Measuring the Pre-Pandemic and Pandemic Period Financial Performance of IT Sector Companies Traded in BIST with Promethee Method

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 15 - 31, 15.09.2022

Öznur Aktaş

Öz

The aim of this study is to make financial success measurements of these companies in 2019 and 2020 with the PROMETHEE method by using the financial data of the companies in the BIST IT Sector, which are thought to be positively affected by the pandemic period. In the performance evaluation, 4 cost ratios as Cost of Sales / Revenue, Main Operating Expenses / Revenue, Other Expenses / Revenue from the Main Activities, Financing Expenses / Revenue and 3 profitability ratios as Principal Operating Profit or Loss / Revenue, Pre-Tax Profit or Loss / Revenue and Period Profit or Loss / Revenue were used as criteria. As a result of the research, the 3 most successful companies in 2019 and 2020 were ARDYZ, LINK and FONET, respectively; The last two companies in the performance ranking were ARMDA and NETAŞ for both years. The most striking result is that ALCTL, which ranked 15th in 2019, showed a great performance and ranked 5th in 2020. It was also concluded that compared to the pre-pandemic (2019), all companies experienced a great increase in the average of all profitability rates during the pandemic period (2020).

Anahtar Kelimeler

Performance Analysis, Promethee, IT Industry

BİST’de İşlem Gören Bilişim Sektörü Şirketlerinin Pandemi Öncesi ve Pandemi Dönemi Finansal Performanslarının Promethee Yöntemi İle Ölçülmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı, pandemi döneminden olumlu etkilendiği düşünülen BİST Bilişim sektöründe yer alan şirketlerin finansal verileri kullanılarak PROMETHEE yöntemiyle bu şirketlerin 2019 ve 2020 yılı finansal başarı ölçümlerini yapmaktır. Performans değerlendirmede Satışların Maliyeti / Hasılat, Esas Faaliyet Giderleri / Hasılat, Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler / Hasılat, Finansman Giderleri / Hasılat olmak üzere 4 maliyet oranı ile Esas Faaliyet Karı yada Zararı / Hasılat, Vergi Öncesi Kâr yada Zarar / Hasılat ve Dönem Kârı yada Zararı / Hasılat olmak üzere 3 kârlılık oranı kriter olarak kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, 2019 ve 2020 yılındaki en başarılı 3 şirket sırasıyla ARDYZ, LİNK VE FONET; performans sıralamasında son iki şirket ise her iki yıl için de ARMDA ve NETAŞ olmuştur. 2019 yılında 15. sırada yer alan ALCTL şirketinin 2020 yılında büyük bir performans göstererek 5. sırada yer alması ise en dikkat çekici sonuç olmuştur. Ayrıca pandemi öncesine (2019) göre, pandemi dönemi (2020) tüm şirketlerin, tüm kârlılık oranlarının ortalamalarında büyük bir artış yaşandığı sonucuna da ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Performans Analizi, Bilişim Sektörü, Promethee, Promethee, Promethee, Promethee

Kaynakça

• Referans1: Alimohammadlou, M., & Bonyani, A. (2018). A comparative analysis of dynamic and cross-sectional approaches for financial performance analysis. American Journal of Finance and Accounting, 5 (3), 253-275.
• Referans 2: Ayçin, E., & Aşan, H. (2018). BİST’te İşlem Gören Bilişim Sektöründeki Firmaların Finansal Performanslarının Entropi ve Topsis Yöntemleri İle Değerlendirilmesi. İzmir Uluslararası İktisadi İdari Bilimler Kongresi IZCEAS-18, 1-20.
• Referans 3: Bağcı, H. & Rençber, Ö.F. (2014). Kamu Bankaları ve Halka Açık Özel Bankaların PROMETHEE Yöntemi ile Karlılıklarının Analizi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (1), 39-47.
• Referans 4: Behzadian, M., Kazemzadeh, R. B., Albadvi, A. & Aghdasi, M., (2010). PROMETHEE: A Comprehensive Literature Review on Methodologies and Applications. European journal of Operational research, 200 (1), 198-215.
• Referans 5: Bülbül, S. & Köse, A. (2016). Türk Sigorta Sektörünün PROMETHEE Yöntemi İle Finansal Performans Analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 38 (1), 187-210.
• Referans 6: Çalışkan, E. & Eren, T. (2016). Bankaların Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Bil. Tek. Dergisi, 6(2), 85-107.
• Referans 7 : Çavdar H. & Özçalık, S.G. (2019), İşletme Performanslarının Karşılaştırılması: BIST’te PROMETHEE Yöntemiyle Bir Uygulama. Manisa Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F, Yönetim Ve Ekonomi, 26 (3), 815-832.
• Referans 8 : Güney, C. (2017). Visual PROMETHEE ile yatırımcılar açısından sektörlerin değerlendirilmesi. TURAN-SAM, 9 (34), 177-187.
• Referans 9 : Kalender, F. Y. & Aygün, F. (2019). PROMETHEE sıralama yöntemi ile yatırım projesi değerlendirme ve üretim sektöründe uygulanması. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 9 (2), 183-208.
• Referans 10 :KAP (2020). Kamu Aydınlatma Platformu. https://www.kap.org.tr/tr/, (Erişim Tarihi:10.06.2020)
• Referans 11: Kosmidou, K. & Zopounidis, C. (2008). Measurement of bank performance in Greece. South-Eastern Europe Journal of Economics, 1(1), 79-95.
• Referans 12: Korkmaz, K. & Öztel, A . (2020). Bist Ana Metal Sanayi Endeksinde Faaliyet Gösteren İşletmelerin Finansal Performanslarının Entropi Tabanlı PROMETHEE Yöntemiyle Ölçülmesi: 2014-2018 DÖNEMİ. Yönetim Ekonomi Edebiyat İslami ve Politik Bilimler Dergisi, 5 (2), 57-85.
• Referans 13: Oberschmidt, J., Geldermann, J., Ludwig, J., & Schmehl, M. (2010). Modified PROMETHEE approach for assessing energy technologies. international Journal of energy sector management, 4 (2), (183-212).
• Referans 14:Ömürbek, N. & Eren, H. (2016). PROMETHEE, Moora Ve Copras Yöntemleri İle Oran Analizi Sonuçlarının Değerlendirilmesi: Bir Uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (16), 174-187.
• Referans 15: Özkan, T. (2021). Borsa İstanbul Bilişim Sektöründe İşlem Gören İşletmelerin Etkinliklerinin Değerlendirilmesi. Maliye ve Finans Yazıları, Özel Sayı (2), 253-268.
• Referans 16 : Qu, S., Li, H., & Guo, X. (2011). Application Of Interval-Promethee Method For Decision Making In Investing. ORSC & APORC, 314-321.
• Referans 17: Sarı, T. (2020). Banka Performans Ölçümünde Topsis Ve PROMETHEE Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34 (1), 99-117.
• Referans 18 : Şenkayas, H. & Hekimoğlu, H. (2013). Çok Kriterli Tedarikçi Seçimi Problemine PROMETHEE Yöntemi Uygulaması, Verimlilik Dergisi, (2), 63-80.
• Referans 19 : Türkmen, S. & Çağıl, G. (2012). İmkb’ye Kote Bilişim Sektörü Şirketlerinin Finansal Performanslarının Topsis Yöntemi İle Değerlendirilmesi. Maliye ve Finans Yazıları, 1 (95), 59-78.
• Referans 20 : Uygurtürk, H. &Yıldız, İ. (2021). İşletmelerin Etkinlikleri İle Finansal Performansları Arasındaki İlişki: Bilişim Sektörü Üzerine Bir Araştırma. Verimlilik Dergisi, 1(1), 3-15.
• Referans 21 : VPSolutions, (2013). Visual PROMETHEE, http://www.PROMETHEE-gaia.net/files/VPManual.pdf (Erişim Tarihi:10.06.2020)
• Referans 22: Yerdelen Kaygın, C. (2020). Bist Bilişim Sektöründe İşlem Gören Şirketlerin Finansal Performanslarının Multımoora Yöntemleri İle Ölçümü. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22 (3), 529-546.
• Referans 23: Yıldırım, M., Karakaya, Ö. & Altan, İ. (2019). TOPSIS Yönteminde Maliyet ve Karlılık Oranlarının Kullanılmasıyla Finansal Performansın Ölçümü: Ana Metal Sanayi Sektöründen Bir Şirket Örneği. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 5(3), 170-181.
• Referans 24 : https://www.techopedia.com (Erişim Tarihi:10.06.2020)
• Referans 25 :https://tr.wikipedia.org/wiki/Alcatel-Lucent (Erişim Tarihi:10.06.2020)
• Referans 26 :https://www.haberler.com/ekonomi/arena-bilgisayar-kimdir-hangi-hizmetleri-sunar-13327982-haberi/ (Erişim Tarihi:10.06.2020)
• Referans 27 :https://elemanarayanfirmalar.net/armada-bilisim-teknolojileri-personel-aliyor/ (Erişim Tarihi:10.06.2020)
• Referans 28 :https://finanstaksi.com/datagate-bilgisayar-ne-is-yapar-kimin-dgate-hisse-nedir/ (Erişim Tarihi:10.06.2020)
• Referans 29 :https://www.fortuneturkey.com/indeks-bilgisayar-hem-urun-gamini-hem-is-modelinidegistiriyor#:~:text=%C4%B0ndeks%20Bilgisayar% 20olarak%20faaliyetlerimizi%2C%20bili%C5%9Fim,bilgisayarlar%20ve%20ak%C4%B1ll%C4%B1%20telefonlar%20olu%C5%9Fturuyor (Erişim Tarihi:10.06.2020)
• Referans 30 :https://www.gcmyatirim.com.tr/borsa/hisse/kfein-hisse-kafein-yazilim-hizmetleri-ticaret-a-s (Erişim Tarihi:10.06.2020)
• Referans 31 :https://anapara.com/link-bilgisayar-link-hisse-senedi/ (Erişim Tarihi:10.06.2020)
• Referans 32 :https://docplayer.biz.tr/198773969-Sermaye-piyasasi-kurulu-seri-ii-14-1-sayili-tebligine-istinaden-hazirlanmis.html (Erişim Tarihi:10.06.2020)
• Referans 33 :https://www.dunya.com/finans/borsa/hisse/PKART/plastikkart-akilli-kart-iletisim-sistemleri-san-ve-tic-as (Erişim Tarihi:10.06.2020)
• Referans 34 :https://www.smartiks.com.tr/Haberler/DeloitteFast50.Sx (Erişim Tarihi:10.06.2020)