Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne Üyelik Süreci Bağlamında Avrupa Birliği'nin Göç Politikası Ve İstihdam Stratejisi

Yıl 2008, Cilt: 10 Sayı: 3, 89 - 121, 01.09.2008

Barış Özdal

Öz

Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerde 1990’lı yıllardan itibaren görülmeye başlayan düşük istihdam ve yüksek işsizlik oranları, gerek AB üyesi ülkelerin gerekse AB kurumlarının yabancı işgücü göçünü önlemek için bir takım tedbirler almasını gerektirmiştir. Ancak, Birlik üyesi ülkelerin, yaşlanan ve azalan nüfuslarının baskısıyla hem özellik isteyen hem de basit işlerde kullanılmak üzere ihtiyaç duydukları işçi açığını AB üyesi olmayan üçüncü ülkelerden temin etme girişimi de halen devam etmektedir. Bu bağlamda çalışmamızda öncelikle AB’nin göç politikası ve istihdam stratejisi analiz edilmiş ve bu politika ve stratejilerin Türkiye’nin AB üyelik sürecine etkileri irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Avrupa Birliği, İstihdam, Göç, Avrupa İstihdam Stratejisi

Kaynakça

• “A common approach for a fair asylum policy”, http://europa.eu.int/comm/justice_home/news/information_dossiers/printer/news_euro dac_asylum_en.htm. (e.t. 03.05.2007)
• Avrupa İstihdam Stratejisi ve İşgücü Piyasası Gelişmeleri; (2006), Ankara: TİSK Yay., Yay. No. 272.
• “The Hague Programme: Strengthening Freedom, Security and Justice in the European Union, 13 December 2004 16054/04 JAI 559”, http://europa.eu.int/comm/justice_home/doc_centre/doc/hague_programme_en.pdf. (e.t. 03.05.2007)
• ABADAN–UNAT, Nermin; (1964), Batı Almanya’daki Türk İşçileri ve Sorunları, Ankara: T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı.
• ABADAN–UNAT, Nermin; KELEŞ, Ruşen; PENNINX, Rinus; (1970), Göç ve Gelişme-Uluslararası İşçi Göçünün Boğazlıyan İlçesi Üzerindeki Etkilerine İlişkin Bir Araştırma-, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İskân ve Şehircilik Enstitüsü.
• AKDAĞ, Gül Arıkan; (2005), “Avrupa Birliği'nin Göç Politikası”, http://www.tasam.org/modules.php?name=News&file=article&sid=48, (e.t. 02. 05. 2007)
• ALPAGUT, Gülsevil; (2006), AB’de İstihdam Politikaları, Esneklik Arayışları Ve Türkiye’deki Yasal Düzenlemeler, Ankara: TİSK Yay., İşveren Özel Eki.
• ALTINBAŞ, Deniz; (25 Nisan 2007), “Türkiye, AB Yol Haritasını Çiziyor”, http://www.asam.org.tr/tr/yazigoster.asp?ID=1553&kat1=2&kat2= (e.t. 02.05.2007)
• AYDIN, Senem; (2002), Türkiye’nin Tam Üyeliğinin Avrupa Birliği’ne ve Türkiye’ye Katkıları, İstanbul: İKV Yay.
• BAŞÇERİ, Esin Yılmaz; (1998), “Uluslararası Göç”, Faruk Sönmezoğlu (der.) Uluslararası Politikada Yeni Alanlar, ( içinde ), İstanbul: Der Yayınları.
• BAŞTAYMAZ, Tahir ve SERDAR, Aysu; (Ocak 2007), “Avrupa Birliği’nde Genç İşsizliği ve Rosetta Planı’nın Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Mercek, Yıl 12, Sayı 46.
• BAYKAL, Mehmet; (2005), “Uluslararası Göçün Soğuk Savaş Sonrasında Aldığı Şekil Ve Bunun Türkiye ve Avrupa Güvenliğine Etkileri”, Genel Kurmay Başkanlığı HAK SAREN Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• BOZKURT, Veysel; (2001), Avrupa Birliği ve Türkiye, Bursa: Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 177.
• BOZKUŞ, Yıldız Deveci; (10 Nisan 2007/a), “Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığıyla Mücadele Çerçeve Kararı”, http://www.asam.org.tr/tr/yazigoster.asp?ID=1538&kat1=2&kat2= (e.t. 01.05.2007)
• ; (25 Nisan 2007/b), "Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığıyla Mücadele Çerçeve Kararı Onaylandı”, http://www.asam.org.tr/tr/yazigoster.asp?ID=1554&kat1=2&kat2= (e.t. 01.05.2007)
• Bundesanstalt für Arbeit Jahresbuch, (1992)
• CANSEVDİ, Hürrem (ed.); (2001) Avrupa Birliği’nin Sosyal Politikası ve Türkiye’nin Uyumu, İstanbul: İKV Yay.
• CEYLAN-ATAMAN, Berrin; (2003), “İşsizlik Sorunu ve Türkiye’nin AB İstihdam Stratejisine Uyumu”, İşveren Dergisi, http://www.tisk.org.tr/isveren_sayfa.asp?yazi_id=809&id=48, (e.t. 03.05.2007)
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı AB Koordinasyon Dairesi Başkanlığı Bülteni (ABKDBB), (Haziran 2006): “Göç Avrupa’da Başlıca Yoksulluk Riski Unsuru”, Sayı 13.
• , (Temmuz 2006): “Avrupa Birliği’nin Yeni Bölgesel Bütünleşme Politikası”, Sayı 14.
• , (Eylül 2006): “2005 Yılı Avrupa Birliği İşgücü Anket Sonuçları”, Sayı 16.
• , (Eylül 2006): “Göçe İlişkin Komisyon Görev Gücünün İlk Toplantısı”, Sayı 16.
• , (Ekim 2006): “Avrupa İstihdam Stratejisi ve AB’nin Yeni Uyum Politikası”, Sayı 17.
• , (Ekim 2006): “Avrupa Komisyonunun Avrupa Komisyonunun “Avrupa’nın Demografik Geleceği”ne İlişkin Tebliği, Sayı 17.
• , (Kasım 2006): “Avrupa 2006 Yılı İstihdam Raporu”, Sayı 18.
• , (Aralık 2006): “Almanya Dönem Başkanlığında Sosyal Politika ve İstihdam Gündemi”, Sayı 19.
• , (Şubat 2007): “2006-2007 Ortak İstihdam Raporu”, Sayı 21.
• DURA, Cihan ve ATİK Hayriye; (Mart 2007), Avrupa Birliği, Gümrük Birliği ve Türkiye, Ankara: Nobel Yay.
• ERSOY, Ömer; (2003), “AB’nin Göç ve İltica Politikasındaki Yeni Aracı ‘EURODAC’”, Çağın Polisi Dergisi, 2 (22).
• GENÇ, Mehmet; (1985), “F. Almanya’da Yaşayan Yabancı İşçilerin Uyumlarının Yasal Sorunları”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: VI, Sayı: 1.
• ; (1990), “Avrupa Topluluklarına Tam Üyeliğimiz Halinde Egemenlik Yetkilerinin Devri Sorunu”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: XI, Sayı: 1-2.
• ; (1993), Avrupa Topluluklarının Kurumsal ve Hukuksal Yapısı, Bursa: Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayın No: 72.
• GEZGİN, F. Mehmet; (1994), İşgücü Göçü ve Avusturya'daki Türk İşçileri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 3743.
• GÖKSU, Tankut; (2006), “Türkiye’nin Dış Göç Politikası”, İdris Bal (ed.) 21. Yüzyılda Türk Dış Politikası, Ankara: AGAM Yay.
• GÜMRÜKÇÜ, Harun; (2005), “Türkiye’den Avrupa Birliği Ülkelerine Göçün Avrupa Hukuku Çerçevesinde İncelenmesi”, Avrasya Dosyası, Cilt 11, Sayı 1.
• GÜVEN, H. Sami; (1997), Dış Göç ve İşçi Yatırım Ortaklıkları, Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yay. No. 168.
• HEKİMLER, Alper; (Ocak 2007), “Avrupa Birliği’ne Yeni Katılan Bulgaristan ve Romanya ile Karşılaştırmalı Olarak Türk İstihdam Piyasasının Güncel Durumu”, Mercek, Yıl 12, Sayı 46.
• HERMANN, Helga; (1993), “Ursachen und Entwicklung der Ausländerbeschäftigung”, Informationen zur Politischen Bildung, Nr: 237, 4. Quartal.
• HERMANS, Stefann; (2001), “Avrupa Birliği’nde İstihdam ve Sosyal İşler”, (içinde), Hürrem Cansevdi (ed.), Avrupa Birliği’nin Sosyal Politikası ve Türkiye’nin Uyumu, İstanbul: İKV Yay.
• http://europa.eu.int/comm/eurostat/newcronos (e.t. 03.05.2007)
• http://europa.eu.int/comm/justice_home/news/information_dossiers/printer/ne ws_eurodac_asylum_en.htm (e.t. 03.05.2007)
• http://www.europa.eu.int/abc/doc/off/bull/en/9910/i1002.htm (e.t. 03.05.2007)
• İÇDUYGU, Ahmet; (2007) “Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri Bağlamında Uluslararası Göç Tartışmaları”, TÜSİAD Basın Bülteni, 07-05, 16 Ocak.
• İKV (2005), AB Müktesebatının Uygulanışının Türk İş Dünyasına Etkileri Projesi: Seminer Bilgi Notları, İstanbul: İKV Yay. No. 182.
• ; (2006) 14-15 Aralık 2006 AB Konseyi Başkanlık Sonuç Bildirgesi.
• ; (2006/35/EC), 23 Ocak 2006 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Katılım Ortaklığı’nın İçerdiği İlke, Öncelik ve Koşullara İlişkin Konsey Kararı, http://www.ikv.org.tr/pdfs/KOB-2005-duzeltmee.pdf (e.t. 03.05.2007)
• ; (Nisan 2007), 13–20 Nisan Haftalık Bülten,
• ; (Mayıs 2007), “AB Üçüncü Ülkelerden İşçi Almayı Planlıyor”,11-18 Mayıs Haftalık Bülten,
• KESİCİ, Mehmet Rauf ve SELAMOĞLU, Ahmet; (2005), “Genel Hatlarıyla Avrupa İstihdam Stratejisi Ve Geçirdiği Dönüşüm”, “İş, Güç” Endüstri İlişkileri Ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt:7 Sayı:2.
• KILIÇ, Cem; (2003), “Türkiye’de İşsizlik ve Avrupa İstihdam Stratejisi”, İşveren Dergisi, Ekim Sayısı, http://www.tisk.org.tr/isveren_sayfa.asp?yazi_id=808&id=48, (e.t. 03.05.2007)
• KIZILOT, Şükrü ve KILIÇ, Cem ve MÜDERRİSOĞLU, Okan; (2006); AB Yolunda Mali Dünyamız, Ankara: Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Yayınları No 273.
• KÖKTAŞ, Arif; (1999), Avrupa Birliği’nde, İşçilerin Serbest Dolaşım Hakkı ve Türk Vatandaşlarının Durumu, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• KÖRPE, Hayati; (2003), “Avrupa Birliği Ülkelerinde Aktif İşgücü Politikaları Ve İsveç Uygulama Sonuçları”, İş, Güç” Endüstri İlişkileri Ve İnsan Kaynakları Dergisi, Cilt : 5 Sayı: 2.
• KÜMBETOĞLU, Belkıs; (2003), “Küresel Gidişat, Değişen Göçmenler ve Göçmenlik”, Ayhan Kaya, Günay Göksu ÖZDOĞAN (Ed.), Uluslar Arası İlişkilerde Sınır Tanımayan Sorunlar: Göç, Yurttaşlık, İnsan Hakları, Toplumsal Cinsiyet, Küresel Adalet ve Güvenlik, İstanbul, Bağlam Yayınları, 2003.
• LONNBACK, Lars Johan; (2002), “Ortak Bir Avrupa İltica ve Göç Politikasına Doğru”, İdil Işık Gül ve Lami Bertan Tokuzlu (çev. & Yay. Haz.), Avrupa Birliği Hukuku, İstanbul: İsveç Başkonsolosluğu
• MARTIN, Philip L.; (1991), Bitmeyen Öykü: Batı Avrupa’ya Türk İşçi Göçü -Özellikle Federal Almanya Cumhuriyeti’ne-, Ankara: Uluslararası Çalışma Bürosu.
• MARTIN Philip ve MIDGLEY, Elizabeth ve TEITELBAUM, Michael; (2001), “Migration and Development: Focus on Turkey”; International Migration Review, Vol 35, No. 2, Summer, pp. 596-605.
• ÖZDAL, Barış; (2000), 21. Yüzyıla Doğru Almanya’daki Türkler ve Türkiye- Almanya İlişkilerine Etkileri, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Bölümü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• ÖZDAL, Barış; GENÇ, Mehmet; (2005), Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası’nın Türkiye AB İlişkilerine Etkileri, İstanbul: Alfa Aktüel Yayınevi.
• REÇBER, Kamuran; (2003), Avrupa Birliği Mevzuatı, Bursa: Ezgi Kitapevi.
• ; (2004), Türkiye – Avrupa Birliği İlişkileri, İstanbul: Alfa Aktüel Yayınevi.
• ; (2006), Tam Üyelik Müzakere Çerçeve Belgesi’nin Analizi, Alfa Aktüel Yayınevi, İstanbul.
• SERDAR, Aysu; (Nisan-Mayıs 2007), “Rosetta Planı’nın Türkiye’de Uygulanabilirliğine Yönelik Düzenlemeler”, Mercek, Yıl 12, Sayı 47.
• TEZCAN, Ercüment; (2002), Avrupa Birliği Hukukunda Birey, İstanbul: