Bir Olgubilim Çalışması: İletişim Fakültesi Öğrencilerinin Medyaya ve Medya Okuryazarlığına Bakış Açılarının Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 128 - 142, 24.06.2020

Gülsüm Çalışır , Gülen Sönmez

https://doi.org/10.23834/isrjournal.729405

Öz

Çalışma, medya okuryazarlığı dersini alan öğrencilerin dersle ilgili görüşlerinin belirlenmesini konu edinmektedir. Çalışmanın amacı, öğrencilerin medyaya ve medya okuryazarlığı alanına bakış açıları, ders içerikleri ile ilgili görüşleri ve farkındalık geliştirip geliştirmediklerini belirlemektir. Medya okuryazarlığı dersine devam eden öğrencileri kapsayan çalışma, nitel araştırma deseni olan olgubilime dayalı tasarlanmış, veri toplama yöntemi olarak görüşme tekniği kullanılmış, veri çözümlemesi nitel içerik analizi tekniğiyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın bulguları; öğrencilerin medyayı kullanım amaçlarına ve algılamalarına göre ayırmakta, medya okuryazarı olunması gerektiği, dersi son sınıfta almalarından memnun olmadıkları, içeriğin uygulamaya dönük olması gerektiği, medya okuryazarlığı dersi sonrası farkındalık geliştirdikleri ve davranış değişikliği yaşadıkları yönünde olmuştur. Sonuç olarak öğrenciler medyayı olumsuz olarak algılama eğilimi içerisinde, bu olumsuz algı doğrultusunda medya okuryazarlığını gerekli görmekte, dersin son sınıfta değil, daha önceki sınıflarda ve zamana yayılmış bir biçimde verilmesi, aynı zamanda içeriğin daha fazla uygulamaya dönük olarak yürütülmesi gerektiği görülmektedir. Ayrıca medya okuryazarlığı dersinin eleştirel düşünme biçimlerini geliştirdiği görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Medya, Medya Okuryazarlığı, Ders içeriği, Öğrenci görüşleri, Farkındalık

A Case Study: Determining the Perspectives of the Faculty of Communication Students on Media and Media Literacy

Öz

The study focuses on determining the opinions of students who take the media literacy course about the course. The aim of the study is to determine the students' perspectives on the media and media literacy, their views on the course contents and whether they have developed awareness or not. The study, which includes students attending the media literacy course, was designed based on the science of the qualitative research pattern, interview technique was used as the data collection method, data analysis was carried out with the qualitative content analysis technique. Findings of the study has been in the direction differentiates the media according to their intended use and perceptions, media literate should be, they are not happy to take the course in the final year, the content should be application-oriented, they developed awareness and experienced behavioral changes after the media literacy course. As a result, students tend to perceive the media negatively, according to this negative perception, media literacy is necessary, it is seen that the course should be in the previous grades and in the last year, and the content should be made for more practical. In addition, it was observed that the media literacy course developed critical thinking styles.

Anahtar Kelimeler

Media, Media literacy, Coursa content, Student views, Awareness

Kaynakça

• Asrak Hasdemir, T. (2012). Gelenekselden yeni medya okuryazarlığına: Türkiye örneğinde bir değerlendirme. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 23-40. Bilici, İ. E.(2011). Türkiye’de ortaöğretimde medya okuryazarlığı dersi için bir model önerisi, yayımlanmamış doktora tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Binark, M. & Gencel Bek, M. (2010). Eleştirel Medya Okuryazarlığı, İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Bulger, M. & Davison, P. (2018). The promises, challenges, and futures of media literacy. Data & Society Research Institute. 18.02.20120 tarihinde https://digital.fundacionceibal.edu.uy/jspui/bitstream/123456789/227/1/DataAndSociety_Media_Literacy_2018.pdf adresinden edinilmiştir.
• Çepni Şener, B. (2019). Sosyal ağ sitelerinde yer alan haberlerin iletişim fakültesi öğrencileri tarafından algılanması ve değerlendirmesine yönelik bir çalışma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi E-Dergisi, 7(2).
• Çömlekçi, M. F. & Başol, O. (2019). Sosyal medya haberlerine güven ve kullanıcı teyit alışkanlıkları üzerine bir inceleme. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi , (30) , 55-77 . DOI: 10.16878/gsuilet.518697.
• Dikbaş Torun, E. (2019) Kaynağı belirsiz Facebook iletilerini medya okuryazarlığında beş anahtar soru çerçevesinde sorgulama ve paylaşma süreçleri. Erciyes İletişim Dergisi, 6(2), 1359-1382
• Erol, E.G. (2018). Sosyal medya okuryazarlığının siyasal iletişim sürecindeki rolü üzerine bir çalışma. (Ed. G. Erol & H. Topbaş) Dijital Çağda İletişim Okumaları-1, İstanbul: Hiperlink Yayınları, 61-92
• Geçer, E. & Bağcı, H.(2018). Medya okuryazarlığı eğitimi ve iletişim öğrencileri: Sakarya üniversitesi örneği. MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 16(3), 407-434
• Görmez, E.(2005). Etkili medya okuryazarlığı eğitimi ve uygulamalarından örnekler. BEU. SBE. Dergisi, 4(1), 93-112
• İnal, K. (2016). Medya Okuryazarlığı El Kitabı. Ankara: Ütopya Yayınları.
• İnceoğlu, Y. (2016). Medyayı doğru okumak. (Ed. M. Cinman Şimşek ve N. Türkoğlu) Medya Okuryazarlığı, İstanbul: Pales yayınları, 19-24.
• Karaboğa M. T.(2017). Eleştirel Bakış Açısıyla Medya Okuryazarlığı Eğitimi. 2. Mediterranean International Congress on Social Sciences. International Vision University Ohrid, October 10-13, 2017, 387-406.
• Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Nobel Yayınları.
• Köktener, A. (2018). İletişim fakültesi öğrencilerinin medya okuryazarlık algıları ve medya okuryazarlığı eğitimine yaklaşımları. Erciyes İletişim Dergisi, 6(1), 227-242.
• Onat Kocabıyık, O. (2016) Olgubilim ve gömülü kuram: bazı özellikler açısından karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 55 -66
• Özcan, S. (2017) İstanbul Ticaret Üniversitesi ve Erciyes Üniversitesi öğrencilerine dair güncel veriler ışığında medya okuryazarlığı. Erciyes İletişim Dergisi, 5(1), 194-208.
• Özmen, Ş.Y. (2018). dijital şiddet, siber zorbalık ve yeni medya okuryazarlığı üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(61) 958-966
• Özsoy, A. (2010). Türkiye’de kentli çekirdek ailelerin medya okuryazarı olabilirliği üzerine bir alan araştırması. Erciyes İletişim Dergisi, 1(3), 47-58
• Sarı Ü., Akyol O., Türker H. & Aydemir Coşan, C. (2019). Türkiye’de 6,7, ve 8.sınıflarda ilk uygulamalı medya okuryazarlığı programı: internet gazetesi örneği. (Ed. Y. A. Unvan) Sosyal Beşeri ve İdari Bilimler ve Matematik Alanında Araştırma ve Derlemeler, Ankara: Gece Kiyaplığı, 188-199)
• Şahin, A. (2014). Eleştirel medya okuryazarlığı., Ankara: Anı yayıncılık
• Şimşek Cinman, M. & Türkoğlu, N. (Ed.). (2016). Medya Okuryazarlığı, İstanbul: Pales yayınları,
• Taşkaya, M. & Aydoğan, H. (2019). Advertaınment dünyasının ‘oyun’una karşı, eleştirel medya okuryazarlığı. ETHOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, 12(1), 94-131
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınlıclık