Afet Bilinci ve Kader İlişkisi: Gümüşhane Örneği

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: Ek, 87 - 101, 31.12.2020

Mazhar Oyanık Ekrem Cengiz

https://doi.org/10.23834/isrjournal.845823

Cited By: 5

Öz

Afet; bir toplumu derinden sarsan, ciddi can ve mal kayıpları yaşatan doğal veya insan kaynaklı olaylardır. Ülkemizde meydana gelen çeşitli afetlerden dolayı içinde bulunduğumuz coğrafyada insanlar sürekli afet riski altındadır. Toplumun dini inancı gereği afetlerin meydana gelme sebebi bazıları tarafından kader olarak değerlendirilir. Ancak tüm yaşanan felaketler kader olsa bile dinimizin öğretisi sırtımızı kadere yaslamak değil tedbirli olmayı göstermektedir. Afetlerin kadersel ilişkisi ile ilgili olarak literatürde çok az çalışma vardır. Çalışmamızın amacı bu ilişki düzeyi ile ilgili yeni araştırmalara yol açarak bölgemizde gerçekleşen afetlerin çeşitliliği ve sıklığı sebebiyle afet öncesi, sırası ve sonrası yapılacak faaliyetleri bilen daima afet bilincine sahip birey olan toplum oluşturmaktır.
Bu araştırma, Gümüşhane’de yaşayan bireylerin afet konusunda bilgi ve bilinç düzeyleri ile kader inançları arasındaki ilişki düzeyleri ve afete ne kadar hazır oldukları üzerinedir.
Çalışmamız Gümüşhane ilinde ikamet eden 385 kişi ile yüz yüze yapılan görüşmelerde afet bilinci ile kader inançları arasındaki ilişki kavranmaya çalışılarak, kader inancının afet bilinç düzeylerini ne derece etkilediği ve katılımcıların ne düzeyde afet bilincine sahip oldukları ölçülmeye çalışılmıştır. Afet bilinci ile kader ilişkisi, sorulan üç soruda tespit edilmiş olup genel anlamda bir ilişki tespit edilememiştir. Elde edilen bulgular SPSS 20 paket programında analiz edilerek yorumlanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Afet, Afet bilinci, kader, afet bilinci ile kader ilişkisi

Disaster Consciousness And Belief in Fate: Gümüşhane Example

Öz

Afet; bir toplumu derinden sarsan, ciddi can ve mal kayıpları yaşatan doğal veya insan kaynaklı olaylardır. Ülkemizde meydana gelen çeşitli afetlerden dolayı içinde bulunduğumuz coğrafyada insanlar sürekli afet riski altındadır. Toplumun dini inancı gereği afetlerin meydana gelme sebebi bazıları tarafından kader olarak değerlendirilir. Ancak tüm yaşanan felaketler kader olsa bile dinimizin öğretisi sırtımızı kadere yaslamak değil tedbirli olmayı göstermektedir. Afetlerin kadersel ilişkisi ile ilgili olarak literatürde çok az çalışma vardır. Çalışmamızın amacı bu ilişki düzeyi ile ilgili yeni araştırmalara yol açarak bölgemizde gerçekleşen afetlerin çeşitliliği ve sıklığı sebebiyle afet öncesi, sırası ve sonrası yapılacak faaliyetleri bilen daima afet bilincine sahip birey olan toplum oluşturmaktır.
Bu araştırma, Gümüşhane’de yaşayan bireylerin afet konusunda bilgi ve bilinç düzeyleri ile kader inançları arasındaki ilişki düzeyleri ve afete ne kadar hazır oldukları üzerinedir.
Çalışmamız Gümüşhane ilinde ikamet eden 385 kişi ile yüz yüze yapılan görüşmelerde afet bilinci ile kader inançları arasındaki ilişki kavranmaya çalışılarak, kader inancının afet bilinç düzeylerini ne derece etkilediği ve katılımcıların ne düzeyde afet bilincine sahip oldukları ölçülmeye çalışılmıştır. Afet bilinci ile kader ilişkisi, sorulan üç soruda tespit edilmiş olup genel anlamda bir ilişki tespit edilememiştir. Elde edilen bulgular SPSS 20 paket programında analiz edilerek yorumlanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Afet, Afet Bilinci, Kader, Afet Bilinci ile Kader İlişkisi

Kaynakça

• Abdallah, S. ve Burnham, G. (2000). Public health guide for emergencies. The Johns Hopkins School of Hygiene and Public Health and The International Federation of Red Cross and Red Crescent Societie, Boston.
• Akbulut, A. (1994). Allah’ın takdiri-kulun tedbiri. A.Ü.İ.F. Dergisi, 33, 129-156.
• Armaner, N. (1967). İnanç ve hareket bütünlüğü bakımından din terbiyesi. Milli Eğitim Bakanlığı.
• Aydın, A. A. (1979). İslam inançları ve felsefesi (Tevhid ve İlm-i Kelam). 5. Baskı, İstanbul: Çağrı Yayınları, 331-333.
• Bayrak, T. ve diğerleri (2010). Gümüşhane heyelanları. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 2(1), www.teknolojikarastirmalar.com (14.02.2015)
• Cabiri, M.A. (2001). Arap-İslam siyasal aklı (trc. Vecdi Akyüz). İstanbul: Kitabevi Yayınları, 383-386.
• Cuny, F. C. (1986). Aim and scope of disaster management. Wisconsin University, Disaster Management Center. Çağırıcı, M. (2006). “Musibet” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi içinde. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 31, 255-256.
• Demir, A. ve Aktaş, E. (2008). Gümüşhane sancağında doğal afetler (1888-1910). http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1348/15616.pdf, (21.05.2015).
• Dombrowsky, Wolf R. (1998). Again and again: Is a disaster what we call a disaster?. What is a disaster (ed.) E. L. Quarantelli, Routledge, New York, 19-28.
• Ergünay, O. (1998). Acil yardım planlaması ve afet yönetimi. AİGM, Ankara, 37.
• Ergünay, O. ve diğerleri (2008). Afet yönetimi ile ilgili terimler açıklamalı sözlük. Afet zararlarını azaltmanın temel ilkeleri. (Ed.: Mikdat Kadıoğlu, Emin Özdamar), JICA Türkiye Ofisi, Yayın No:2, 328.
• Erkal, T. ve Değerliyurt, M. (2009). Türkiye’de afet yönetimi, Doğu Coğrafya Dergisi, 22, 151.
• Genç, F. N (2007). Türkiye’de doğal afetler ve doğal afetlerde risk yönetimi. Stratejik Araştırmalar Dergisi, 5(9), 204-205.
• Gümüşhane İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü (2015). Gümüşhane sel yönü. Afet Raporu.
• Gümüşhane İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü resmi internet sitesi. İlimizin afetselliği. http://gumushane.afad.gov.tr/sayfa.asp?sayfaID=4, (24.06.2015)
• Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü. http://jeofizik.gumushane.edu.tr/GDR-95.html, (22.04.2015).
• Hopkins Johns Bloomberg School of Public Health, Disaster Definitions, http://www.jhsph.edu/research/centers-and-institutes/center-for-refugee-and-disasterrespo nse/publications_tools/publications/_CRDR_ICRC_Public_Health_Guide_Book/Chapter_1_Disaster_Definitions.pdf, (15.06.2015).
• Kadıoğlu, Miktad (2011). Afet yönetimi: Beklenilmeyeni beklemek, en kötüsünü yönetmek. 1. Baskı, İstanbul: T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayını, 1-220.
• Keskin, H. (1997). İslam Düşüncesinde Kader ve Kaza. İstanbul: Beyan Yayınları, 199.
• Kutluay, H. (2014), “Doğal Afetler Nelerdir?”, http://www.makaleler.com/do%C4%9Fal-afetler-nelerdir (13.06.2015).
• Louhisuo, M., Veijonen, T. ve Ahola, J. (2007). “A Disaster İnformation And Monitoring System Utilising Earth
• Observation”, Management of Environmental Quality, 18(3), 246–262.
• Manzur, İ. ve Cemalûddin, M. (1990). Lisanu’l-Arap. Beyrut, Daru’s-Sadr Yayınları.
• Matüridî, Muhammed bin Mahmud Ebu Mansur Semerkandî (2003). Kitabu’t-Tevhid Tercümesi, (Çev.: Bekir Topaloğlu), Ankara: İSAM Yayınları, 225.
• Özcan, A. Ş. (2011), Afet ve acil durum yönetimi: Mahiyeti, ilgili kurumları ve kapsamı. İdarecinin Sesi Dergisi, 144, 11-16.
• Özkul, B. ve Karaman, A. E. (2007). Doğal afetler için risk yönetimi. TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 251-260.
• Sabunî, Nureddin Ahmed b. Mahmud b. Ebi Bekir (1978). el-Bidâye fi Usûli’d-Din/Mâturîdiyye Akâidi (Çev.: Bekir Topaloğlu). 3. Baskı, Ankara: DİB Yay., 134.
• Tunç, C. (1987). Kader ve Kaza Hakkında Düşünceler. Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(4), 6.
• Türk Dil Kurumu (TDK) (2006). “Güncel Türkçe Sözlük’’. http://www.tdk.gov.tr/, (04.03.2015).
• Tüz, Melek (2004), Kriz Yönetimi, İstanbul: Alfa Yanınları. United Nations International Strategy for Disaster Reduction (UNISDR) (2009). Terminology and Disaster Risk Reduction. http://www.unisdr.org/, (12.05.2015).
• Yavuz, Y. Ş. (2001). Kader. İstanbul: DİA, , XXIV/58.
• Yazır, Elmalılı M. Hamdi. “Hadid Suresi”. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Zehraveyn Yayınları, 7, 435.
• --------. “Yasin Suresi”. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Zehraveyn Yayınları, 6, 403.
• --------. “Yusuf Suresi”. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Zehraveyn Yayınları, 5, 70.
• Yılmaz, A. (2003). Türk Kamu Yönetiminin Sorun Alanlarından Biri Olarak Afet Yönetimi. 1. Baskı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Yılmaz, S. (2011). İman Hakikatleri Serisi – 1:İlahi Sır Kader. İstanbul: Feyyaz Yayınları, 12