Uluslararası Çifte Vergilendirme Sorunu Örneğinde Vergisel Uyuşmazlıklara İlişkin İdari Barışçıl Çözüm Politikası Analizi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 18, 17.04.2020

Ziya Alp

Öz

Vergi ilişkisinde baskı kurma ve zor kullanma yerine ikna etme ya da uzlaşma arayarak çözüme ulaşma anlayışının ağırlık kazandığı bir süreçte, eşitlik ve adalet kavramları temelinde insan hakları ilkelerinin öne çıktığı anayasal ilişki biçiminin doğal bir sonucu olarak vergisel uyuşmazlıklar sıklıkla gündeme gelmeye başlamıştır. Söz konusu uyuşmazlıkları yargı kurumunu zora sokmadan çözmeye ve aynı zamanda tarafların (mükellef-idare) menfaatlerini makul bir noktada uyumlaştırmaya çalışan idari/barışçıl çözüm usulleri ile bu usullerin en son örneğini teşkil eden ve 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamında yer alan izaha davet, uzlaşma, cezalarda indirim gibi müesseselere yapısal ve işlevsel olarak katkı sağlaması bakımından, uluslararası çifte vergilendirmeyi önleyici tedbir ve süreçlerin yasal-idari ve yargısal zeminde değerlendirilmesi, bu çalışmanın konusu oluşturmaktadır. Bu kapsamda “uluslararası çifte vergilendirme” sorunu örneğinde yer alan yöntem, kurum ve süreçler, çözüme yönelik tüm unsurları kapsayacak biçimde yasal, idari ve yargısal zeminde ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

İzaha Davet, Uluslararası Çifte Vergilendirme, İdari Çözüm Usulleri, Yargısal Çözüm Mercileri

Kaynakça

• Covey, Stephen R. (2015), Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı. 52.Baskı. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Çiçen, A., & Erbil, N. S. (2011). Çifte Vergilendirmeyi Önleme Yöntemleri ve Temettü, Faiz, Gayrimaddi Hak Bedeli Kapsamında Vergi Anlaşmalarında Korumalı Mahsup. Vergi Dünyası Dergisi, 37-38.
• Dayanç, M. (2001). Milletlerarası Tahkim Kanunu ve Bu Kanun Kapsamında Yapılan İşlemlerin Vergi Mevzuatı Karşısındaki Durumu. Vergi Dünyası Dergisi, Sayı: 242, 34.
• Duran, M. (2012). Güvenli Limanlar (Safe Harbours) ile İlgili Olarak OECD Transfer Fiyatlandırması Rehberindeki Değişiklik Çalışmaları. Vergi Sorunları Dergisi, 136-137.
• Erdem, T. (2013). OECD Model Anlaşmasının 9/2’nci Maddesindeki Düzeltmenin Mahiyeti ve İç Hukuka Etkileri. Vergi Sorunları Dergisi, 18.
• Furtun, İdris Hakan. (2010), Türk Hukuku’nda Vergi Mükellefini Denetleme Araçları, Bahri Öztürk ve Funda Başaran Yavaşlar (Ed.), Vergi Hukuku Örneğinde Hukuka Uygun ve Etkin Kamu Denetimi Sempozyum Kitabı içinde (299-312), Ankara: Seçkin Yayınları.
• Giritli, İsmet; Bilgen, Pertev; Akgüner, Tayfun. (2008), İdare Hukuku, Genişletilmiş 3.Baskı, İstanbul: Der Yayınevi.
• Güngör, F. (1997). Feridun Güngör, Uluslararası Hukuksal Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Ve Türkiye Uygulaması. Vergi Dünyası Dergisi.
• https://www.oecd.org. (2016, 5 2). https://www.oecd.org/ctp/treaties/2014-model-taxconvention-articles.pdf. https://www.oecd.org. adresinden alındı
• https://www.oecd.org/ctp/treaties/2014-model-tax-convention-articles.pdf.
• https://www.oecd.org/ctp/treaties/2014-model-tax-convention-articles.pdf, (2014). https://www.oecd.org. adresinden alındı
• https://www.gib.gov.tr/fileadmin/user_upload/Tebligler/5520/13.html,
• https://www.anayasa.gov.tr/tr/yayinlar/insan-haklari-bilgi-bankasi/avrupa-insan-haklarimahkemesi/aihm-yapisi/, (18.08.2020)
• Kaplan, E. (2013). Türk Hukukunda Uluslararası Çifte Vergilendirme Uyuşmazlıklarının Çözüm Yolları. Vergi Dünyası Dergisi, 41.
• Karagözoğlu, Fevzi. (1975) Vergi Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları, 1.Sayı, Ankara: Vergi Hukuku Yayınları.
• Karakoç, Yusuf. (2015), Vergi Anlaşmazlıklarının/Uyuşmazlıklarının Çözüm Yolları (Vergi Yargılaması Hukuku). Genişletilmiş 3. Basım. Ankara: Yetkin Yayınları.
• Kılıç, R. (2006). Ramazan Kılıç, Vergi Anlaşmaları Çerçevesinde Ulusal Gelir İdareleri Arasında Gerçekleştirilen Bilgi Değişimi, Sayı:302, Ekim 2006. Vergi Dünyası Dergisi.
• Kızılot, Şükrü ve Taş, Metin, (2009) Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, Ankara: Yaklaşım Yayıncılık.
• Kocaer, Ş. (2014). ,AİHM (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi) Kararları Çerçevesinde Vergi Davalarında Bireysel Başvuru Yolu. Vergi Dünyası Dergisi, Sayı: 393, 36.
• Mehmet Üçer, (.-1. ,. (2018). Roma Hukukundan Günümüze Alternatif Çözüm Yılları ve Tahkim, . Tahir Muratoğlu ve Burak Buluttekin (Ed.) içinde, Hukukta Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları (s. 141). Ankara: 1.Baskı, Seçkin Yayınları.
• Nacakçı, O. (2019, 04 23). Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Yapısı ve Oluşum Biçimi,. http://www.ekdial.av.tr: http://www.ekdial.av.tr/mak/on1.pdf adresinden alındı
• oecd.org. (2016, Mayıs 2). https://www.oecd.org/ctp/treaties/2014-model-tax-conventionarticles. pdf, adresinden alındı
• Onar, Sıddık Sami. (1968), İdare Hukukunun Umumi Esasları, 3.Cilt, İstanbul: Hak Kitabevi.
• Öz, E., & Çavdar, F. (2012). Çifte Vergilendirmenin Önlenmesine Yönelik OECD ve Türkiye Uygulamaları, . Vergi Dünyası Dergisi, 51-56.
• Sadık Kırbaş. (2012). Türk Vergi Mevzuatında Karmaşa ve Yarattığı Sorunlar,. Yaklaşım Dergisi, Sayı: 232, 13.
• Sarı, H. (2012). Uluslararası Çifte Vergilemeyi Önleme Yöntemleri. Vergi Dünyası Dergisi, 49.
• Taylan, E. (1984). Vergi Anlaşmaları ve Türkiye’nin Konu Üzerindeki Çalışmaları. Vergi Dünyası Dergisi.
• Tokmakkaya, M. (1996). Uluslararası Vergi Anlaşmaları ve Türkiye Uygulamaları. Vergi Dünyası Dergisi, Ekim 1996.
• Türk Dil Kurumu, Bilim ve Sanat Terimleri Ana Sözlüğü, www.tdk.gov.tr, (10.05.2018)
• Selahattin Tuncer, Türkiye Cumhuriyeti ile Federal Almanya Cumhuriyeti Arasında Çifte Vergilendirmeyi ve Vergi Kaçakçılığını Önleme Anlaşması İmzalandı – II, Yaklaşım Dergisi, Sayı 232, 2012