YENİ MEDYADA NEFRET SÖYLEMİ VE TÜRKİYE’DEKİ FUTBOL KÜLTÜRÜ

Yıl 2022, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 22, 17.01.2022

Fuat Evren

Öz

Twitter’daki futbol taraftar grupları tarafından üretilen içeriklerle dolaşıma giren nefret söylemini ve bu söylemlerin hangi kategorilere dahil olduğunu ortaya çıkarmayı amaçlamakla birlikte bu çalışma, ifade özgürlüğüne geniş olanaklar tanıdığı düşünülen sosyal medyanın nefret söylemine zemin hazırlayıp hazırlamadığının araştırılması saiki taşır. Spor Toto Süper Lig’in 2016-2017 sezonunun 11. haftasında (20.11.2016) oynanan Fenerbahçe-Galatasaray derbisi öncesinde ve sonrasında her iki takımın taraftar gruplarının resmi Twitter hesapları üzerinden dolaşıma soktuğu içerikler, çalışmanın kapsamını oluşturur. İçerik çözümlemesi yöntemiyle elde edilen bulguların sosyal medyanın olumlu kullanılma potansiyelinin geliştirilmesi konusundaki çalışmalara katkıda bulunması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

futbol, yeni medya, sosyal medya, kültür, nefret

HATE SPEECH IN THE NEW MEDIA AND FOOTBALL CULTURE IN TURKEY

Öz

While aiming to reveal the hate speech that circulates through the content produced by football fan groups on Twitter and to which categories these discourses fall into, this study has the motivation to investigate whether social media, which is thought to provide wide opportunities for freedom of expression, paves the way for hate speech. The content circulated through the official Twitter accounts of the supporter groups of both teams before and after the Fenerbahçe-Galatasaray derby played in the 11th week of the 2016-2017 season of Spor Toto Super League (20.11.2016) constitutes the scope of the study. It is aimed that the findings obtained by the content analysis method will contribute to the studies on the development of the positive use of social media.

Anahtar Kelimeler

football, new media, social media, culture, hate

Kaynakça

• Alğan, T. Cengiz ve Levent F. Şensever (ed.). 2010. Ulusal Basında Nefret Suçları: 10 Yıl, 10 Örnek. İstanbul: Sosyal Değişim Derneği.
• Alver, Füsun. 2008. Kapitalist Üretim Sürecinde Irkçılık, Futbol ve Medya. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. s. 26: 223-248.
• Arslan, Zühtü. 2003. İfade Özgürlüğünün Sınırlarını Yeniden Düşünmek: “Açık ve Mevcut Tehlike”nin Tehlikeleri”. Teorik ve Pratik Boyutlarıyla İfade Hürriyeti. ed. Bekir Berat Özipek. İstanbul: Liberal Düşünce Topluluğu: 46-62.
• Atabek, Ümit. 2007. İçerik Çözümlemesi: İletişim Çalışmalarının Olağan Yöntemi. Medya Metinlerini Çözümlemek İçerik, Göstergebilim, Söylem Çözümleme Yöntemleri. der. Gülseren Şendur Atabek ve Ümit Atabek. Ankara: Siyasal Kitabevi: 1-18.
• Aygül, Eser. 2013. Yeni Medyada Nefret Söyleminin Üretimi: Bir Toplumsal Paylaşım Ağı Olarak Facebook Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Aziz, Aysel. 2003. Araştırma Yöntemleri Teknikleri ve İletişim. Ankara: Turhan Kitabevi. Bennett, Tony. 1999. Popüler ve Popüler Kültür Politikası. çev. Taşkın Kızılok. Popüler Kültür ve İktidar. der. Nazife Güngör. Ankara: Vadi Yayınları: 53-72.
• Binark, Mutlu ve Tuğrul Çomu. [29.11.2016]. Sosyal Medyanın Nefret Söylemi İçin Kullanılması İfade Özgürlüğü Değildir! https://yenimedya.wordpress.com/2012/01/20/sosyal- medyanin-nefret-soylemi-icin-kullanilmasi-ifade-ozgurlugu-degildir/.
• Binark, Mutlu ve Koray Löker. 2011. Sivil Toplum Örgütleri İçin Bilişim Rehberi. Ankara: Sivil Toplum Geliştirme Merkezi.
• Çayır, Kenan. 2010. Ayrımcılığın Sosyolojisi ve Türkiye Toplumu. Nefret Suçları ve Nefret Söylemi. ed. Ayşe Çavdar ve Aylin B. Yıldırım. İstanbul: Uluslararası Hrant Dink Vakfı Yayınları: 45-54.
• Çomu, Tuğrul ve İslam Halaiqa. 2014. Web İçeriklerinin Metin Temelli Çözümlemesi. Yeni Medya Çalışmalarında Araştırma Yöntem ve Teknikleri. der. Mutlu Binark. İstanbul: Ayrıntı Yayınları: 26-88.
• Demir, Müge ve Ahmet Talimciler. 2014. Sosyal Medyada Futbol ve Nefret Söylemi. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi. c. 2. s. 5: 249-279. Dünya Kupası İzlenme Rekoru Kırdı. [04.12.2016]. http://www.milliyet.com.tr/dunya-kupasi/ dunya-kupasi-izlenme-rekoru-kirdi---detay-1900647/.
• Erdoğan, Mustafa. Demokratik Toplumda İfade Özgürlüğü: Özgürlükçü Bir Perspektif. Teorik ve Pratik Boyutlarıyla İfade Hürriyeti. ed. Bekir Berat Özipek. İstanbul: Liberal Düşünce Topluluğu, 2003: 37-48.
• Erol, Can. 2012. Yeni Medyada Nefret Söylemi ve Fanatizm: Video Paylaşım Sitelerinde Nefret Söylemi Analizi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Gemalmaz, Mehmet Semih. 2011. Ulusalüstü İnsan Hakları Hukuku Belgeleri, II. Cilt Uluslararası Sistemler. 2. bs. İstanbul: Legal Yayınevi.
• Marshall, Gordon. 1999. Sosyoloji Sözlüğü. çev. Osman Akınhay ve Derya Kömürcü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Öğülmüş, Selahattin. 1991. İçerik Çözümlemesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. c. 24. s. 1: 213-228.
• Reisoğlu, Safa. 2001. Uluslararası Boyutlarıyla İnsan Hakları. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Sunay, Reyhan. 2001. İfade Hürriyetinin Muhtevası ve Sınırları. İstanbul: Liberal Düşünce Topluluğu.
• Şentürk, Ünal. 2007. Popüler Bir Kültür Örneği Olarak Futbol, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. c. 31. s. 1: 25-41.
• TFF’den Irkçılık Yapan Hakeme Ceza. [06.12.2016]. http://kralspor.ensonhaber.com/tffden-ohakeme- ceza-2014-01-08.html.
• Touraine, Alain. 1997. Demokrasi Nedir? çev. Olcay Kural. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Trager, Robert ve Donna L. Dickerson. 2003. Yirmibirinci Yüzyılda İfade Hürriyeti. çev. A. Nuri Yurdusev. İstanbul: Liberal Düşünce Topluluğu.
• Türkiye Futbol Federasyonu Futbol Disiplin Talimatı. [06.12.2016]. http://www.tff.org/Resources/ TFF/Documents/TALIMATLAR/Futbol-Disiplin-Talimati-27.08.2016.pdf.
• Weber, Anne. 2009. Nefret Söylemi El Kitabı. çev. Metin Çulhaoğlu. Strazburg: Avrupa Konseyi Yayınları.
• Yanıkkaya, Berrin. 2009. Gündelik Hayatın Suretinde: Öteki Korkusu, Görsel Şiddet. Medya Milliyetçilik Şiddet. ed. Barış Çoban. İstanbul: Su Yayınları: 11-27.
• Yusifli, Shahriyar. 2015. Düşünceyi İfade Özgürlüğü ve Nefret Söylemi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, 2015.