Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

DEAŞ’IN ORTAYA ÇIKIŞI VE GÜÇLENMESİNDE OBAMA’NIN ROLÜ

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 59 - 84, 22.12.2023

Öz

Ebu Musab El Zerkavi, Afganistan’da Üsame bin Ladin tarafından kurulan ve 11 Eylül Saldırılarıyla küresel bir tehdit haline gelen El Kaide kamplarında eğitim almış; 2001 yılında önce İran ve Suriye’ye, sonrasında da Irak’a geçerek 2004 yılında Irak El Kaidesi’ni ilan etmiştir. Zerkavi’nin 2006 yılında ABD hava saldırılarında öldürülmesiyle birlikte, Ebu Ömer el-Bağdadi liderliğinde El-Kaide’nin DEAŞ’a dönüşme süreci hızlanmıştır.

Makalede; bu örgütün Irak’ta ortaya çıkışı, güçlenmesi ve Suriye’ye sıçrayarak küresel tehdide dönüşmesi süreçlerinin kaçınılmaz bir durum mu, yoksa ABD politikalarının sebep olduğu vahim hataların bir sonucu mu olduğu sorgulanacaktır.
Ayrıca DEAŞ’ın, ABD’nin yanlış politikaları sonucu ortaya çıktığı önermesi dikkate alınacak olursa, buna George Bush’un müdahalesinin mi yoksa Barack Obama’nın eylemsizliğinin mi sebep olduğu veya hangisinin daha fazla sorumluluğu bulunduğu sorgulamaları da ayrıca önem arz etmektedir.

Obama’nın, ABD güçlerini Afganistan’ın aksine Irak’tan hızlıca çekme kararı, Irak’ta Maliki yönetiminin Şii mezhepçi tutumuna engel olmaması ve Suriye’de ABD’yi etkisiz aktör kılmasının DEAŞ’ın güçlenmesi ve bilhassa Suriye’de çok etkili bir güç haline gelmesindeki rolü ve Türkiye’de dolaylı olarak sebep olduğu çalkantılar, makalede tartışılacaktır.

Kaynakça

  • Ackerman, S. (2014, Ocak 29). Al-Qaida Faction in Syria Contemplating US Attack, Intelligence Officials Warn. Guardian: https://www.theguardian.com/world/2014/jan/29/ al-qaida-syria-nusra-front-intelligence-threat adresinden alındı
  • Acun, C. (2014). Neo el-Kaide: Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD). Perspektif, 1-6.
  • Alter, J. (2010). The Promise: President Obama, Year One . New York: Simon & Schuster.
  • Biçer, R., & Çaşın, M. H. (2018, Nisan). Rise and Fall of Isis – Islamic State of Iraq and Syria (Isis) Terrorist Organization; An International Contagious Virus in the New World Order? Florya Chronicles of Political Economy, 4(1), 1-35.
  • Brands, H., & Feaver, P. (2017, Mayıs 15). Was the Rise of ISIS Inevitable? Survival, 59(3), 7-54.
  • Bush, G. W. (2003, Mart 22). President Discusses Beginning of Operation Iraqi Freedom. The White House: https://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/ releases/2003/03/20030322.html adresinden alındı
  • Clinton, H. R. (2016). Zor Seçimler. (İ. Sağlamer, Çev.) İstanbul: Pegasus Yayınları.
  • D'Antonio, M. (2017). The Legacy of Barack Obama: A Consequential President. New York: Thomas Dunne Books.
  • Dearden, L. (2016, Mart 4). Former US military adviser David Kilcullen says there would be no Isis without Iraq invasion. Independent: https://www.independent.co.uk/news/world/ middle-east/iraq-war-invasion-caused-isis-islamic-state-daesh-saysus-military-adviserdavid- kilcullen-a6912236.html adresinden alındı
  • Dickinson, M. (2014, Ağustos 28). Why “Don't do stupid stuff” becomes an organizing principle. Presidential Power with Matthew Dickinson: https://sites.middlebury.edu/ presidentialpower/2014/08/28/why-dont-do-stupid-stuff-becomes-an-organizingprinciple/ adresinden alındı
  • Duran, B., & Yalçın, H. B. (2016). Küresel ve Bölgesel Aktörlerin Suriye Stratejileri. İstanbul: SETA.
  • Earle, G. (2014, Ağustos 12). David Axelrod hits back at Hillary for foreign policy jabs. New York Post: https://nypost.com/2014/08/12/david-axelrod-hits-back-at-hillary-for-foreignpolicy- jabs/ adresinden alındı
  • Earle, G. (2014, Ağustos 10). Hillary slams Obama for ‘stupid’ foreign policies. New York Post: https://nypost.com/2014/08/10/obamas-plan-to-stop-isis-panned-by-both-sides-ofaisle/ adresinden alındı
  • ECCHR. (2022, Mayıs 18). Charges Confirmed against Lafarge for Complicity in Crimes against Humanity in Syria. ECCHR - European Center for Constitutional and Human Rights: https://www.ecchr.eu/en/press-release/charges-confirmed-against-lafarge-forcomplicity- in-crimes-against-humanity-in-syria/ adresinden alındı
  • Epstein, R. A. (2015, Eylül 14). The Consequences Of Obama's Weakness. https://www. hoover.org/research/consequences-obamas-weakness: Richard A. Epstein adresinden alındı
  • Flynn, M. T. (2014, Şubat 11). Annual Threat Assessment, Statement Before the Senate Armed Services Committee United States Senate. Washington: Defense Intelligence Agency.
  • Foer, F., & Hughes, C. (2013, Ocak 27). Barack Obama Is Not Pleased: The President on his enemies, the media, and the future of football. The New Republic: https://newrepublic.com/ article/112190/obama-interview-2013-sit-down-president adresinden alındı
  • Goldberg, J. (2014, Ağustos 10). Hillary Clinton: 'Failure' to Help Syrian Rebels Led to the Rise of ISIS. The Atlantic: https://www.theatlantic.com/international/archive/2014/08/ hillary-clinton-failure-to-help-syrian-rebels-led-to-the-rise-of-isis/375832/ adresinden alındı
  • Gorman, S. (2013, Ağustos 06). CIA Official Warns Syria Is Top Threat to U.S. Security. Wall Street Journal: https://www.wsj.com/articles/SB10001424127887323420604578652330222 498920 adresinden alındı
  • Guardian. (2022, Ağustos 31). https://www.theguardian.com/uk-news/2022/aug/31/ shamima-begum-smuggled-into-syria-for-islamic-state-by-canadian-spy. Guardian: https:// www.theguardian.com/uk-news/2022/aug/31/shamima-begum-smuggled-into-syria-forislamic- state-by-canadian-spy adresinden alındı
  • Harnden, T., & Shipman, T. (2014, Haziran 29). Obama ignored warnings overIraq,say spies. The Sunday Times: https://www.thetimes.co.uk/article/obama-ignored-warnings-overiraq- say-spies-bbwrmqbc0j8 adresinden alındı
  • Hartmann, M. (2014, Ağustos 11). Hillary Clinton Criticizes Obama’s ‘Don’t Do Stupid Stuff’ Foreign Policy. New York Magazine: https://nymag.com/intelligencer/2014/08/hillarycriticizes- obama-foreign-policy-doctrine.html adresinden alındı
  • Hattem, J. (2015, Ağustos 31). Cheney: Obama’s Iraq withdrawal created ISIS. The Hill: https://thehill.com/policy/national-security/252317-cheney-obama-made-vacuum-iniraq- created-isis/ adresinden alındı
  • Kerbaj, R. (2022). The Secret History of the Five Eyes: The untold story of the shadowy international spy network, through its targets, traitors and spies. Blink Publishing.
  • Kroft, S. (2014, Eylül 28). Obama: U.S. underestimated rise of ISIS in Iraq and Syria. CBS News: https://www.cbsnews.com/news/obama-u-s-underestimated-rise-of-isis-in-iraqand- syria/ adresinden alındı
  • Kurt, S. (2019). Irak ve Şam İslam Devleti’nin Ortaya Çıkışı ve Güçlenmesinde Amerika Birleşik Devletleri’nin Rolü. Ortadoğu Etütleri, 393-419.
  • Lake, E. (2014, Mayıs 20). Al Qaeda’s American Fighters Are Coming Home - and U.S. Intelligence Can’t Find Them. Daily Beast: https://www.thedailybeast.com/exclusiveal- qaedas-american-fighters-are-coming-home-and-us-intelligence-cant-find-them adresinden alındı
  • Middleton, J. (2020). Philosophical Pragmatism and the Pursuit of Perfection: An Intellectual History of Barack Obama’s Foreign Policy. University of East Anglia (Basılmamış Doktora Tezi).
  • Miller, Z. J. (2014, Ağustos 13). White House Says Obama 'Values' Hillary's Opinion. Time: https://time.com/3108325/hillary-clinton-barack-obama/ adresinden alındı
  • Moyar, M. (2015). Strategic Failure. New York: Threshold Editions.
  • News, A. (2005, Eylül 08). Colin Powell on Iraq, Race, and Hurricane Relief. ABC News: https://abcnews.go.com/2020/Politics/story?id=1105979&page=1 adresinden alındı
  • Obama. (2007, Ağustos 01). Obama's Speech at Woodrow Wilson Center: "The War We Need to Win". The American Presidency Project: https://www.presidency.ucsb.edu/documents/ remarks-washington-dc-the-war-we-need-win adresinden alındı
  • Obama. (2009, 4 7). Remarks of President at Student Roundtable in Istanbul. obamawhitehouse.archives.gov/: https://obamawhitehouse.archives.gov/realitycheck/thepress- office/remarks-president-barack-obama-student-roundtable-istanbul adresinden alındı
  • Obama. (2009, Şubat 27). Remarks of President Barack Obama - Responsibly Ending the War in Iraq. The White House: https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/ remarks-president-barack-obama-ndash-responsibly-ending-war-iraq adresinden alındı
  • Obama. (2009, 6 4). Yeni Başlangıç Üzerine Başkan'ın Konuşması. obamawhitehouse. archives.gov: https://obamawhitehouse.archives.gov/files/documents/anewbeginning/ SPEECH_as_delivered-Turkish.pdf adresinden alındı
  • Obama. (2013, Eylül 04). Remarks by President Obama and Prime Minister Reinfeldt of Sweden in Joint Press Conference. White House: https://obamawhitehouse.archives.gov/thepress- office/2013/09/04/remarks-president-obama-and-prime-minister-reinfeldt-swedenjoint- press- adresinden alındı
  • Obama. (2013, Ağustos 31). Statement by the President on Syria. The White House: https:// obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/2013/08/31/statement-president-syria adresinden alındı
  • Obama. (2016, 09 20). Address by President Obama to the 71st Session of the United Nations General Assembly. The White House - President Barack Obama: https://obamawhitehouse. archives.gov/the-press-office/2016/09/20/address-president-obama-71st-session-unitednations- general-assembly adresinden alındı
  • Pirinççi, F. (2022, Ekim 22). Terörle Mücadelede Algı ve Gerçek: LaFarge, DEAŞ ve PKK. SETA: https://www.setav.org/terorle-mucadelede-algi-ve-gercek-lafarge-deas-ve-pkk/ adresinden alındı
  • Sadat, M. H., & Jones, D. B. (2009, Yaz). U.S. Foreign Policy Toward Syria: Balancing Ideology and National Interests. Middle East Policy, 16(2), 93-105.
  • Schmitt, E. (2013, Temmuz 28). Worries Mount as Syria Lures West’s Muslims. New York Times: https://www.nytimes.com/2013/07/28/world/middleeast/worries-mount-as-syrialures-
  • Smith, D. (2019). How to Think Like Obama. Londra: Michael O’mara Books.
  • Starr, B. (2012, Şubat 22). Military: Thousands of troops needed to secure Syrian chemical sites. CNN: https://security.blogs.cnn.com/2012/02/22/military-thousands-of-troopsneeded- to-secure-syrian-chemical-sites/ adresinden alındı
  • Stern, J. (2015). Obama and Terrorism. Foregn Affairs, 94(5), 62-70.
  • Thrall, T. A., & Glaser, J. (2017, Haziran 06). Was the Rise of ISIS Inevitable? CATO Institute: https://www.cato.org/blog/was-rise-isis-inevitable adresinden alındı
  • Tobin, J. S. (2015, Ekim 16). Obama’s Real Foreign Policy Legacy. Commentary: https:// www.commentary.org/jonathan-tobin/obama-legacy-foreign-policy/ adresinden alındı
  • Traub, J. (2016, Ekim 07). The Mess Obama Left Behind in Iraq. Foreign Policy: https:// foreignpolicy.com/2016/10/07/the-mess-obama-left-behind-in-iraq-surge-debate/ adresinden alındı
  • Ulutaş, U. (2014, Ağustos 18). Ve Maliki’nin Kalemi Kırıldı. SETA: https://www.setav.org/ ve-malikinin-kalemi-kirildi/ adresinden alındı
  • Weissman, J. (2014, Ağustos 13). Obama's Rhetorical Gaffe: 'Don't Do Stupid Stuff'. Forbes: https://www.forbes.com/sites/jerryweissman/2014/08/13/obamas-rhetorical-gaffe-dontdo- stupid-stuff/?sh=376b91ff434a adresinden alındı
  • Westall, S. (2014, Ekim 27). U.S. sees Syria rebels in political, not military solution - Asharq al-Awsat newspaper. Reuters: https://www.reuters.com/article/uk-mideast-crisis-syriarebels- idUKKBN0IG0PQ20141027 adresinden alındı
  • Wolf, A. (2014, Haziran 24). The ‘Obama Doctrine’ and the costs of retrenchment. The Hill: https://thehill.com/blogs/congress-blog/homeland-security/210253-the-obama-doctrineand- the-costs-of-retrenchment/ adresinden alındı
Toplam 51 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ortadoğu Çalışmaları, Uluslararası Güvenlik, Uluslararası İlişkilerde Terörizm
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Mustafa Özkaya 0000-0002-9232-5317

Yayımlanma Tarihi 22 Aralık 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 8 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Özkaya, M. (2023). DEAŞ’IN ORTAYA ÇIKIŞI VE GÜÇLENMESİNDE OBAMA’NIN ROLÜ. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 8(2), 59-84.