Veri Zarflama Analizi ile Enerji Şirketlerinin Etkinlik Değerlendirmesi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 3, 360 - 366, 27.10.2023

Yusuf Ersoy , Ali Tehci

https://doi.org/10.23834/isrjournal.1331147

Cited By: 2

Öz

Son yıllarda giderek artan rekabetçi ortam işletmeleri kaynaklarını daha etkin kullanmaya yönlendirmektedir. Diğer birçok sektörde olduğu gibi enerji sektöründe de kaynakların etkin bir şekilde kullanılması şirketlerin sürdürülebilirliklerini sağlamaları açısından oldukça önemlidir. Son yıllarda dünya genelinde meydana gelen COVID-19 gibi küresel hastalıklar, Rusya-Ukrayna savaşı ve diğer birçok felaket enerji ve gıda sektörünü olumsuz bir şekilde etkilemiştir. Dünya genelinde enerji ve gıda fiyatlarında yaşanan artış ve yüksek enflasyon bu iki kaynağın daha verimli ve etkin bir şekilde kullanılması zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmada Türkiye’de enerji sektöründe faaliyet gösteren firmaların Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi kullanılarak etkinliğinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Çalışmada on beş farklı enerji firmasının etkinlik analizi girdi odaklı CCR modeli ve girdi odaklı Süper Etkinlik CCR modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma girdi değişkenleri olarak, personel sayısı ve toplam aktifler, çıktı değişkeni olarak ise net satışlar kullanılmıştır. Çalışma sonucunda dört enerji firması etkin, geriye kalan on bir enerji firması ise etkin çıkmamıştır. SE-CCR modeli etkinlik sonuçları göre en etkin firma belirlenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre etkin olmayan işletmelerin etkin olabilmesi için bazı öneriler ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Enerji, Enerji Sektörü, Etkinlik, Performans, Veri Zarflama Analizi (VZA)

Teşekkür

Verilerin alındığı kurum olan www.fortuneturkey.com'a teşekkür ederiz.

Efficiency Evaluation of Energy Companies with Data Envelopment Analysis

Öz

The increasingly competitive environment in recent years has led businesses to use their resources more effectively. As in many other sectors, the efficient use of resources in the energy sector is essential for companies to ensure their sustainability. In recent years, disasters such as the COVID-19 global epidemic and the Russia-Ukraine war have adversely affected the energy and food sectors. The increase in energy and food prices and high inflation worldwide have revealed the necessity of using resources more efficiently and effectively. This study aims to measure the efficiency of companies operating in the energy sector in Turkey using the Data Envelopment Analysis (DEA) method. The efficiency analysis of fifteen energy companies was carried out using the input-oriented CCR model and Super Efficiency (SE)- CCR model. The number of personnel and total assets were used as input variables for the research, and net sales were used as output variables. As a result of the study, it has been determined that 4 of the energy companies were efficient and 11 were not. The most efficient company was determined according to the SE-CCR model efficiency results. According to these results, some suggestions have been put forward for inefficient businesses to be efficient.

Anahtar Kelimeler

Energy, Sustainability, Efficiency, Performance, Data Envelopment Analysis (DEA)

Kaynakça

• Arabi, B., Munisamy, S., Emrouznejad, A., Toolo, M., Ghazizadeh, M.S. (2016). Eco-efficiency considering the issue of heterogeneity among power plants. Energy, 111, 722-735. https://doi.org/10.1016/j.energy.2016.05.004
• Banker, R.D., Charnes, A., and Cooper, W.W. (1984). Some models for estimating technical and scale inefficiencies in data envelopment analysis. Management Science, 30(9), 1078-1092. https://doi.org/10.1287/mnsc.30.9.1078
• Charnes, A., Cooper, W.W. & Rhodes, E. (1978). Measuring the efficiency of decision making units. European Journal of Operational Research, 2(6), 429-444. https://doi.org/10.1016/0377-2217(78)90138-8
• Cooper, W.W., Seiford, L.M., and Zhu, J. (2011). Data envelopment analysis: History, models, and interpretations. In W. Cooper, L. Seiford, & J. Zhu (Eds.), Handbook on data envelopment analysis. Springer
• Djordjevic, B., and Krmac, E. (2019). Evaluation of Energy-Environment Efficiency of European Transport Sectors: Non-Radial DEA and TOPSIS Approach. Energies, 12(15), 1-27. https://doi.org/10.3390/en12152907
• Doğan, N.Ö. (2015). VZA süper etkinlik modelleri ile etkinlik ölçümü: Kapadokya’da faaliyet gösteren balon işletmeleri üzerine bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(1), 187-203.