Sağlık Alanında Endüstri 4.0 Teknolojileri Farkındalığı: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2023, , 321 - 337, 30.09.2023

Onur Doğan , Hakan Aşan

https://doi.org/10.57116/isletme.1337252

Öz

Sanayi devrimleri üretim işletmeleri başta olmak üzere birçok sektörde yeni teknolojileri beraberinde getirmiştir. Birinci sanayi devriminden dördüncü sanayi devrimine (diğer adıyla Endüstri 4.0) kadar birçok farklı teknoloji iş dünyasının kullanımına sunulmuştur. Son endüstri devrimi olan Endüstri 4.0 diğer sanayi devrimlerine kıyasla kendi içinde birçok bileşenden ve kavramdan meydana gelmektedir. Firmaların ve kişilerin Endüstri 4.0’ı oluşturan bu bileşenlere olan farkındalığı rekabet ortamında fark yaratabilmelerini ve başarılı olabilmelerini sağlamaktadır. Bu çalışmada Endüstri 4.0 kavramına ve bileşenlerine genel bir bakış sunulmuştur. Sanayi devrimleri bakış açısıyla Endüstri 4.0’a gelinen süreç ve literatür detaylı şekilde incelenmiştir. Literatürden elde edilen bilgiler doğrultusunda Endüstri 4.0’a ait olduğu düşünülen 41 kavram ortaya konulmuştur. Bu kavramlar üzerinden sağlık kurumları işletmeciliği bölümünde okumakta olan 122 öğrencinin Endüstri 4.0 farkındalık düzeyleri ölçülmüştür. Katılımcılar, Endüstri 4.0 bileşenlerinden en çok yapay zeka konusunda bir farkındalığa sahip olmakla beraber, kavramların sağlık alanında uygulanabilirliği açısından “dijital tanı, teşhis ve tedavi teknolojilerinin” önemine dikkat çekmişlerdir. Araştırma katılımcılarının cinsiyet, sınıf ve not ortalamalarına göre Endüstri 4.0 kavramına ve bileşenlere ait farkındalık düzeyleri istatistiksel açıdan analiz edilmiştir. Cinsiyet konusunda bazı kavramlarda kadınların farkındalık düzeylerinin erkeklerden yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bununla beraber veri odaklı hizmette ikinci sınıfların, birinci sınıflardan yüksek farkındalığa sahip olduğu görülmüştür. Ayrıca teknoloji sağlık alanında kullanılabilirlik ölçümlerinin cinsiyet, sınıf, not ortalaması gruplarına göre istatistiksel açıdan farklılık gösterdiği tespit edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

Endüstri 4.0, Kavramsal Farkındalık, Sağlık Kurumları

Awareness of Industry 4.0 Technologies in the Healthcare Field: A Study on University Students

Öz

Industrial revolutions have brought new technologies in many sectors, particularly manufacturing enterprises. From the first industrial revolution to the fourth industrial revolution (also known as Industry 4.0), various different technologies have been introduced to the business world. The latest industrial revolution, Industry 4.0, consists of many components and concepts compared to previous industrial revolutions. Awareness of these components that constitute Industry 4.0 by companies and individuals enables them to create differentiation and achieve success in a competitive environment. This study provides a general overview of the concept of Industry 4.0 and its components. The process leading to Industry 4.0 and its detailed examination from the perspective of industrial revolutions are analyzed. Based on the information obtained from the literature, 41 concepts considered to be related to Industry 4.0 are identified. Using these concepts, the level of awareness of 122 students studying in the healthcare management department towards Industry 4.0 is measured.. It has been detected that the participants were mostly aware of artificial intelligence among Industry 4.0 components. they pointed out the importance of "digital diagnosis, diagnosis and treatment technologies" in terms of the applicability of the concepts in healthcare field. The awareness levels of the research participants regarding the concept and components of Industry 4.0 are statistically analyzed according to their gender, grade, and grade point average It has been determined that women's Industry 4.0 awareness levels are higher than men's. Second graders have been observed to be more aware of the data-driven services concept than first graders. Results, also show that in terms of usability measurements in the healthcare field, there is no significant difference between the groups; gender, class and grade groups.

Anahtar Kelimeler

Industry 4.0, Conceptual Awareness, Health Institutions

Kaynakça

• Abiodun, O. I., Jantan, A., Omolara, A. E., Dada, K. V., Mohamed, N. A., ve Arshad, H. (2018). State-of-the-art in artificial neural network applications: A survey. Heliyon, 4(11).
• Arıkan, E., Bayram, A. T., Kavlak, H. T., & Bayram, G. E. (2021). Turizm öğrencilerinin endüstri 4.0 kavramsal farkındalık düzeyleri ve teknoloji kullanım alışkanlıkları arasındaki ilişki. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(1), 19-33.
• Aruanno, B. ve Garzotto, F. (2019). MemHolo: mixed reality experiences for subjects with Alzheimer’s disease. Multimedia Tools and Applications, 78, 13517-13537.
• Azuma, R, (1997). A survey of augmented reality. Presence Teleoper Virtual Environ 6(4):355–385.
• Barkalov, A., Titarenko, L., ve Mazurkiewicz, M. (2019). Foundations of embedded systems (Vol. 195). Cham, Switzerland: Springer International Publishing.
• Barthélemy, J. P., Bisdorff, R., ve Coppin, G. (2002). Human centered processes and decision support systems. European Journal of Operational Research, 136(2), 233-252.
• Büyüközkan, G. ve Göçer, F., (2018). Digital supply chain: literature review and a proposed framework for future research. Comput. Ind. 97, 157–177.
• Castelo-Branco, I., Cruz-Jesus, F., ve Oliveira, T. (2019). Assessing Industry 4.0 readiness in manufacturing: Evidence for the European Union. Computers in Industry, 107, 22-32.
• Chen, J., Jia, Z., & Dai, Y. (2019). Real-time performance analysis of batch-based serial flexible production lines with geometric machines. In 2019 IEEE 15th International Conference on Automation Science and Engineering (CASE) (pp. 97-102). IEEE.
• Chen, Z., Wang, Y., Sun, T., Gao, X., Chen, W., Pan, Z., ... & Wu, Y. (2017). Exploring the design space of immersive urban analytics. Visual Informatics, 1(2), 132-142.
• Çetinkaya, F. F. (2021). Endüstri 4.0 Farkındalığının İnovasyon Üzerindeki Etkisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 571-598.
• Çukurbaşı, B., Gençay, S., Baysal, E., ve Kıyıcı, G. (2023). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Endüstri 4.0 ve/veya Toplum 5.0 ile İlişkili Kavramlara Yönelik Farkındalıklarının Geliştirilmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 99-112.
• Doğan, O. (2019). “Dijital Dönüşümün Yönetimi Sürecinde Üniversite Öğrencilerinin Endüstri 4.0 Kavramsal Farkındalık Düzeyleri”. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Yönetimi Bilim Dalı, Kırşehir.
• Doğan, O. ve Baloğlu, N. (2020). Endüstri 4.0 kavramsal farkındalık ölçeği. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 22(38), 58-81.
• Faroukhi, A. Z., El Alaoui, I., Gahi, Y., ve Amine, A. (2020). Big data monetization throughout Big Data Value Chain: a comprehensive review. Journal of Big Data, 7(1), 1-22.
• Florins, M.; Trevisan, D.G.; Vanderdonckt, J. (2005). The continuity property in mixed reality and multiplatform systems: A comparative study. In Computer-Aided Design of User Interfaces IV; Springer: Berlin/Heidelberg, Germany, pp. 323–334.
• Gerhardsson, K. M., ve Laike, T. (2021). User acceptance of a personalised home lighting system based on wearable technology. Applied Ergonomics, 96, 103480.
• Göv, S. A., ve Erdoğan, D. (2020). Dördüncü Endüstri Devriminin (Endüstri 4.0) Neresindeyiz?. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 299-318.
• H. Song, D. Rawat, S. Jeschke, C. Brecher. (2016). Cyber-Physical Systems: Foundations, Principles and Applications, Academic Press, pp. 1–514.
• H. Song, G.A. Fink, S. Jeschke, (2021). Security and Privacy in Cyber–Physical Systems: Foundations, Principles, and Applications, John Wiley & Sons, pp. 1–472.
• How Does Hologram Technology Work, and Why is it BecomingVital?. LamasaTech. https://www.lamasatech.com/blog/ hologram-technology-becoming-vital/
• İşık, İ. (2022). Üniversite öğrencilerinin bakış açısıyla, endüstri 4.0 yaklaşımına yönelik farkındalığın belirlenmesi: Aydın ADÜ örneği (Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Jerald, J. (2015). The VR book: Human-centered design for virtual reality. Morgan & Claypool. Kamber, E. ve Bolatan, G. İ. S. (2019). Endüstri 4.0 Türkiye Farkındalığı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(30), 836-847.
• Kara, B., (2022). Sağlık Hizmetlerinde Çalışanların Endüstri 4.0 Teknolojileri ile İlgili Kavramsal Farkındalık Düzeyinin Belirlenmesi Üzerine Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Konya.
• Kelion, L. (2018). Hologram’lecturers to teach students at Imperial College London. BBC NEWS. Kesayak, B. (2023). Endüstri Tarihine Kısa Bir Yolculuk. Https://www.Endustri40.com/. Erişim Tarihi: 6 Mayıs 2023, https://www.endustri40.com/endustri-tarihine-kisa-bir-yolculuk/
• Laudante, E. (2017). Industry 4.0, Innovation and Design. A new approach for ergonomic analysis in manufacturing system. The Design Journal, 20(sup1), S2724-S2734.
• Lu, Y. (2017). Industry 4.0: A survey on technologies, applications and open research issues. Journal of Industrial Information Integration, 6, 1–10.
• McDermott, O., Nelson, S., Antony, J., & Sony, M. (2023). Industry 4.0 readiness in west of Ireland small and medium and micro enterprises–an exploratory study. Quality Management Journal, 30(2), 105-120.
• Mrugalska, B. ve Wyrwicka, M. K. (2017). Towards lean production in industry 4.0. 7th International Conference on Engineering, Project, and Production Management - Procedia Engineering, 182, 466–473.
• Özsoy, K. ve Duman, B. (2017). Eklemeli İmalat (3 Boyutlu Baskı) Teknolojilerinin Eğitimde Kullanılabilirliği. International Journal of 3D Printing Technologies and Digital Industry, 1 (1), 36-48.
• Qamar, A., Hall, M. A., Chicksand, D., ve Collinson, S. (2020). Quality and flexibility performance trade-offs between lean and agile manufacturing firms in the automotive industry. Production Planning & Control, 31(9), 723-738.
• Rodrigues, F. M., Cardeira, C., Calado, J. M., ve Melicio, R. (2022). Home Energy Forecast Performance Tool for Smart Living Services Suppliers under an Energy 4.0 and CPS Framework. Energies, 15(3), 957.
• S. Tan, J.M. Guerrero, P. Xie, R. Han, J.C. Vasquez. (2020). Brief survey on attack detection methods for cyber–physical systems, IEEE Syst. J. 14 (4) 5329–5339.
• Saxe, A., Nelli, S., ve Summerfield, C. (2021). If deep learning is the answer, what is the question?. Nature Reviews Neuroscience, 22(1), 55-67.
• Scheid, J. L., Reed, J. L., & West, S. L. (2023). Commentary: Is Wearable Fitness Technology a Medically Approved Device? Yes and No. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(13), 6230.
• Tanaka, M. (2001). Development of Desktop Machining Microfactory. Riken Review, 34. http://pdf.aminer.org/000/353/685/ development_of_a_micro_transfer_arm_for_a_microfactory.pdf. Web Erişim Tarihi: 01.06.2023
• Ujakpa, M. M., Osakwe, J. O., Iyawa, G. E., Hashiyana, V., & Mutalya, A. N. (2020, May). Industry 4.0: university students’ perception, awareness and preparedness-A case of Namibia. In 2020 IST-Africa Conference (IST-Africa) (pp. 1-10). IEEE.
• Wu, C., & Zhang, T. (2020). Intelligent unmanned systems: important achievements and applications of new generation artificial intelligence. Frontiers of Information Technology & Electronic Engineering, 21, 649-651.
• Yelkikalan, N., Özcan, S. ve Temel K. (2019). Endüstri 4.0 Farkındalığının belirlenmesi: çanakkale onsekiz mart üniversitesi örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 14(1), 31-44.
• Yıldız, S. C., ve Fırat, S. Ü. (2020). Türkiye’deki üniversite öğrencilerinin endüstri 4.0 bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Endüstri Mühendisliği, 31, 1-16.
• Zauskova, A., Kusá, A., Kubovics, M., Scepkova, S., & Miklencicova, R. (2022). Awareness of Industry 4.0 and its tools across the V4 countries, Serbia and Bulgaria. Serbian Journal of Management, 17(1), 253-264.