd. Türkiye’de İşgücü Pi- yasası ve İşsizlik, TÜSİAD Yayını (Yayın No. TÜSİAD-T/2002/12-354), Aralık 2002.
• Hoon Hian Teck & Edmund S. Phelps. “Growth, Wealth and The Natural Rate: Is Europe’s Jobs Crisis a Growth Cri- sis?”, European Economic Review, 41, 1997, ss.549-557.
• İTO (İstanbul Ticaret Odası). Türkiye Ekono- misinin Dünya Pazarlarında Oryantas- yonu, İTO yayını, Yayın No: 2003-06, İstanbul, Ocak 2003.
• İzmen, Ümit vd. 2006 Yılına Girerken Tür- kiye Ekonomisi: İstikrardan Sürdürüle- bilir Büyümeye, TÜSİAD Yayını (Yayın No. TÜSİAD-T/2005-12-414), Aralık 2005.
• Karagöz, Kadir. “Doğrudan Yabancı Yatı- rımların İstihdama Etkisi: Türkiye Ör- neği”, 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, İnönü Üniversitesi, Malatya, 24-25 Mayıs 2007.
• Kara, Mehmet & Mehmet Duruel. “Tür- kiye’de Ekonomik Büyümenin İstihdam Yaratamama Sorunu”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi (Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş’a Armağan), Sayı: 50, Yıl: 2005, ss.367-396.
• Koray, Meryem. “İşsiz Büyüme Var, Ekono- minin İnsanla İlişkisi Kopuyor”, Milli- yet Business, Röportaj: Tarık Yılmaz, 17 Nisan 2005.
• Kuzgun, İnci & Derya Güler Aydın. “Türki- ye’de Ekonomik Büyüme-İstihdam İliş- kisi ve Çalışma Süreleri”, “İşGüç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, Temmuz 2009, Cilt: 11, Sayı: 3, ss.51-63.
• Odekon, Mehmet. The Costs of Economic Li- beralization in Turkey, Lehigh Univer- sity Press, 2005.
• Özatay, Fatih. “‘Neden Hissetmediğimiz’ Ayan Beyan Ortada”, Radikal Gazetesi, 01 Nisan 2007.
• Parasız, İlker. Ekonomik Büyüme Teorileri / Dinamik Makro Ekonomiye Geçiş, Ezgi Kitabevi Yayınları, 2. Baskı, Bursa, 2003.
• Perugini, Cristiano & Marcello Signorelli. “Growth and Employment in EU Coun- tries and Regions”, XX “Convegno Na- zionale degli Economisti del Lavoro” (AIEL), Rome, September 22-23, 2005.
• Reynolds, Lloyd G. Labor Economics and Labor Relations, Prentice-Hall, Inc., 6th Edition, New Jersy , 1974.
• Saygılı, Şeref & Cengiz Cihan. Türkiye Eko- nomisinin Büyüme Dinamikleri / 1987- 2007 Döneminde Büyümenin Kaynakları, Temel Sorunlar ve Potansi- yel Büyüme Oranı, TÜSİAD Yayını (Yayın No. TÜSİAD-T/2008-06/462), Haziran 2008.
• TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi). İş Ka- nunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Ya- pılması Hakkında Kanun, Kanun No: 5763, Kabul Tarihi: 15 Mayıs 2008, (http://www.tbmm.gov.tr/kanun- lar/k5763.html, Erişim Tarihi: 28 Mayıs 2008).
• TEPAV (Türkiye Ekonomi Politikaları Araş- tırma Vakfı). 22 Temmuz 2007 Seçimle- rinin Ardından İkinci Nesil Reform Sürecinin Özellikleri, TEPAV Ekonomi Etüdleri Programı, Ağustos 2007.
• The Central Bank of the Republic of Turkey. The Impact of Globalization on the Tur- kish Economy, First Publication, Printed in: Banknote Printing Plant Department, Ankara, Turkey, June 2002.
• The World Bank. Turkey Labor Market Study, Document of the World Bank, Poverty Reduction and Economic Ma- nagement Unit Europe and Central Asia Region, Report No. 33254-TR, April 14, 2006.
• Tuncer, Baran. Türkiye Ekonomisinde Bü- yüme Üzerine, Foreign Policy / Türkiye Baskısı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Ya- yını, Mart/Nisan 2002, ss.32-41.
• TÜİK (T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu) (a). Ekonomik Faaliyetlere (USSS, 3. Rev) Göre İhracat, (http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do, Erişim Tarihi: 13 Aralık 2007).
• TÜİK (b). Geniş Ekonomik Grupların Sınıfla- masına (GEGS) Göre İthalat, (http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do, Erişim Tarihi: 13 Aralık 2007).
• TÜİK. Hanehalkı İşgücü Araştırması 2009 Nisan Dönemi Sonuçları (Mart, Nisan, Mayıs 2009), Haber Bülteni, Sayı: 124, 15 Temmuz 2009.
• TÜİK. İstatistik Göstergeler 1923 – 2006, TÜİK Matbaası, Ankara, Aralık 2007.
• Ülgener, Sabri F. Milli Gelir, İstihdam ve İk- tisadi Büyüme, Der Yayınevi, Altıncı Baskı, İstanbul, 1980.
• Yılmaz Eser, Burçin & Harun Terzi. “Türki- ye’de İşsizlik Sorunu ve Avrupa İstih- dam Stratejisi”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Der- gisi, Sayı: 30, Ocak-Haziran 2008, ss.229- 250.
• Yüceol, Hüseyin Mualla. “Türkiye Ekonomi- sinde Büyüme ve İşsizlik İlişkisinin Di- namikleri”, İktisat, İşletme ve Finanas Dergisi, Yıl:21, Sayı: 243, Haziran 2006, ss.81-95.
• Zagler, Martin. Growth and Employment in Europe, Palgrave Macmillan, 2004.